Η αυχεναλγία ή πιο απλά η εμφάνιση πόνου στην περιοχή του αυχένα είναι μια αρκετά συνηθισμένη πάθηση που συχνά αναφέρεται και ως αυχενικό ή αυχενοβραχιόνιο σύνδρομο, καθώς τις περισσότερες φορές ο πόνος αφορά και παρακείμενες δομές όπως το πρόσωπο, το κεφάλι, τους ώμους και τα χέρια
Η σπονδυλική στήλη στο ύψος του αυχένα αποτελείται από ένα καλά οργανωμένο δίκτυο μυών, συνδέσμων, νεύρων, οστών που συντονίζονται άψογα και προσφέρουν κινητικότητα και υποστήριξη στο κρανίο, ωστόσο ορισμένες φορές και για ποικίλες αιτίες η περιοχή μπορεί να εμφανίσει έντονη και επώδυνη συμπτωματολογία.
Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιας μορφής και να υποχωρεί με απλά θεραπευτικά μέσα ή να χρήζει διερεύνησης και ειδικής θεραπείας καθώς μπορεί να αναστατώνει την καθημερινότητα του πάσχοντα, δυσκολεύοντας τον λειτουργικά στον ύπνο ή την εργασία του.
Το αναφερόμενο άλγος μπορεί να έχει διαξιφιστικό χαρακτήρα, με μεγάλη ισχύ και διάρκεια συμπτωμάτων, να είναι καλά εντοπισμένο ή να αντανακλά στους ώμους, την πλάτη ή τα χέρια. Ορισμένες φορές παρατηρείται σύνοδη κεφαλαλγία και έντονος μυϊκός σπασμός του αυχένα. Σε περίπτωση εμφάνισης μουδιάσματος ή αδυναμίας των άκρων ο ασθενής θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια.
Σε μεγάλο ποσοστό ο πόνος στον αυχένα θα αυτοπεριοριστεί με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και ίσως με τη φυσικοθεραπεία. Η χρήση απλών αναλγητικών και τοποθέτηση κρύων ή ζεστών επιθεμάτων είναι ανάλογα της περίπτωσης συνήθως βοηθητικά. Ο κατάλληλος ιατρός με την κλινική εξέταση θα εκτιμήσει την σοβαρότητα της κατάστασης και θα προτείνει τον βαθμό της παρέμβασης. Η συντηρητική αγωγή είναι η πιο συνηθισμένη θεραπεία, η χειρουργική αποκατάσταση πραγματοποιείται όπου επιβάλλεται. Σε κάθε περίπτωση η θεραπευτική προσέγγιση είναι εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη στον ίδιο τον ασθενή αλλά και τα κλινικά ευρήματα που παρουσιάζει. Το ιατρικό ιστορικό, τυχόν τραυματισμός της περιοχής, η ένταση του πόνου και η διάρκεια των συμπτωμάτων θα αξιολογηθούν ανάλογα. Ίσως χρειαστούν απεικονιστικές εξετάσεις για τον σαφή προσδιορισμό του προβλήματος όπως απλή ακτινογραφία, αιματολογικές εξετάσεις, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, ηλεκτρομυογράφημα και πιο εξειδικευμένες μέθοδοι εάν κρίνεται απαραίτητο.
Τα αιτία της αυχεναλγίας ποικίλουν με τα πιο συνηθισμένα να αφορούν:
Εκφυλιστικές παθήσεις, οι οποίες στο σύνολο τους αφορούν όλη την σπονδυλική στήλη άλλα και ειδικότερα την περιοχή του αυχένα. Εμφανίζονται με την πρόοδο της ηλικίας καθώς τείνουν να φθείρονται οι αρθρώσεις όσο μεγαλώνουμε. Η οστεοαρθρίτιδα και τα οστεόφυτα είναι η πιο συχνή αιτία πόνου λόγω εκφύλισης των ιστών.
Πόνος από κήλη δίσκου είναι αρκετά συχνό φαινόμενο όπως και το άλγος από προσβολή των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων. Επίσης αρκετά επώδυνες είναι οι περιπτώσεις που παρουσιάζουν στένωση του σπονδυλικού σωλήνα στο ύψος του αυχένα.
Τραυματισμός της περιοχής κατά την έντονη άσκηση ή ακόμα συχνότερα σε τροχαίο ατύχημα που προκαλείται το λεγόμενο “whiplash trauma” με απότομη υπερέκταση και κάμψη της αυχενικής μοίρας που έχει ως αποτέλεσμα κάκωση τύπου «μαστίγιου».
Έντονη μυϊκή τάση στην περιοχή του αυχένα που οφείλεται κυρίως σε κακή στάση του σώματος. Παρατηρείται σε νεαρότερες ηλικιακές ομάδες και σχετίζεται με τη χρήση και την εργασία σε υπολογιστή, Smartphone ή ακόμα κακή τοποθέτηση σώματος κατά τη διάρκεια του ύπνου, μπορεί να έχει επιπτώσεις στην κινητικότητα και ευαισθησία της περιοχής, καθώς παρουσιάζεται έντονος μυϊκός σπασμός στον τράχηλο, το πρόσωπο και τον αυχένα. Ιδιαίτερα για την μη σωστή στάση του αυχένα και την υπέρχρηση των εμπλεκόμενων μυών λόγω πολύωρης χρήσης οθόνης, tablet κλπ. υπάρχει ειδικός όρος με τον οποίο αναφερόμαστε τα τελευταία χρόνια στα αγγλικά: “tech-neck”.
Παθολογικά αίτια όπως μηνιγγίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα ή ακόμα και καρκινική προσβολή μπορεί να αποτελούν αίτιο ενόχλησης στην περιοχή. Σε κάθε περίπτωση εάν ο πόνος σας απασχολεί έντονα το σωστό είναι να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή για το πρόβλημα σας.
Πως μπορείτε να προλάβετε τον πόνο;
Για να προλάβετε τον πόνο υπάρχουν τροποποιήσεις που μπορείτε να εφαρμόσετε στην καθημερινότητα σας με σκοπό να αποφύγετε την εμφάνιση αυχεναλγίας τουλάχιστον αυτής που οφείλεται στην μη σωστή στάση και χρήση του σώματος
Πιο συγκεκριμένα:
- Φροντίστε τον εξοπλισμό του γραφείου σας. Η οθόνη, η καρεκλά και το τραπέζι, θα πρέπει να είναι εργονομικά σχεδιασμένα για να σας προσφέρουν άνεση στην εργασία.
- Κατά διαστήματα σηκωθείτε και ασκηθείτε εφαρμόζοντας ήπιες διατάσεις στους ώμους και τον αυχένα σας.
- Χρησιμοποιείστε ασύρματα ακουστικά για να μην παραμένετε πολύ ώρα στην ίδια στάση με τον αυχένα σας.
- Αποφύγετε την μεταφορά μεγάλου βάρους στους ώμους ή τα χέρια, γιατί ακόμα και οι μεγάλες τσάντες ώμου μπορούν να προκαλέσουν μυϊκό σπασμό.
- Επιλέξτε ένα καλό στρώμα και μαξιλάρι ύπνου για να ξεκουράζεστε σωστά.
- Ξεκινήστε ένα ήπιο πρόγραμμα γυμναστικής που μπορεί να βοηθήσει την ευλυγισία σας και να αμβλύνει τους μυϊκούς πόνους όπως yoga ή Pilates.
Εφαρμόζοντας μικρές αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, μπορούμε σε βάθος χρόνου να προλάβουμε ή και να αποτρέψουμε την εμφάνιση επώδυνων μυοσκελετικών παθήσεων λόγω φθοράς, σε μεγάλο ποσοστό και να βελτιώσουμε σημαντικά την υγεία μας φροντίζοντας προληπτικά τον εαυτό μας.
Ελένη-Χριστίνα Ησαΐα MSc.MD. είναι Αναισθησιολόγος – Ειδική Αλγολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Πόνου στο ΥΓΕΙΑ
