Η εφαρμογή του νέου συστήματος «Πληρώνω όσο πετάω» αλλά και νεό Σύστημα επιστροφής χρημάτων για τις φιάλες μιας χρήσης προβλέπει το νομοσχέδιο για την ανακύκλωση που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωνσταντίνος Σκρέκας, έθεσε σε συμπληρωματική δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το επικαιροποιημένο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο: «Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 30ης Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, οργάνωση του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης και άλλες συναφείς διατάξεις »
Στο νομοσχέδιο ,εταξύ τνω διατάξεων προβλέπεται ότι για τη χωριστή συλλογή των υλικών, να χρησιμοποιούνται υποχρεωτικά κάδοι ή μέσα συλλογής διαφορετικού χρώματος ενώ καθιερώνεται η χωριστή συλλογή και ανακύκλωση στις σχολικές μονάδες.
Προβλέπεται ρητώς η υποχρέωση πρόβλεψης χώρου στις νέες οικοδομές για τη συλλογή και αποθήκευση αποβλήτων
Παράλληλα στις προωθούμενες διατάξεις περιλαμβάνονται:
Προώθηση της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων – επαναχρησιμοποίηση
Η εφαρμογή του νέου συστήματος «Πληρώνω όσο πετάω»
Θεσπίζεται ουσιαστικά το πλαίσιο με το οποίο οι Δήμοι θα μπορούν να διαμορφώνουν τα δημοτικά τους τέλη, ανάλογα με πόσα απόβλητα παράγει ο κάθε δημότης, αλλά και ανάλογα με πόσα από αυτά ανακυκλώνει – και όχι βάσει των τετραγωνικών του ακινήτου του όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Η εφαρμογή του «Πληρώνω όσο πετάω» σε υποχρεωτική βάση για τους Δήμους ξεκινά από τον Ιανουάριο του 2023, με εφαρμογή σε σημαντικούς παραγωγούς αποβλήτων, όπως μεγάλα ξενοδοχεία και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ενώ γίνεται υποχρεωτική από 1.1.2028 για όλους τους Δήμους με πληθυσμό πάνω από 20.000 κατοίκους.
Αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά εργαλεία για τη μείωση της υγειονομικής ταφής και την προώθηση της ανακύκλωσης που μέχρι σήμερα εξέλειπε από τη χώρα μας και η εφαρμογή του γινόταν μόνο σε πιλοτικό επίπεδο.
Θέσπιση συστήματος «πληρώνω όσο πετάω»
Ως σύστημα «πληρώνω όσο πετάω» θα νοείται το σύστημα με το οποίο οι παραγωγοί αποβλήτων χρεώνονται με βάση την πραγματική ποσότητα των παραγόμενων από αυτούς αποβλήτων.
Σε εφαρμογή του συστήματος αυτού, ο υπολογισμός του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού μπορεί να γίνεται και στη βάση της παραγωγής αποβλήτων ανά νοικοκυριό ή κτιριακό συγκρότημα, επαγγελματική δραστηριότητα, πολεοδομική ή δημοτική ενότητα, υπό την προϋπόθεση ότι ο οικείος ο.τ.α. α΄ βαθμού διαθέτει σύστημα μέτρησης των παραγομένων αποβλήτων ή για κάποιο από τα ρεύματα των παραγόμενων αποβλήτων.
Προς τον σκοπό αυτό, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του ο.τ.α. α’ βαθμού, επιλέγεται η εφαρμογή του συστήματος της παρούσας και καθορίζονται, πέραν των συντελεστών του άρθρου 1, τα εξής:
α) τα ρεύματα των αποβλήτων για τα οποία εφαρμόζεται το σύστημα της παρούσας,
β) ο καθορισμός των υποχρέων προς απόδοση του τέλους,
γ) οι μονάδες μέτρησης (βάρος ή όγκος) και η αντίστοιχη τιμή μονάδος, η οποία μπορεί να διαφοροποιείται ανά κατηγορίες αποβλήτων,
δ) η αναλογία των ανταποδοτικών τελών που υπολογίζονται κατά το άρθρο 1 σε σχέση με τον υπολογισμό στη βάση της παραγωγής αποβλήτων,
ε) οι τρόποι υπολογισμού, είσπραξης ή επιστροφής του μέρους του τέλους που υπολογίζεται βάσει των παραγόμενων αποβλήτων και
στ) κάθε θέμα σχετικό με την εφαρμογή του συστήματος της παρούσας.
Από την 1η Ιανουαρίου 2023 οι ο.τ.α. α’ βαθμού με πληθυσμό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων, υπό την προϋπόθεση ότι βρίσκεται σε λειτουργία Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) ή ιδιωτική ΜΕΒΑ που εξυπηρετεί τον οικείο ο.τ.α. α΄ βαθμού, υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα για τα βιολογικά απόβλητα που παράγονται από τους φορείς , οι οποίοι και καθίστανται υπόχρεοι για την απόδοση του τέλους.
Για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος, οι ο.τ.α. α’ βαθμού υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα μέτρησης των παραγομένων βιολογικών αποβλήτων
Από την 1η Ιανουαρίου 2023 οι ο.τ.α. α’ βαθμού, υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα για τα αστικά απόβλητα που παράγονται από τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα και τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα άνω των εκατό (100) κλινών καθώς και από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που λειτουργούν εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους, οι φορείς λειτουργίας των οποίων καθίστανται υπόχρεοι για την απόδοση του τέλους. Στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις συμπεριλαμβάνονται και οι πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.
Για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος, οι ο.τ.α. α’ βαθμού υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα μέτρησης των παραγομένων αστικών αποβλήτων από τους φορείς και από την 1η Ιανουαρίου 2028 οι ο.τ.α. α’ βαθμού με πληθυσμό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα
Εκσυγχρονισμός του τέλους ταφής
Προώθηση δημιουργίας Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) σε νέα ρεύματα αποβλήτων
Σύστημα επιστροφής χρημάτων για τις φιάλες μιας χρήσης
Θεσπίζεται η λειτουργία από το 2023 συστήματος εγγυοδοσίας για συσκευασίες αλουμινίου και γυάλινες φιάλες μίας χρήσης, με επιστροφή στον πολίτη του εγγυοδοτικού αντίτιμου όταν επιστρέφει την κενή συσκευασία επιπρόσθετα αντίστοιχης υποχρέωσης που έχει ήδη θεσπιστεί για τις πλαστικές φιάλες. Το μέτρο αυτό ήδη εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία, η Νορβηγία, η Σουηδία κ.ά.
Προώθηση της χωριστής συλλογή αποβλήτων
1. Έως την 1η Ιανουαρίου 2024 οι Δήμοι υποχρεούνται να οργανώνουν τη χωριστή συλλογή των επικίνδυνων αποβλήτων στα νοικοκυριά, από είδη καθημερινής χρήσης, όπως τα προϊόντα καθαρισμού (χλωρίνες κ.λπ.), τα βερνίκια, τα χρώματα κλπ., κατά περίπτωση, είτε στο κατάστημα πώλησης είτε στα πράσινα σημεία τους ή σε οποιονδήποτε άλλον αδειοδοτημένο χώρο που υποδεικνύει ο οικείος ΦοΔΣΑ.
2. Επιπλέον της υποχρεωτικής χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων έως το τέλος του 2022 από τους Δήμους, τίθεται και η υποχρέωση χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης βιοαποβλήτων μεγάλων παραγωγών με ευθύνη τους και κάλυψη εκ μέρους τους του σχετικού κόστους, ενώ παράλληλα προβλέπεται ελάφρυνση των σχετικών δημοτικών τελών τους.
3. Διευρύνεται η υποχρέωση για τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων υλικών, δηλαδή χαρτιού, γυαλιού, μετάλλων, πλαστικών. Περαιτέρω προβλέπονται κυρώσεις σε περίπτωση μη εφαρμογής του μέτρου.
4. Σε όλα τα νέα κτίρια υποχρεωτικά εξασφαλίζεται κατάλληλος χώρος για τη συλλογή και αποθήκευση τουλάχιστον τεσσάρων ρευμάτων αποβλήτων σε κατάλληλους περιέκτες. Έτσι, θα διευκολύνεται η χωριστή συλλογή, η εφαρμογή του «Πληρώνω όσο Πετάω», αλλά και η μείωση των κάδων στον δρόμο.
5. Απλοποιούνται οι διατάξεις σχετικά με τα Πράσινα Σημεία και καταργείται η διάκριση σε μικρά και μεγάλα.
6. Απλοποιείται η αδειοδότηση των μονάδων κομποστοποίησης.
Αναβάθμιση της ποιότητας των ανακυκλώσιμων υλικών και της λειτουργίας μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων
Προώθηση της ορθής διαχείρισης των αποβλήτων κτηνοτροφικών μονάδων
Εκσυγχρονισμός και αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τη διαχείριση των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)
Ελάχιστο ανακυκλωμένο περιεχόμενο 30% στις πλαστικές σακούλες
Θεσπίζεται από τον Ιανουάριο του 2025 υποχρέωση για ελάχιστο ανακυκλωμένο περιεχόμενο 30% στις πλαστικές σακούλες μεταφοράς, ενώ από τον Ιανουάριο του 2023 (2 χρόνια νωρίτερα), εφαρμόζεται το ίδιο μέτρο στους Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης οι οποίοι απαγορεύεται να προμηθεύονται πλαστικές σακούλες μεταφοράς που δεν περιέχουν τουλάχιστον 30% ανακυκλωμένο πλαστικό.
Προώθηση του οικολογικού σχεδιασμού συσκευασιών
Από την 1η Ιουνίου 2022 επιβάλλεται τέλος ανακύκλωσης 8 λεπτών για τα προϊόντα μέρος της συσκευασίας των οποίων περιέχει πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) κατά την πώλησή τους σε κάθε νόμιμο σημείο πώλησης. Η καταβολή του τέλους επιβάλλεται στους καταναλωτές ανά τεμάχιο προϊόντος κατ’ αντιστοιχία με την ακολουθούμενη πρακτική για τις πλαστικές σακούλες.
Τίθενται το αντικείμενο και το πεδίο εφαρμογής του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, ήτοι η θέσπιση ενιαίου πλαισίου για τη διαχείριση των αποβλήτων, μέσα από την ενσωμάτωση των Οδηγιών (ΕΕ) 2018/851 και 2018/852, καθώς και η ρύθμιση του
πλαισίου λειτουργίας του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.) και άλλων συναφών ζητημάτων.
Θεσπίζεται το πλαίσιο ως προς το πότε μια ουσία ή ένα αντικείμενο που προκύπτει από διαδικασία παραγωγής θεωρείται ότι δεν συνιστά απόβλητο αλλά υποπροϊόν, σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/851, ώστε να διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας και να διευκολύνεται η συνετή και ορθολογική χρησιμοποίηση των φυσικών πόρων
