Όσο πιο ψηλά τόσο πιο καλά, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την προστασία από μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή νόσο. Τι έδειξε νέα επιστημονική μελέτη
Θα μπορούσε η ζωή σε μεγάλο υψόμετρο να επηρεάζει τις πιθανότητες εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου; Σε αυτό το ενδιαφέρον ερώτημα προσπάθησε να απαντήσει μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Physiology, η πρώτη που εξετάζει τα περιστατικά νοσηλείας λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου και θανάτου σε ανθρώπους που ζουν σε τέσσερις περιοχές με διαφορετικό υψόμετρο στο Εκουαδόρ. Η μελέτη περιλαμβάνει δεδομένα που συγκεντρώθηκαν σε 17 χρόνια από περισσότερους από 100.000 ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο, διαπιστώνοντας πως οι άνθρωποι που ζουν σε μεγαλύτερο υψόμετρο διατρέχουν χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και θανάτου από αυτό και ότι η προστατευτική αυτή επίδραση είναι ισχυρότερη στα 2-3.500 μέτρα.
Το ιδανικό υψόμετρο
Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η κύρια αιτία θανάτου και αναπηρίας παγκοσμίως, με τους συχνότερους παράγοντες υγείας και τρόπου ζωής που συμβάλλουν στην εκδήλωσή του να περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την υψηλή αρτηριακή πίεση, την υψηλή χοληστερόλη και την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας. Ωστόσο, υπάρχει και ένας άλλος, παραγνωρισμένος παράγοντας που θα μπορούσε, επίσης, να επηρεάζει τον κίνδυνο και δεν είναι άλλος από το υψόμετρο.
Το μεγαλύτερο υψόμετρο συνεπάγεται μικρότερη διαθεσιμότητα οξυγόνου, επομένως οι άνθρωποι που κατοικούν σε τέτοια μέρη έχουν προσαρμοστεί στη συγκεκριμένη συνθήκη. Το πώς, όμως, αυτό το περιβάλλον επηρεάζει τις πιθανότητες ανάπτυξης εγκεφαλικού επεισοδίου δεν έχει γίνει σαφές. Στοιχεία υποδεικνύουν ότι η βραχυπρόθεσμη έκθεση στο χαμηλό οξυγόνο μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του κινδύνου θρομβώσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά ο κίνδυνος για τους ανθρώπους που ζουν μόνιμα σε μεγάλο υψόμετρο δεν είναι ξεκάθαρος.
Το Εκουαδόρ, λοιπόν, προσφέρει μια μοναδική δυνατότητα στους επιστήμονες να διερευνήσουν τέτοια φαινόμενα, καθώς στις Άνδεις ζουν χιλιάδες άνθρωποι σε διαφορετικά υψόμετρα.
«Το βασικό κίνητρο της εργασίας μας ήταν να αυξήσουμε την επαγρύπνηση για ένα πρόβλημα που δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς, ότι δηλαδή περισσότερα από 160 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε περιοχές άνω των 2.500 μέτρων και οι πληροφορίες για τις επιδημιολογικές διαφορές στα εγκεφαλικά επεισόδια ανάλογα με το υψόμετρο είναι ελάχιστες. Θελήσαμε να συνεισφέρουμε με νέες γνώσεις σε αυτό τον πληθυσμό που συχνά θεωρείται ίδιος με όσους ζουν στο επίπεδο της θάλασσας, αλλά ουσιαστικά είναι πολύ διαφορετικός», εξηγεί ο καθηγητής Esteban Ortiz-Prado, από το Πανεπιστήμιο de las Americas του Εκουαδόρ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Δίνοντας απάντηση στο μυστήριο
Οι ερευνητές μελέτησαν νοσοκομειακά αρχεία μεταξύ 2001-2017 και αξιολόγησαν τα επίπεδα νοσηλειών για εγκεφαλικό επεισόδιο και θανάτου σε ανθρώπους που ζούσαν σε τέσσερις περιοχές με διαφορετικό υψόμετρο: χαμηλό (κάτω από 1.500 μέτρα), μέτριο (1.500-2.500 μέτρα), υψηλό (2.500-3.500 μέτρα) και πολύ υψηλό (3.500-5.500 μέτρα).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι ζούσαν σε μεγαλύτερο υψόμετρο (πάνω από 2.500 μέτρα) έτειναν να παθαίνουν εγκεφαλικό επεισόδιο σε μεγαλύτερη ηλικία, ενώ είχαν και λιγότερες πιθανότητες να νοσηλευθούν ή να πεθάνουν λόγω αυτού. Επιπλέον, η προστατευτική αυτή επίδραση ήταν μεγαλύτερη στο υψόμετρο των 2.000-3.5000 μέτρων και μετριαζόταν πάνω από τα 3.500 μέτρα.
Γιατί, λοιπόν, η ζωή σε μεγαλύτερο υψόμετρο προστατεύει από το εγκεφαλικό επεισόδιο; Η εξήγηση μπορεί να βρίσκεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι που ζουν σε μεγάλο υψόμετρο έχουν προσαρμοστεί σε συνθήκες χαμηλού οξυγόνου και αναπτύσσουν πιο εύκολα νέα αιμοφόρα αγγεία για να ξεπεράσουν τις βλάβες από το εγκεφαλικό επεισόδιο. Επίσης, μπορεί να έχουν πιο ανεπτυγμένο αγγειακό δίκτυο στον εγκέφαλό τους, το οποίο τους βοηθά να αξιοποιήσουν στο έπακρο το οξυγόνο που λαμβάνουν, πράγμα το οποίο ενδεχομένως να τους προστατεύει και από τις χειρότερες συνέπειες του εγκεφαλικού επεισοδίου. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να εντοπιστούν οι μηχανισμοί πίσω από αυτό το φαινόμενο.
ygeiamou
