Πρωινός vs νυχτερινός τύπος: Πώς επηρεάζεται η απόδοσή μας μέσα στην μέρα

Οι κανόνες και τα ωράρια των εργάσιμων ημερών, έτσι όπως έχουν εδώ και αιώνες εγκαθιδρυθεί, δεν ωφελούν τους νυχτερινούς τύπους ή όπως λέγονται αλλιώς τις «κουκουβάγιες». Αυτοί οι τύποι ανθρώπων που προτιμούν να μένουν ξύπνιοι μέχρι αργά έχουν διπλάσιες πιθανότητες να μην είναι αποδοτικοί στην εργασία τους, σε σχέση με τους πρωινούς τύπους, σύμφωνα με νέα έρευνα που έρχεται από τη Φινλανδία.

Οι πρωινοί τύποι, ή όπως λέγονται αλλιώς οι «κορυδαλλοί», τείνουν να αποδίδουν καλύτερα νωρίς το πρωί. Το εσωτερικό ρολόι μας φαίνεται να επηρεάζεται κατά το μεγαλύτερο μέρος από γενετικούς παράγοντες, αλλά το εργασιακό πρόγραμμα, η οικογενειακή ζωή και η έκθεση στο φως του ήλιου παίζουν επίσης έναν ρόλο.

Ο χρονότυπος είναι η προτίμηση που έχουμε ως προς την ώρα της ημέρας σε σχέση με τον ύπνο και με άλλες δραστηριότητες και αντανακλά διαφορές στον κιρκάδιο ρυθμό ενός ατόμου. Αυτή η εσωτερική διαδικασία παίζει έναν ρόλο στα μοτίβα του ύπνου, στον μεταβολισμό, στη θερμοκρασία του σώματος και επηρεάζει τις ορμόνες.

Οι ερευνητές ζήτησαν από 5.881 άτομα που γεννήθηκαν το 1966 στη Βόρεια Φινλανδία να απαντήσουν σε ερωτήσεις αναφορικά με την εργασιακή τους ζωή, την υγεία και τα μοτίβα ύπνου τους ώστε να καθορίσουν ποιος ήταν ο φυσικός τους χρονότυπος το 2012, όταν ήταν 46 ετών. Οι συμμετέχοντες της έρευνες αξιολογούνταν επί 4 χρόνια.

Το 10% των ανδρών και το 12% των γυναικών ήταν νυχτερινοί τύποι. Το 72% αυτών εργάζονταν μόνιμα σε πρωινές βάρδιες. Οι υπόλοιποι ταίριαζαν στο προφίλ των πρωινών ή ενδιάμεσων τύπων. Το ¼ των νυχτερινών τύπων αξιολογούσαν την εργασιακή τους απόδοση ως φτωχή χρησιμοποιώντας αυτό που οι ερευνητές περιέγραψαν ως διεθνώς αναγνωρισμένη κλίμακα, ανεπτυγμένη για να εντοπίζει την φτωχή εργασιακή ικανότητα. Το ποσοστό ήταν σημαντικά υψηλότερο συγκριτικά με τους πρωινούς ή τους ενδιάμεσους τύπους.

Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι «κουκουβάγιες» είχαν χαμηλότερη βαθμολογία και σε παράγοντες ύπνου· καταλήγουν γενικά να κοιμούνται λιγότερο, έχουν συχνότερα αϋπνία. Επίσης, είναι πιθανότερο να είναι άνεργοι ή ανύπαντροι. Φαίνεται τέλος ότι οι νυχτερινοί τύποι αντιμετωπίζουν περισσότερα ψυχικά και σωματικά προβλήματα, κάτι που φυσικά επηρεάζει και την εργασιακή τους απόδοση.

«Αν οι νυχτερινοί τύποι αναγκάζονται να εργάζονται νωρίς το πρωί, είναι λογικό ότι δεν θα αξιολογήσουν την εργασιακή τους ικανότητα τόσο αποδοτική όσο οι πρωινοί τύποι. Αν συνέβαινε το αντίθετο, δηλαδή αν οι βασικές εργάσιμες ώρες ήταν από τις 3-11 το βράδυ, θα ήταν οι πρωινοί τύποι που θα ένιωθαν χειρότερα από τους νυχτερινούς», ανέφερε η Kristen Knutson, βοηθός καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Northwestern.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πλήττεται αναγκαστικά και η αντικειμενική ποιότητα της εργασίας τους. Άλλωστε, η μελέτη έγινε μέσω παρατήρησης και ερωτηματολογίων αυτοαναφοράς – οπότε το γεγονός ότι κάποιος είναι νυχτερινός τύπος δεν σημαίνει ότι είναι και λιγότερο ικανός να εργαστεί. Επίσης, οι εργοδότες θα μπορούσαν να ωφεληθούν από ανθρώπους με διαφορετικούς χρονότυπους. Για παράδειγμα, ανάλογα τον χρονότυπο, κάποιος μπορεί να τοποθετηθεί σε πρωινή ή απογευματινή βάρδια, ώστε να υπάρξει και καλύτερο αποτέλεσμα.

Παρ’ όλα αυτά, οι επιστήμονες αναφέρουν ότι πράγματι αυτή η δυσκολία μπορεί να επηρεάσει τις γνωστικές ικανότητες του ατόμου και να δημιουργήσει μια «θολούρα» στο νου που επηρεάζει αυτόματα όλες τις δραστηριότητες του ατόμου, αφού συνδέεται με την συγκέντρωση και την επεξεργασία πληροφοριών.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Επαγγελματικής και Περιβαλλοντικής Ιατρικής «Occupational & Environmental Medicine». Η συμβουλή τους εδώ είναι αν οι νυχτερινοί τύποι δεν μπορούν λόγω της φύσης της εργασίας τους να ξυπνούν αργά, να προσπαθούν να ακολουθούν ένα συνεκτικό και πιο αυστηρό πρόγραμμα ύπνου ώστε να νιώθουν όσο το δυνατόν πιο ξεκούραστοι.

cnn