“Πόλεμος” Τραμπ – Πούτιν για το εμβόλιο του κορωνοϊού μετά το Sputnik V

Ο Τραμπ απάντησε με συμφωνία 1,5 δισ. για το εμβόλιο της Moderna ,λίγες ώρες μετά την έγκριση Πούτιν για το ρωσικό «όπλο» κατά του κορωνοϊού – Τα πέντε ερωτήματα για την «κούρσα»

Αναβιώνοντας ψυχροπολεμικές συνθήκες και περιόδους σκληρού ανταγωνισμού όπως ο «Πόλεμος των Άστρων», Αμερική και Ρωσία βρίσκονται ξανά σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης, αυτή τη φορά εξαιτίας του εμβολίου για τον κορωνοϊό.

Την Τρίτη ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι φαρμακοβιομηχανία της χώρας του κατόρθωσε να παρασκευάσει το πρώτο στον κόσμο εμβόλιο κατά του SARS-CoV-2. To «Sputnik V», όπως βαφτίστηκε το σκεύασμα στο πλαίσιο της προσπάθειας των Ρώσων να το συνδέσουν απευθείας με την κατάκτηση του διαστήματος επί Σοβιετικής Ένωσης, είναι αποτελεσματικό και έτοιμο προς μαζική παραγωγή. Μάλιστα, ο Πούτιν επέτρεψε τη χορήγηση του εμβολίου στην κόρη του.

Από τη δική του πλευρά, ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να αυτοσυγκρατηθεί από το να εκφέρει κάποιο ευθέως απαξιωτικό σχόλιο για το ρωσικό εμβόλιο. Αντ’ αυτού όμως ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του θα δαπανήσει 1,5 δισ. δολάρια για την αγορά 100 εκατ. δόσεων από το εμβόλιο της Moderna. Η αμερικανική φαρμακοβιομηχανία έχει προχωρήσει στο Στάδιο 3 των κλινικών δοκιμών για το σκεύασμά της κατά του κορωνοϊού, χορηγώντας το σε 30.000 ανθρώπους.

Η συμφωνία με τη Moderna ακολούθησε μία παρόμοια με την Johnson & Johnson, η οποία εξελίσσει και αυτή το δικό της εμβόλιο. Οι ΗΠΑ έχουν προκαταβάλει 1 δισ. δολάρια για την εξασφάλιση 100 εκατ. δόσεων από το συγκεκριμένο σκεύασμα, το οποίο οδεύει και αυτό προς το Στάδιο 3 των δοκιμών.

Το ρωσικό εμβόλιο

Το ρωσικό εμβόλιο, που έχει αναπτυχθεί από το Ινστιτούτο Γκαμαλέγια της Μόσχας, ονομάζεται «Sputnik V» (το V αναφέρεται στο vaccin/εμβόλιο) και παραπέμπει στον πρώτο τεχνητό δορυφόρο που μπήκε σε τροχιά από την Σοβιετική Ενωση το 1957.

Ο Κίριλ Ντμίτριεφ, ο πρόεδρος του κρατικού επενδυτικού ταμείου RDIF το οποίο συμμετείχε στην ανάπτυξη του εμβολίου, δήλωσε ότι η Ρωσία έχει ήδη δεχθεί παραγγελίες από 20 χώρες που αντιστοιχούν σε 1 δισεκατομμύριο δόσεις.

Σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης ο Βλαντιμίρ Πούτιν διευκρίνισε ότι μετά τον εμβολιασμό η κόρη του ανέβασε λίγο πυρετό, ο οποίος ωστόσο έπεσε γρήγορα. «Μία από τις κόρες μου έλαβε το εμβόλιο. Υπό μία έννοια λοιπόν, συμμετείχε στα πειράματα. Μετά το πρώτο εμβόλιο ανέβασε 38 πυρετό, αλλά την επόμενη μέρα έπεσε στο 37 και πέρασε τελείως», είπε ο Ρώσος πρόεδρος.

«Καθ’ όσον γνωρίζω, σήμερα το πρωί καταχωρήθηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως ένα εμβόλιο κατά του νέου κορωνοϊού», είπε ο Πούτιν σύμφωνα με το Tass. «Γνωρίζω ότι είναι αρκετά αποτελεσματικό, δημιουργεί σταθερή ανοσία και -επαναλαμβάνω- έχει περάσει όλους τους αναγκαίους ελέγχους», σημείωσε ο Ρώσος ηγέτης.

Η αναπληρώτρια Πρωθυπουργός της Ρωσίας Τατιάνα Γκολίκοβα δήλωσε ότι το εμβόλιο μπορεί να ξεκινήσει να χορηγείται σε επαγγελματίες της υγείας ήδη από τον Σεπτέμβριο, ενώ θα γίνει διαθέσιμο στο ευρύ κοινό σε εθελοντική βάση από τον Ιανουάριο.

«Ρωσική βιασύνη»

Παραδόξως, ήταν διάφοροι Αμερικανοί ειδικοί από το χώρο της επιδημιολογίας αυτοί που κατήγγειλαν -και μάλιστα με δριμύτητα- τη ρωσική βιασύνη. «Είναι κάτι που ξεπερνά τα όρια της βλακείας» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τζον Μουρ, ειδικός ερευνητής ιών όπως ο SARS-CoV-2 στο Weill Cornell Medical College της Νέας Υόρκης. Και ο ίδιος συμπλήρωσε ότι «ο Πούτιν δεν έχει κανένα εμβόλιο. Απλώς κάνει πολιτική κίνηση».

Σε παρόμοιο πνεύμα εκφράστηκε ο Σκοτ Γκότλιμπ, πρώην επικεφαλής του Ομοσπονδιακού Οργανισμού Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ: «Εγώ δεν θα έκανα εμβόλιο που, όπως φαίνεται, έχει δοκιμαστεί μόνο σε μερικές εκατοντάδες ασθενών -στην καλύτερη περίπτωση».

Η αμερικανική πλευρά αμφισβητεί έντονα την αξιοπιστία των ρωσικών ανακοινώσεων, θεωρώντας ως δεδομένο ότι το «Sputnik V» δεν είναι επαρκώς δοκιμασμένο. «Θεωρώ ότι είναι παρακινδυνευμένο, εξαιρετικά παρακινδυνευμένο» σχολίασε ο Ντάνιελ Σάλμον, διευθυντής στο Ινστιτούτο για την Ασφάλεια των Εμβολίων του πανεπιστημίου John Hopkins.

Ο δρ. Σάλμον, όπως και άλλοι Αμερικανοί επιστήμονες προβληματίζονται από την ταχύτητα αλλά και την παραδοσιακή ρωσική κρυψίνοια. Θεωρούν ότι οι Ρώσοι εξάγουν βεβιασμένα συμπεράσματα από τις πρώτες δοκιμές του εμβολίου. Και ενώ δεν έχουν δώσει στη δημοσιότητα το πόρισμα για τις κλινικές δοκιμές των Σταδίων 1 και 2, ανακοίνωσαν ότι το Sputnik V είναι έτοιμο για μαζική χορήγηση και ότι, επιπλέον, το Ινστιτούτο Επιδημιολογικών και Μικροβιολογικών Ερευνών Γκαμαλέγια της Μόσχας έχει δεχθεί παραγγελίες για το εμβόλιό της από 20 χώρες του κόσμου.

Έντονες αμφιβολίες για τις ρωσικές πρακτικές εκφράστηκαν και από τη Γερμανία. Στις ΗΠΑ όμως, όπου οι επιστήμονες φοβήθηκαν κάποια σπασμωδική αντίδραση από τον Πρόεδρο Τραμπ, προς το παρόν ανακουφίστηκαν προς στιγμήν, καθώς τον άκουσαν να κομπάζει απλώς ότι η επιχείρηση «Warp Speed», δηλαδή η συντονισμένη και γενναία επιδοτούμενη από το αμερικανικό κράτος κούρσα για την άμεση παρασκευή εμβολίου, «δεν έχει κανένα προηγούμενο σε μέγεθος».

Σε πλείστες περιπτώσεις ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αποπειραθεί να συνδέσει το εμβόλιο με τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Ο στόχος του είναι να επωφεληθεί προσωπικά από την ανακάλυψη της ουσίας η οποία θα εξουδετερώσει τον φονικό ιό, προσφέροντάς του ένα κρίσιμο πλεονέκτημα για την παραμονή του στον Λευκό Οίκο.

Ο Άλεξ Αζάρ, γραμματέας του Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (HHS) συνόψισε τον «Ψυχρό Πόλεμο» ΗΠΑ-Ρωσίας γύρω από το πολυπόθητο εμβόλιο για τον κορωνοϊό ως εξής: «Το ζήτημα δεν είναι ποιος θα το βρει πρώτος, αλλά ποιος θα παράγει κάτι που να είναι ασφαλές και αποτελεσματικό για το κοινό, στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο».

Πού βρισκόμαστε στον αγώνα για το εμβόλιο

Σε όλο τον κόσμο, πολιτικοίφαρμακευτικές εταιρίες και ρυθμιστικές αρχές διατυπώνουν αντιφατικές προβλέψεις για το πότε θα είναι έτοιμο ένα εμβόλιο για την COVID-19. Πολλά εξαρτώνται από το τι σημαίνει «έτοιμο» και για ποια ομάδα ανθρώπων.

ΠΟΤΕ ΘΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ ΕΝΑ ΕΜΒΟΛΙΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ;

Πάνω από πέντε φαρμακευτικές εταιρίες σε όλο τον κόσμο διενεργούν προηγμένες κλινικές δοκιμές, καθεμία με δεκάδες χιλιάδες συμμετέχοντες, και αρκετές αναμένουν να γνωρίζουν εάν τα εμβόλιά τους για την COVID-19 είναι αποτελεσματικά και ασφαλή έως τα τέλη του έτους.

Το πιο αισιόδοξο χρονοδιάγραμμα έρχεται από την AstraZeneca, η οποία διενεργεί μελέτη στη Βρετανία που λέει ότι μπορεί να ολοκληρωθεί ακόμα και αυτό τον μήνα.

Ο δρ Άντονι Φάουτσι, ο επικεφαλής επιδημιολόγος των ΗΠΑ, δήλωσε στο Reuters την περασμένη εβδομάδα ότι η δοκιμή της Moderna μπορεί να έχει καθοριστικά αποτελέσματα έως τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο. Άλλες θα ακολουθήσουν αργότερα, κάποιες ίσως ακόμα πιο μετά.

Ορισμένοι ειδικοί διατυπώνουν επιφυλάξεις ότι οι δοκιμές, που πρέπει να μελετήσουν πιθανές παρενέργειες σε διαφορετικούς ανθρώπους, μπορεί να ολοκληρωθούν τόσο γρήγορα. Ο Πίτερ Χότεζ, πρύτανης της Εθνικής Σχολής Τροπικών Φαρμάκων στο Baylor College of Medicine στο Τέξας, λέει ότι η συλλογή επαρκών στοιχείων προκειμένου να αποδειχθεί ότι ένα εμβόλιο είναι ασφαλές για τον κόσμο μπορεί να τραβήξει έως τα μέσα του 2021.

ΠΟΤΕ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΑ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ;

Αρκετές φαρμακοβιομηχανίες αυξάνουν την μεταποιητική τους δυνατότητα ούτως ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν την παραγωγή μόλις τα εμβόλια εγκριθούν από τις ρυθμιστικές αρχές. Κάποιες προσπάθειες έχουν τη στήριξη αμερικανικού κυβερνητικού προγράμματος που ονομάζεται ‘Operation Warp Speed‘.

Ο Φάουτσι δήλωσε στο Reuters ότι αναμένεται «δεκάδες εκατομμύρια» δόσεις να είναι διαθέσιμες στις αρχές του 2021, και ότι έως τα τέλη του έτους θα μπορούσαν να υπάρχουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις πιο αισιόδοξες κατευθυντήριες γραμμές από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, που δήλωσε ότι ένα εμβόλιο μπορεί να είναι έτοιμο πριν από τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, αν και δεν διευκρίνισε τον όρο «έτοιμο».

Αρκετές εταιρίες, μεταξύ των οποίων η Moderna, η AstraZeneca και η Pfizer, έχουν ανακοινώσει ότι αναμένουν να παράγουν έκαστη πάνω από 1 δισεκ. δόσεις την επόμενη χρονιά. Αυτό μπορεί να σημαίνει αρκετά δισεκατομμύρια διαθέσιμα έως τα τέλη του 2021.

ΠΟΤΕ ΜΠΟΡOYME ΝΑ ΤΟ ΚΑΝOYME;

Οι πρώτες προμήθειες στα τέλη της φετινής χρονιάς ή στις αρχές της επόμενης πιθανόν θα δοθούν σε ανθρώπους σε πλούσια κράτη που θεωρούνται από τις κυβερνήσεις τους ότι εργάζονται σε κρίσιμης σημασίας κλάδους ή που κινδυνεύουν περισσότερο από τον ιό. Αυτό πιθανόν να περιλαμβάνει ανθρώπους με προβλήματα υγείας, όπως διαβήτη, εργαζομένους των υγειονομικών υπηρεσιών και στρατιωτικούς.

Χώρες, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ έχουν συνάψει συμφωνίες που θέτουν τους πολίτες τους στην πρώτη γραμμή εμβολιασμού όταν τα εμβόλια αυτά γίνουν ευρέως διαθέσιμα κατά τη διάρκεια του 2021.

Τα περισσότερα εμβόλια βρίσκονται σε φάση δοκιμών καθώς δύο δόσεις χορηγούνται με διαφορά ενός μήνα, παρέχοντας πλήρη προστασία μόνο μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης.

ΠΟΤΕ ΘΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ;

Ο χρόνος αναμονής για τα εμβόλια της COVID-19 πιθανόν να είναι μεγαλύτερος για ανθρώπους σε αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες δεν έχουν συμφωνίες προμήθειας. Κάποιοι ίσως δυσκολευθούν να πληρώσουν τα εμβόλια που μπορεί να κοστίζουν πάνω από 40 δολάρια το άτομο, δήλωσε ο Χότεζ.

«Ανησυχώ ότι τα εμβόλια της Operation Warp Speed δεν θα φθάσουν σύντομα σε αναπτυσσόμενες χώρες», δήλωσε ο Χότεζ.

Η Gavi, μια συμμαχία για εμβόλιο σε αναπτυσσόμενες χώρες, σκοπεύει να διασφαλίσει 2 δισεκ. δόσεις εμβολίου το 2021, αρκετές για να εμβολιαστεί το ευπαθέστερο 20% του πληθυσμού σε φτωχότερες χώρες. Αρκετές εταιρίες και φορείς, όπως το Serum Institute of India, ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε παραγωγή για φτωχές χώρες και κράτη μεσαίου εισοδήματος.

ΘΑ ΜΠΟΡΕΣOYME ΝΑ ΕΧOYME ΕΝΑ ΚΙΝΕΖΙΚΟ ΕΜΒΟΛΙΟ;

Η κινεζική κυβέρνηση έχει εγκρίνει κάποια πειραματικά εμβόλια για χρήση σε επιλεγμένους ασθενείς εκτός κλινικών δοκιμών. Είναι όμως απίθανο να είναι άμεσα διαθέσιμα στη Δύση. Οι εγχώριοι ρυθμιστικοί φορείς θα χρειαστεί να τα εγκρίνουν ενώ οι κλινικές δοκιμές από κινεζικές εταιρίες εκτός Κίνας συνεχίζονται.