Μια πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει ότι το νόημα που έχει για εμάς ο ελεύθερος χρόνος παίζει καθοριστικό ρόλο στο πώς τον αξιοποιούμε. Για να χαλαρώσουμε ουσιαστικά και να το ευχαριστηθούμε πρέπει να πιστεύουμε ότι αυτό έχει πράγματι αξία.
Τι κάνει ευτυχισμένους τους ανθρώπους; Το ερώτημα έχει βασανίσει πολλούς στοχαστές, από τον Αριστοτέλη ως τον Δαλάι Λάμα, και φυσικά την πλειονότητα των απλών ανθρώπων. Πού έχουμε καταλήξει; Αν και η ευτυχία είναι προσωπική υπόθεση, αν και η ευτυχία συνίσταται σε μικρές στιγμές και στην ικανότητα που έχει ο καθένας μας να τις βιώνει ως ευτυχισμένες, υπάρχουν μερικοί –θα λέγαμε– γενικοί κανόνες.
Μεγάλη σημασία έχει το νόημα και το αίσθημα σκοπού στη ζωή, που μπορεί να προσδώσει η εργασία ή η εθελοντική προσφορά. Όμως ο ελεύθερος χρόνος, οι στιγμές που περνάμε με φίλους και αγαπημένους, τα χόμπι και η άσκηση είναι εκείνα που κάνουν χαρούμενη τη ζωή μας. Με απλά λόγια, βελτιώνουν τη διάθεση και την ευεξία μας.
Πώς βάζουμε φρένο στη χαλάρωσή μας
Τι εμποδίζει την ουσιαστική χαλάρωση; Η πεποίθηση ότι οι δραστηριότητες αναψυχής είναι χάσιμο χρόνου. Αυτό παρουσιάζεται ως το πόρισμα 4 μελετών που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Experimental Social Psychology. Η επικεφαλής συγγραφέας Gabriela Tonietto, επίκουρη καθηγήτρια Marketing στο Πανεπιστήμιο Rutgers Business School–Newark and New Brunswick του Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ, το οποίο συντόνισε τις επιμέρους έρευνες, τονίζει: «Δεν βλέπουν όλοι οι άνθρωποι την αξία του ελεύθερου χρόνου. Όλες οι έρευνες συνηγορούν στο ότι αν κάποιος πιστεύει πως η αναψυχή είναι χάσιμο χρόνου, τότε θα περάσει πιο μίζερα τον ελεύθερο χρόνο του».
Σύμφωνα με τις μελέτες, η αντιμετώπιση του ελεύθερου χρόνου ως χαμένου χρόνου μάς εμποδίζει να απολαύσουμε τις δραστηριότητες αναψυχής. Ειδικά τις δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με την απόλυτη χαλάρωση, όπως η παρέα με τους φίλους, η τηλεόραση και το χαζολόγημα.
Έχει νόημα η χαλάρωση;
Από την άλλη, τις πιο στοχευμένες δραστηριότητες, όπως την άσκηση και τον διαλογισμό, τείνουμε να τις θεωρούμε πιο παραγωγικές και έτσι πιστεύουμε ότι προσδίδουν αξία στον ελεύθερο χρόνο μας.
Τα αποτελέσματα των ερευνών δείχνουν ότι εκείνοι που δεν απολαμβάνουν δραστηριότητες με γνώμονα την ευχαρίστηση είναι πιο καταθλιπτικοί, ανήσυχοι και αγχωμένοι.
Σε μία από τις μελέτες μάλιστα, ζητήθηκε από μια ομάδα συμμετεχόντων να διαβάσουν ορισμένα άρθρα τα οποία παρουσίαζαν τον ελεύθερο χρόνο ως άχρηστο και αντιπαραγωγικό. Στη συνέχεια, παρακολούθησαν μερικά αστεία βιντεάκια με πρωταγωνίστριες γάτες και τους ζητήθηκε να απαντήσουν πόσο τα απόλαυσαν.
Η ομάδα που είχε διαβάσει τα άρθρα απάντησε πως δεν τα ευχαριστήθηκε. Σε αντίθεση με μια άλλη ομάδα που δεν είχε διαβάσει τα άρθρα και τελικά απόλαυσε τα βίντεο.
Τελικά, τα ευρήματα δείχνουν ότι η καλή διάθεση δεν εξαρτάται μόνο από το είδος της δραστηριότητας, αλλά και από την αντίληψή μας για τον σκοπό της.
Πώς να αξιοποιήσουμε τον ελεύθερο χρόνο μας
Το να αλλάξουν οι πεποιθήσεις των ανθρώπων που έχουν εκπαιδευτεί να αποτελούν μέρος της παραγωγικής αλυσίδας και να αισθάνονται ενοχικά για τη δική τους ευχαρίστηση δεν είναι εύκολο πράγμα.
Η επικεφαλής της έρευνας συστήνει σε όσους αντιμετωπίζουν τον ελεύθερο χρόνο ως αντιπαραγωγικό να ξεκινήσουν την ενασχόληση με δραστηριότητες που θεωρούν ωφέλιμες και να θέσουν μέσω αυτών μακροπρόθεσμους στόχους. Σταδιακά και βλέποντας τα οφέλη τους στην ευεξία τους θα να χαλαρώσουν.
Διότι, είναι βέβαιο πως η χαλάρωση, το χαζολόγημα και τα διαλείμματα, όχι μόνο ενισχύουν την καλή διάθεση, αλλά αυξάνουν και την παραγωγικότητα.
ow
