Κάθε τόπος, μικρός η μεγάλος, έχει την δική του ιστορία, τους δικούς του
μαρτυρικούς ήρωες… και θα πρέπει οι νεότερες γενιές να τιμούν και να
σέβονται τους αγώνες και τις θυσίες των ανθρώπων αυτών…
4 Νοεμβρίου 1940
Σκληρές μάχες διεξάγονται στην Ελληνοαλβανική μεθόριο, ανάμεσα στα στρατεύματα του Μουσολίνι και τον Ελληνικό Στράτο. Άνισος ο αγώνας με τις Ιταλικές δυνάμεις να εκμεταλλεύονται τις πρώτες ημέρες του πόλεμου, την αριθμητική υπέροχη, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, αλλά πολύ περισσότερο σε πολεμικό εξοπλισμό και μέσα μετακίνησης και να πετυχαίνουν με στρατηγικές κινήσεις την κατάληψη τμήματος από την περιοχή της Ηπείρου και της Δ. Μακεδονίας.
Οι Ελληνικές δυνάμεις αντιστέκονται και αμύνονται κατά μήκος των Αλβανικών συνόρων με απαράμιλλο θάρρος, περιμένοντας τις πρώτες ενισχύσεις από την γενική επιστράτευση που έχει κηρύξει η Ελληνική κυβέρνηση…Οι κάτοικοι του Νεστορίου παρακολουθούν τα γεγονότα του μετώπου με μεγάλη ανησυχία…Το
πρωινό της 4ης Νοεμβρίου δέχονται την επίθεση της Ιταλικής Πολεμικής
Αεροπορίας, με πολλές απώλειες και θύματα μεταξύ του άμαχου
πληθυσμού…Τρία Ιταλικά πολεμικά αεροπλάνα κάνουν την εμφάνισή τους
από την Βορειοδυτική πλευρά του Νεστορίου, περιοχή του Άγιου Μηνά και
Ολύμπου. Ακολουθούν μια κυκλική αναγνωριστική πτήση πάνω από το
Νεστόριο, συνεχίζουν αριστερά την πορεία τους πίσω από το Κάστρο και με
την δεύτερη εμφάνιση τους αρχίζει ο βομβαρδισμός και η καταστροφή του
Νεστορίου…
Οι πρώτες βόμβες πέφτουν στη σκεπή του Δημοτικού Σχολείου, ένα πετρόκτιστο διώροφο κτίριο, κόσμημα για την περιοχή του Νεστορίου, το οποίο λειτουργούσε ως εξατάξιο Σχολαρχείο με τετρακόσιους μαθητές… Η σκεπή του Σχολείου γκρεμίζεται και σε μικρό χρονικό διάστημα παραδίδεται το κτίριο στις φλόγες. Τα Ιταλικά αεροπλάνα κάνουν συνεχώς την ίδια κυκλική πορεία και αδειάζουν τις βόμβες τους με τραγικές απώλειες.
Προσπαθούν να γκρεμίσουν την γέφυρα του Αλιάκμονα ποταμού, χωρίς όμως επιτυχία, αλλά δυστυχώς δίπλα από την γέφυρα είχαμε τα πρώτα ανθρώπινα θύματα. Ο Μιχάλης Νταούτης και η Στεριανή Νταούτη στη προσπάθειά τους να καλυφθούν πίσω από τα βράχια της περιοχής, χάνουν την ζωή τους από την ισχυρή έκρηξη της βόμβας των Ιταλικών αεροπλάνων. Το δολοφονικό πείσμα των Ιταλών πιλοτών είναι τόσο
μεγάλο, που πυροβολούν δίχως διακρίσεις και σκοτώνουν με τα πολυβόλα τους τον Χρυσόστομο Παπατέρπο και την Ντουβαλίδου Αλεξάνδρα στη περιοχή του Λόσκο.
Το τρίτο και τέταρτο θύμα αντίστοιχα. Στην επόμενη εμφάνιση των αεροπλάνων δέχεται τα πυρά ο δημοσιογράφος και έφεδρος ανθυπολοχαγός Παπαδάκης Γεώργιος από την Αθήνα. Σκοτώθηκε στην περιοχή του Αγίου Μηνά. Ο Παπαρίζος Αργύριος ήταν το επόμενο θύμα, έπεσε νεκρός στην αυλή του σπιτιού του στο Άνω Νεστόριο. Μαρτυρίες κατοίκων που έζησαν τα γεγονότα, αναφέρουν ότι ο Αργύρης Παπαρίζος στάθηκε πραγματικά άτυχος. Στη διάρκεια των βομβαρδισμών από τα Ιταλικά
αεροπλάνα, ήταν κρυμμένος στο υπόγειο του σπιτιού του. Είχε την εντύπωση
ότι τα αεροπλάνα απεχώρησαν και παρά τις διαφωνίες των δικών του ανθρώπων, βγήκε στην αυλή του σπιτιού του. Εκεί δέχθηκε τις φονικές σφαίρες από το πολυβόλο ενός αεροπλάνου. Το ίδιο συνέβη και με τον Τουτούνη Μιχάλη που δεν πρόλαβε να κρυφτεί στο υπόγειο καταφύγιο του δικού του σπιτιού. Τα Ιταλικά αεροπλάνα πυροβολούν αδιακρίτως κάθε σημείο του Νεστορίου, κάνοντας πάντα την ίδια φονική κυκλική πορεία και χάνονται στη συνεχεία στον ορίζοντα από το ίδιο ακριβώς σημείο που
έκαναν την εμφάνισή τους. Άφησαν όμως πίσω τους ανθρώπινα θύματα και
τεράστιες υλικές καταστροφές, σε σπίτια και διάφορες εγκαταστάσεις.
Ήταν οι πρώτοι νεκροί, δικοί μας άνθρωποι, φίλοι, γνωστοί και συγγενείς μας. Τους αξίζει κάθε τιμή και μνήμη…
Ο Νεστορίτης, δεν τους ξεχνά. Τιμά την μνήμη τους με το μνημείο πεσόντων
που βρίσκεται στην περιοχή Κουρικα. Το μνημείο είναι αφιερωμένο σε όλους
τους Νεστορίτες αγωνιστές – μάρτυρες μιας δύσκολης εποχής και τα ονόματα όλων των ηρώων μαρτύρων είναι χαραγμένα στις μαρμάρινες πλάκες του μνημείου. Ο τάφος του νεκρού ανθυπολοχαγού με καταγωγή από την Κρήτη, βρίσκεται στο Νεκροταφείο του Αγίου Δημήτριου… Δημοσιογράφος, πολεμικός ανταποκριτής, έτυχε της μεγάλης αναγνώρισης, τόσο από τους κάτοικους του Νεστορίου, αλλά και από την Ε.Σ.Η.Ε.Α της οποίας υπήρξε μέλος. Πρόλαβε να στείλει μόνο μια και μοναδική πολεμική ανταπόκριση από το μέτωπο του πόλεμου στην εφημερίδα τα ΝΕΑ…
Βιβλιογραφία.
Κώστας Σουλτανίδης.
1. Από το βιβλίο – λεύκωμα. [Ένα ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΤΟ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ.]
2. Υπό έκδοση βιβλίο με τίτλο [ΜΝΗΜΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ.]
Το Δημοτικό Σχολείο πριν και μετά την καταστροφή.
