Τα ρόπτρα της Καστοριάς

Ρόπτρο …ένα περίτεχνο κομψοτέχνημα μιας αλλοτινής εποχής.

«τῷ τρόπῳ Δίκης έπαισεν αὐτόν ῥόπτρον» (Ευριπίδης )

Το ρόπτρο το συναντάμε από την αρχαιότητα ανθεκτικό στο πέρασμα των αιώνων φτάνει μέχρι το πρόσφατο παρελθόν. Συνήθως κοσμεί την κεντρική είσοδος του σπιτιού αλλά και μερικές φορές την αυλόπορτα όταν ο αυλόγυρος είναι από τοιχίο όπως τα αρχοντικά της Καστοριάς.

Τα σχέδια του δεκάδες που δεν αφήνουν το βλέμμα σου να το προσπεράσεις, ασυναίσθητα σηκώνεις το χέρι σου να το αγγίξεις και αυτό σε προκαλεί να το κτυπήσεις έστω σιγά. Ανάλογα τις διαστάσεις της πόρτας, το σχέδιο, το μέταλλο ήταν ο ήχος του που ήθελε ο ιδιόκτητης του σπιτιού, ένα κουδούνι που γνώριζες τον επισκέπτη πριν ανοίξεις απ΄τον τρόπο που χτυπούσε. 

Ένα χειροκίνητο κουδούνι το ρόπτρο που έχει ποικιλία μορφών, λεοντοκεφαλές, ρόδακες, μέδουσες, δελφίνια, αλλά περισσότερο διαδεδομένο είναι το ανθρώπινο χέρι που φτάνει μέχρι τον καρπό.

Στην Καστοριά ρόπτρα διακοσμούν κάποια νεοκλασικά σπίτια αλλά και μερικά αρχοντικά, όσο να μας φαίνεται σαν συνήθεια τον αστικών πόλεων, ρόπτρα φέρουν ακόμα και πολλά πλινθόκτιστα στην περιοχή των Κορεστείων.

Nikos Panagiotopoulos