H Καστοριά, στο βορειοδυτικό τμήμα της Δυτικής Μακεδονίας, βρίσκεται ανάμεσα στα όρη Γράμμος (2.520 μ.) και Βέρνον με ψηλότερη κορυφή το Βίτσι (2.128 μ.). Στολίδι για την πόλη η λίμνη της, Ορεστιάς ή Ορεστίδα, ανακηρυγμένη ως Μνημείο Φυσικού Κάλλους.
Τα αρχοντικά της Καστοριάς χτίστηκαν την εποχή που η πόλη παρουσίαζε μεγάλη οικονομική και εμπορική άνθηση, κατά τον 17ο-18ο αιώνα. Με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, τα περισσότερα είναι διώροφα, υπάρχουν όμως και παραδείγματα τριώροφων.
Κάποια λειτουργούν ως μουσεία, άλλα ως ξενώνες, υπάρχουν αρκετές ιδιωτικές κατοικίες και κάποια είναι εγκαταλελειμμένα.
Γνωστά αρχοντικά είναι του Νατζή (1753), του Μπασάρα (1750), του Νεράντζη Αϊβάζη, στο οποίο η οικογένεια έμενε εκεί μέχρι το 1970, των αδελφών Εμμανουήλ, Παναγιώτη και Ιωάννη, οι οποίοι ήταν άμεσοι συνεργάτες του Ρήγα Φεραίου. Μεταγενέστερα αρχοντικά όπως τα Βεργουλέικα του 1857 ή του Παπατέρπου (1880) εμφανίζονται ψηλότερα και με έντονο φρουριακό χαρακτήρα, επειδή είναι κτισμένα πάνω σε επικλινές έδαφος. Κατά την παραμονή σας στην Καστοριά, μπλεχτείτε στα λιθόστρωτα δρομάκια της παραδοσιακής συνοικίας Ντολτσό, με τα σπίτια και τα αρχοντικά με τη μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, αλλά και τα πολύ ενδιαφέροντα μουσεία. Άλλη μια παραδοσιακή συνοικία της Καστοριάς είναι το Απόζαρι, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της λίμνης.
Σε ό,τι αφορά τις εκκλησίες της πόλης, τη μεταβυζαντινή περίοδο η Καστοριά παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της, με αποτέλεσμα σήμερα να διατηρούνται περίπου 80 βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία. Η Παναγία η Κουμπελίδικη ή Σκουταριώτισσα, κτίσμα του 11ου αιώνα, είναι το έμβλημα της Καστοριάς και βρίσκεται στην περιοχή της βυζαντινής ακρόπολης. Η ονομασία της προέρχεται από τον ψηλό τρούλο του ναού που στα τουρκικά λέγεται κουμπές. Άλλες επισκέψιμες εκκλησίες είναι του Αγίου Νικολάου Κασνίτση και των Αγίων Αναργύρων, του Αγίου Στεφάνου, του Ταξιάρχη Μητροπόλεως κ.ά.
Παραλίμνια διαδρομή
Απολαυστικός και απαραίτητος είναι ο γύρος της χερσονήσου, μήκους περίπου 8,5 χλμ. Στο ύψος του Ομίλου Ναυτικών Αθλημάτων υπάρχει ανηφορικός δρόμος που οδηγεί προς το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου (2,2 χλμ.) και στον Προφήτη Ηλία (Τσαρδάκι) με πανοραμική θέα. Επιστρέφοντας στην παραλίμνια διαδρομή, θα συναντήσετε το σπήλαιο Δράκου (τηλ. 6957591303, ώρες λειτουργίας 10.00 – 16.30, εκτός Δευτέρας), το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, τη μονή της Παναγίας Μαυριώτισσας, στο ανατολικό άκρο της χερσονήσου, με αξιόλογες τοιχογραφίες.
Η διαδρομή καταλήγει στη βόρεια πλευρά της λίμνης, στο Απόζαρι, με το τετραώροφο αρχοντικό των Τσιατσιαπά του 1754.
Λιμναίος Οικισμός Δισπηλιού
Σε απόσταση 5,5 χλμ. από την πόλη της Καστοριάς βρίσκεται ο λιμναίος οικισμός Δισπηλιού, ο οποίος χρονολογείται στη Νεολιθική Εποχή (6000 – 3000 π.Χ.). Ανακαλύφθηκε το 1932 από τον καθηγητή Αντώνιο Κεραμόπουλο και αποτελεί το πρώτο οικομουσείο στην Ελλάδα. Ο οικισμός και τα αρχαιολογικά ευρήματα φανερώνουν τον τρόπο με τον οποίο οι προϊστορικοί άνθρωποι έστηναν τα σπίτια τους πάνω στη λίμνη.
Κατά την επίσκεψή σας στο Οικομουσείο του Λιμναίου Οικισμού θα δείτε την αναπαράσταση τμήματος με 8 καλύβες. Ώρες λειτουργίας 09.00 – 17.00, τελευταία ξενάγηση στις 16.15 (τηλ. 24670-21910). Σε απόσταση 200 μ. από το Οικομουσείο υπάρχει και το μουσείο με κάποια από τα αυθεντικά αντικείμενα του λιμναίου οικισμού, φωτογραφίες κ.ά. Ώρες λειτουργίας 08.30 – 14.30, εκτός Δευτέρας και αργιών.
3o Φεστιβάλ Γούνας (Fur Shopping Festival)
1-3 Νοεμβρίου, που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Γουνοποιών Καστοριάς, με την υποστήριξη της ΔΕΘ – Helexpo. Το φεστιβάλ γούνας θα πραγματοποιηθεί στο Εκθεσιακό Κέντρο Γούνας Δυτικής Μακεδονίας, στην Καστοριά, με τη συμμετοχή 82 εκθετών, και όπως αναφέρει στο «ΕτΚ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Γιάννης Κορεντσίδης, «την εντάσσουμε στο πλαίσιο της εξωστρέφειας, έχει πιο ελαφριά μορφή σε σχέση με την Εκθεση Γούνας που γίνεται κάθε Μάιο, από το 1976, και σε αυτό το φεστιβάλ γούνας θα υπάρχει η δυνατότητα και για πωλήσεις».
Info
Απόσταση: Η Καστοριά απέχει 512 χλμ. από την Αθήνα, ταξίδι περίπου πεντέμισι ωρών, ή αεροπορικώς μέσω του κρατικού αεροδρομίου «Αριστοτέλης» (τηλ. 24670-21700) που βρίσκεται στο Άργος Ορεστικό (12 χλμ.). Από Θεσσαλονίκη, θα διανύσετε περίπου 200 χιλιόμετρα, ακολουθώντας την Εγνατία οδό για Ιωάννινα και στη συνέχεια για Καστοριά.
Διαμονή: Στην Καστοριά θα βρείτε ξενοδοχεία με θέα στη λίμνη ή μη, καθώς και παραδοσιακούς ξενώνες. Καταλύματα λειτουργούν και στους γύρω οικισμούς, σε κοντινή απόσταση από την Καστοριά.
Tips
Μουσεία: Βυζαντινό, λειτουργεί 08.30 – 15.00, εκτός Δευτέρας (τηλ. 24670-26781), Λαογραφικό στο αρχοντικό του Νεράντζη Αϊβάζη (τηλ. 24670-28603) στο Ντολτσό, Ενδυματολογικό Μουσείο στο αρχοντικό των αδελφών Εμμανουήλ, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στο αρχοντικό Πηχιών (τηλ. 24670-21144), Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων, Λαογραφίας & Προϊστορίας στο Μαυροχώρι Καστοριάς (12 χλμ.), όπου θα δείτε και μακέτες καστοριανών αρχοντικών του Νίκου Πιστικού (τηλ. 24670-74870).
Ενυδρείο: Στην είσοδο της πόλης λειτουργεί το μεγαλύτερο ενυδρείο γλυκού νερού των Βαλκανίων. Έχει εγκαινιαστεί από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και πήρε και το όνομά του. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή 9.00 – 16.30 (τηλ. 24670-80229).
Χωριά: Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα γύρω χωριά, το Νόστιμο με το Απολιθωμένο Δάσος, λειτουργεί 09.00 – 15.00 (τηλ. 24670-84588), η Ομορφοκκλησιά με τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και το ξυλόγλυπτο του αγίου σε υπερφυσικές διαστάσεις, το Σιδηροχώρι με πανοραμική θέα στη λίμνη και την πόλη, τα πλίνθινα χωριά στα Κορέστεια, το Νεστόριο, η περιοχή του Γράμμου κ.ά.
Τοπικά προϊόντα/γεύσεις: Γούνες, γούνινες παντόφλες, φασόλια, μήλα, μανιτάρια, κάστανα, καρύδια, κρασί, τσίπουρο, τυριά, κεφτέδες μακάλο με σάλτσα φτιαγμένη με λάδι, αλεύρι, ντομάτα και σκόρδο, σαρμάδες (ντολμάδες με λάχανο), αρμιά (λάχανο τουρσί), χοιρινό πρασοσέλινο, κολοκυθοκεφτέδες, ζυγούρι, αγριογούρουνο, πίτες, τσιπουρομεζέδες, λιμνίσια ψάρια, σούβλα, από γλυκά σάλιαροι, μπεζέδες, μηλόπιτα κ.ά.
ethnos.gr
