Ποιοι είναι οι παράγοντες που συνδέονται με την υγιή γήρανση; Ερευνητές αποκαλύπτουν τι χρειάζεται να κάνουμε για να είμαστε καλά μέχρι τα βαθιά γεράματα.
«Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;» Αυτή είναι η ερώτηση που πολλάκις ακούμε όσο είμαστε παιδιά. Όταν πλέον ενηλικιωθούμε και πάμε στο πανεπιστήμιο ή βρούμε την πρώτη μας δουλειά, το ερώτημα αλλάζει και γίνεται «Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου σε δέκα χρόνια;» Κανείς δεν ρωτά «Πώς θα ήθελες να είσαι στα 60, στα 70, στα 80», όταν πλέον θα έχουμε μπει στην τρίτη και τέταρτη ηλικία της ζωής μας. Δεν θα έπρεπε να μας απασχολεί όμως η υγιής γήρανση;
Ο πολιτισμός μας έχει ένα θεματάκι με τον χρόνο που περνά. Φοβάται τα γηρατειά και αποφεύγει ακόμα και τη λέξη. Εγώ πάντως μεγαλώνοντας θα ήθελα να συνεχίσω να χορεύω και να απολαμβάνω μεζέδες σε ουζερί με τη συνοδεία μουσικής. Θα ήθελα να πηγαίνω για περπάτημα με έναν καφέ στο χέρι, να μπορώ να φροντίζω τα γατιά μου (δεν ξέρω πόσα θα έχω μέχρι τότε). Θα ήθελα, δηλαδή, να γεράσω γεμάτη υγεία.
Ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται και γερνά σε πολλά κράτη (ανάμεσά τους και η Ελλάδα). Γι΄ αυτό ίσως η υγιής γήρανση και η μακροζωία (όρος που ακούγεται καλύτερα στα αυτιά μας) αποτελούν πεδία έρευνας που απασχολούν ιδιαίτερα τους επιστήμονες (κι εμένα). Μάλιστα, μελέτη που δημοσιεύεται στο International Journal of Environmental Research and Public Health, αναφέρει τι χρειάζεται να κάνουμε για να μείνουμε υγιείς και δραστήριοι όσο αυξάνονται τα κεράκια στην τούρτα μας.
Τι μελέτησαν οι επιστήμονες
Οι ερευνητές παρακολούθησαν περισσότερους από 7.000 Καναδούς μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας για περίπου τρία χρόνια, προκειμένου να να εντοπίσουν με ποιους παράγοντες συνδέεται η υγιής γήρανση. Επέλεξαν συμμετέχοντες που ήταν σε άριστη κατάσταση στην αρχή της περιόδου μελέτης. Αυτό σημαίνει –μεταξύ άλλων– ότι δεν είχαν προβλήματα μνήμης ή κάποιον χρόνιο πόνο, δεν έπασχαν από κάποια σοβαρή ψυχική νόσο, δεν αντιμετώπιζαν σωματικές αναπηρίες που περιόριζαν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και επίσης διέθεταν κοινωνικό δίκτυο υποστήριξης και βίωναν υψηλά επίπεδα ευτυχίας και ικανοποίησης από τη ζωή.
Δώσε προσοχή στο βάρος σου
Οι ηλικιωμένοι που ήταν παχύσαρκοι είχαν λιγότερες πιθανότητες να διατηρήσουν σε καλή κατάσταση την υγεία τους στη μετέπειτα ζωή. Μάλιστα, σε σύγκριση με τους ηλικιωμένους φυσιολογικού βάρους είχαν 24% λιγότερες πιθανότητες να γεράσουν καλά.
«Τα ευρήματά μας συμφωνούν με προηγούμενες μελέτες που δείχνουν ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με μια σειρά από σωματικά συμπτώματα και γνωστικά προβλήματα και ότι η σωματική δραστηριότητα παίζει βασικό ρόλο στην υγιή γήρανση. Είναι σημαντικό να διατηρούμε το κατάλληλο βάρος και να είμαστε ενεργοί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας», αναφέρει ο David Burnes, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.
Συνδέεται η υγιής γήρανση με τον μισθό;
Ο χαμηλός μισθός δεν προκαλεί μόνο οικονομική ανασφάλεια, αλλά έχει συσχετιστεί με συμπτώματα κατάθλιψης, παχυσαρκία και υπέρταση, ενώ επηρεάζει αρνητικά τη μνήμη. Το εισόδημα φαίνεται, επίσης, να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κι όσον αφορά τη μακροζωία. Περίπου οι μισοί από όσους βρίσκονταν κάτω από το όριο της φτώχειας κατάφεραν να γεράσουν καλά σε σύγκριση με τα ¾ εκείνων που ζούσαν πάνω από το όριο.
«Αν και η μελέτη μας δεν εξηγεί γιατί το χαμηλό εισόδημα είναι σημαντικό, είναι πιθανό να προκαλεί άγχος και να περιορίζει τις ευκαιρίες για υγιεινές επιλογές, όπως η ισορροπημένη διατροφή», λέει η Esme Fuller-Thomson, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Life Course & Aging και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.
Υγιής γήρανση και τρόπος ζωής
Ο τρόπος ζωής επηρεάζει το πώς θα είμαστε μεγαλώνοντας. Οι ηλικιωμένοι που δεν κάπνιζαν ποτέ είχαν 46% περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν την υγεία τους σε εξαιρετική κατάσταση σε σχέση με τους καπνιστές. Η μελέτη διαπίστωσε, επίσης, ότι ποτέ δεν είναι αργά να κόψουμε το τσιγάρο, καθώς οι πρώην καπνιστές είχαν εξίσου καλούς δείκτες με εκείνους που δεν είχαν καπνίσει ποτέ.
Το ίδιο σημαντική αποδείχτηκε και η κίνηση/άσκηση, με τους ηλικιωμένους που έκαναν μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα να έχουν 35% έως 45% περισσότερες πιθανότητες να γεράσουν καλά.
Τέλος, τα ευρήματα έδειξαν ότι ο καλός ύπνος είναι σημαντικός παράγοντας καθώς γερνάμε. Οι ερωτηθέντες που δε αντιμετώπισαν σχετικό πρόβλημα ποτέ ή σπάνια είχαν 29% περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν σε άριστη κατάσταση την υγεία τους σε όλη τη διάρκεια της μελέτης. «Τα προβλήματα ύπνου υπονομεύουν τη γνωστική, την ψυχική και τη σωματική υγεία», τόνισε η Esme Fuller-Thomson.
Ποιοι θα ζήσουν περισσότερο
Οι παντρεμένες, σωματικά δραστήριες και με κανονικό βάρος γυναίκες, καθώς και όσοι δεν είχαν καπνίσει ποτέ, δεν είχαν αϋπνίες, διέθεταν υψηλότερα εισοδήματα και δεν έπασχαν από κάποια καρδιακή πάθηση ή αρθρίτιδα είχαν περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν την υγεία τους σε εξαιρετική κατάσταση κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης και κινδύνευαν λιγότερο από γνωστικά, σωματικά ή συναισθηματικά προβλήματα.
Μίλα στους γείτονές σου
Έναν ακόμα παράγοντα μακροζωίας και υγιούς γήρανσης εντοπίζει έρευνα του Πανεπιστημίου Rutgers: το να νιώθουμε συνδεδεμένοι με τους γείτονές μας. Η μοναξιά έχει συνδεθεί με μια σειρά από αρνητικές συνέπειες, όπως καρδιακές παθήσεις, κατάθλιψη, πρόωρο θάνατο, άνοια και κακή γενική κατάσταση της υγείας. Οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί με τους γύρω μας περιορίζουν τις επιπτώσεις αυτές στους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Μάλιστα, σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, ακόμα κι αν οι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι, όσοι αναφέρουν ότι έχουν καλές σχέσεις με τους γείτονές τους εμφανίζουν παρόμοιο κίνδυνο θανάτου με εκείνους που ζουν με άλλους.
ow
