Απόστολος Γαρούφος: Ο φοιτητής από το Τσοτύλι που μεταγράφει βιβλία στην γραφή Braille (Συνέντευξη)

Τις τελευταίες ημέρες, ένας φοιτητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, έχει καταφέρει να γίνει αντικείμενο συζήτησης ως ο φοιτητής που μετέγραψε το Μονόγραμμα του Οδυσσέα Ελύτη, για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης. Ο λόγος για τον Γαρούφο Π. Απόστολο, ο οποίος κατάφερε ένα μεγαλόπνοο κατόρθωμα για τα ελληνικά δεδομένα: Να δημιουργήσει το δικό του λογισμικό – πρόγραμμα (software) που κάνει αυτόματες μεταγραφές στη γραφή Braille σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Μεγάλωσε σε ένα πολύ όμορφο χωριό, το Τσοτύλι Κοζάνης ενώ τα τελευταία οχτώ χρόνια ζει στην Θράκη. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία με κατεύθυνση στις Νεοελληνικές και Βυζαντινές σπουδές, και σήμερα είναι μεταπτυχιακός φοιτητής στις Τ.Π.Ε και Ειδική Αγωγή και Ψυχοπαιδαγωγική της Ένταξης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης σε συνεργασία με το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος». Δηλώνει ερωτευμένος με την Κομοτηνή και αγαπάει πολύ την Αλεξανδρούπολη. Οι δύο αυτές πόλεις του έδωσαν κι από κάτι σημαντικό. Η μία τις σπουδές του και η άλλη την επαφή του με τη γραφή Braille.

Ανήκει σε μια φέρελπις γενιά νέων ανθρώπων και δηλώνει: «Βλέψεις καλό είναι να μην έχει ένας άνθρωπος, υπό την έννοια πως ο στόχος σου σε περιορίζει σ’ ένα μικρό δρομάκι. Καλό είναι οι νέοι της εποχής αυτής και κυρίως οι νέοι επιστήμονες όλων των κλάδων να «πηγαίνουν» πιο μακριά σε σχέση μ’ ένα στόχο.»

Μια τυχαία διαδικτυακή αναζήτηση «άνοιξε» τον δίαυλο επικοινωνίας ανάμεσα μας. Σε μια εφ’ολης της ύλης συνέντευξη μαζί του έχω μπροστά μου μια αθέατη πηγή έμπνευσης. Χωρίς περιστροφές, τα λόγια του, είναι οι αξίες που κάθε κοινωνία θα έπρεπε να πρεσβεύει. Όπως και ο ίδιος λέει: «ανθρωπιά» και «φιλότιμο». Δυο λέξεις που συνοψίζουν και αντιστοιχούν σε άλλες δυο. Ισότητα και Δημοκρατία.

Είναι αναγκαίο να κατανοήσουν οι κοινωνίες πως δεν υπάρχουν τάξεις ή κλίμακες μεταξύ των ανθρώπων. Η κοινωνία δημιουργήθηκε με στόχο την αλληλοβοήθεια και την αλληλοεξυπηρέτηση. Είναι ντροπή να προοδεύει τεχνολογικά, μόνο ένα μέρος αυτής της κοινωνίας κι αυτοί να είναι οι βλέποντες. Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά βαθύτερη και χρειαζόμαστε δύο λέξεις στη ζωή μας: «ανθρωπιά» και «φιλότιμο». Ένας συλλογικός διάλογος είναι απαραίτητος. Χρειάζεται να οικοδομήσουμε ξανά από την αρχή την (ελληνική) κοινωνία μας.

Αποστόλη γνωρίζουμε ίσως για ένα μοναδικό εγχείρημα για τα ελληνικά δεδομένα και τον κόσμο της λογοτεχνίας, το οποίο πρώτος εσύ πραγματοποίησες. Κατάφερες να μετεγράψεις το “Μονόγραμμα” του Ελύτη σε γραφή Braille, για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης. Αλήθεια πως γεννήθηκε αυτή σου η σκέψη; Πόσο μεγάλο θεωρείς αυτό το εγχείρημα και τι ελπίζεις μέσα από αυτό; 

Αρχικά να πω πως, διάφοροι φορείς αλλά και το διαδίκτυο έχουν τα δικά τους λογισμικά μεταγραφών στη γραφή Braille. Εγώ απλά, με τον καθηγητή μου τον Γούδα Τηλέμαχο, δημιουργήσαμε από την αρχή ένα δικό μας λογισμικό – πρόγραμμα (software) που κάνει αυτόματες μεταγραφές στη γραφή Braille σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, μιλάμε τώρα για κλάσματα δευτερολέπτου. Στην ουσία, είναι πολύ καλύτερο με αυτά του διαδικτύου έχοντας πάντα τους κύριους κανόνες Braille που διέπουν την Ελληνική και Αγγλική γλώσσα.

Η σκέψη αυτή δημιουργήθηκε από το γεγονός πως η μάθηση της γραφής Braille (τόσο σε βλέποντες όσο και σε άτομα με προβλήματα όρασης) γίνεται σε παλιού τύπου γραφομηχανές. Είναι απαράδεκτο σε μία σύγχρονη κοινωνία, να υπάρχουν ανισότητες και δη, τεχνολογικές ανισότητες. Δε θεωρώ πως το εγχείρημα είναι μεγάλο ή κάτι που έγινε για πρώτη φορά. Απλά μέσω αυτής της εφαρμογής θα δοθεί σε πολύ κόσμο η δυνατότητα να κάνει μεταγραφές σε απίστευτες ταχύτητες χρόνου.

Βεβαίως, μη ξεχνάμε, πως η όλη διαδικασία περιορίζεται και από ένα output, δηλαδή, από έναν εκτυπωτή που να μπορεί να εξάγει το αποτέλεσμα ή ένα άλλο λογισμικό αυτόματης φωνητικής ανάγνωσης. Τα στάδια κατάκτησης γίνονται ένα – ένα και όλα θα γίνουν με την πάροδο του χρόνου. Ελπίζω με το εγχείρημα αυτό, να δώσω ένα εφαλτήριο σκέψης σε πολλούς ανθρώπους με προβλήματα όρασης να κατανοήσουν πως δεν είναι μόνοι σε αυτή τη ζωή και πως υπάρχει ανθρωπιά. Επίσης, να κατανοήσουν οι βλέποντες πως κι αυτοί δεν είναι μόνοι σε αυτή τη ζωή και πως υπάρχουν άνθρωποι που δεν ανήκουν σε «μειονότητες» ή «πλειονότητες» και πως χρειάζεται μία γενικότερη αλληλοβοήθεια.

Για τον συλλογικό διάλογο ο οποίος για χρόνια ήταν στη λήθη. Ο διάλογος της πρόσβασης των ατόμων με ειδικές ανάγκες, (στην περίπτωση μας με προβλήματα όρασης), στο βασικότερο πνευματικό αγαθό: τη γνώση.

Είναι αναγκαίο να κατανοήσουν οι κοινωνίες πως δεν υπάρχουν τάξεις ή κλίμακες μεταξύ των ανθρώπων. Η κοινωνία δημιουργήθηκε με στόχο την αλληλοβοήθεια και την αλληλοεξυπηρέτηση. Είναι ντροπή να προοδεύει τεχνολογικά, μόνο ένα μέρος αυτής της κοινωνίας κι αυτοί να είναι οι βλέποντες. Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά βαθύτερη και χρειαζόμαστε δύο λέξεις στη ζωή μας: «ανθρωπιά» και «φιλότιμο». Ένας συλλογικός διάλογος είναι απαραίτητος. Χρειάζεται να οικοδομήσουμε ξανά από την αρχή την (ελληνική) κοινωνία μας.

Γλώσσα γραφής Braille-Γοητεία:

Μία φράση θα πω εδώ: «Είναι τα μάτια των ανθρώπων με προβλήματα όρασης»! Είναι ένα ολόκληρο σύμπαν, το οποίο το έχω ερωτευτεί και με γοητεύει σε κάθε γλώσσα. Πρόσφατα παραδέχτηκα στην καθηγήτριά μου κ. Πηνελόπη Καμπάκη Βουγιουκλή, πως τη μόνη γλώσσα που δεν μπόρεσα ακόμη να κατανοήσω στη γραφή Braille είναι η κινεζική και όμοιες της. Μπορώ να κωδικοποιήσω όλες τις γλώσσες, εκτός από αυτές που ήδη χρησιμοποιούν χαρακτήρες (λογογράμματα).

Διαδικασία μεταγραφής-απαιτήσεις, δυσκολίες:

Το «MinaDot_1» είναι ένα λογισμικό αυτόματης μεταγραφής στη γραφή Braille από την Ελληνική και Αγγλική γλώσσα. Μπορούν δηλαδή να μεταγραφούν τόνοι βιβλίων ή και κειμένων σε ηλεκτρονική μορφή. Πάντα όμως μιλάμε για input. Έχω μεταγράψει τόνους βιβλίων και κυριολεκτώ. Από τη στιγμή που το λογισμικό είναι σε θέση να κάνει σωστές μεταγραφές, τότε έχεις τη δυνατότητα να κάνεις άριστη και γρήγορη δουλειά. Περισσότερες πληροφορίες μπορεί να αναζητήσει κανείς και στη σελίδα του FaceBook με το όνομα “MinaDot” και θα καταλάβει περί τίνος πρόκειται με περισσότερες λεπτομέρειες. Οι γνώσεις δεν είναι απαραίτητες με το λογισμικό αυτό ως προς τη μεταγραφή.

«Η εν λόγω δουλειά γίνεται μόνο σε γραφομηχανή, εγώ ευελπιστώ να εισάγω στην διαδικασία και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.»

Ήδη με το λογισμικό της «MinaDot» γίνεται μία ηλεκτρονική εισαγωγή για τα άπειρα βιβλία που δεν έχουν μεταγραφεί. Βέβαια είμαστε ακόμη σε πιλοτικό στάδιο κι όλα θα γίνουν με το χρόνο τους. Χρειαζόμαστε, επί της ουσίας κάτι φθηνό και αποτελεσματικό για τους ανθρώπους αυτούς. Δε μπορώ να δώσω παραπάνω λεπτομέρειες διότι κι εγώ ακόμη, μαζί με το δάσκαλό μου, δεν έχουμε οριστικοποιήσει κάτι συγκεκριμένο.

Λογοτεχνία και εκπαίδευση:

Η Λογοτεχνία είναι μία από τις πιο σημαντικές μορφές Τέχνης. Δε νοείται εκπαίδευση δίχως Λογοτεχνία και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο γράφω το Λογοτεχνία με «Λ» κεφαλαίο. Είναι συνώνυμο του Θεού. Από μόνο του το γράμμα δείχνει την κοιλότητα του ουρανού. Εκεί εδρεύουν οι ψυχές και τα αισθήματά μας. Βοηθάει τις ψυχές είτε βλεπόντων είτε ανθρώπων με προβλήματα όρασης. Θεωρώ απαραίτητο να γίνουν χιλιάδες μεταγραφές του Λογοτεχνικού κόσμου και μετά να καταλήξουμε στα άλλη είδη. Η Λογοτεχνία είναι μία Θρησκεία των ερωτευμένων, δεν έχει σημασία αν βλέπεις ή όχι. Είναι ίση προς Όλους.

Αν προσπαθήσεις για λίγο να κλείσεις τα μάτια σου, τι βλέπεις; Τι βλέπεις μέσα από τα μάτια ενός τυφλού ατόμου και τι ζητάει πιστεύεις; Μια ευχή: 

Αρχικά να πω πως, η ιδέα του να δημιουργήσω τη «MinaDot» προήλθε από ένα πείραμα που είχα κάνει. Είχα κουραστεί το πολύ δυνατό φως και θέλησα να κλείσω τα μάτια μου για μία ολόκληρη μέρα. Τοποθέτησα λοιπόν μία μάσκα ύπνου και ξεκίνησα να κάνω καθημερινά πράγματα που έκανα και πριν, για ένα ολόκληρο 24ωρο. Αρχικά, οι γνώσεις μου στη Braille με βοήθησαν να κάνω πολλά πράγματα μέσα στο σπίτι, όπως το να χειρίζομαι το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης (μιας κι έχει τους χαρακτήρες πάνω του), να γράψω στον κώδικα Braille στον υπολογιστή μου, διάφορες σκέψεις μου (από ένα λογισμικό που είχα βρει στο διαδίκτυο), αλλά, μου έλειψε κάτι στο τέλος της ημέρας: δεν είχα κάποιο άμεσο τρόπο να διαβάσω Ποίηση. Ενώ είχα το βιβλίο «μπροστά» μου στο μισό μέτρο, ένιωσα ξαφνικά να μας χωρίζουν χιλιόμετρα. Εκεί ήταν που μου ήρθε η ιδέα. Η ευχή μου είναι να δημιουργηθούν ακόμη πιο πολλές εφαρμογές για τους ανθρώπους δίχως όραση και να ενταχθούν πιο ενεργά στον τεχνολογικό κόσμο.

Ευχαριστίες:

Στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω τον Γούδα Τηλέμαχο και το Computer Action για την υπέροχη συνεργασία. Χωρίς αυτόν τίποτα δε θα ήταν εφικτό. Την κ. Γαβριηλίδου Ζωή, αντιπρύτανη του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης και την κ. Πηνελόπη Καμπάκη Βουγιουκλή, κοσμήτορα της σχολής κλασικών και ανθρωπιστικών σπουδών, που μου έδωσαν την ευκαιρία να προωθήσω αυτό το λογισμικό αλλά και τις σπουδές μου όλα αυτά τα χρόνια και τα τεράστια Πιστεύω τους που μας έκαναν Ανθρώπους. Γιατί το Πανεπιστήμιο πρώτα σε κάνει Άνθρωπο και μετά πτυχιούχο.

maxmag.gr