Έχουν περάσει, ήδη, δύο εβδομάδες από τη λήξη της εορταστικής περιόδου στην περιοχή μας κι έχοντας ακούσει και διαβάσει προσεκτικά τα σχόλια και τις κριτικές συλλόγων, φορέων, επαγγελματιών, τοπικών ΜΜΕ, νέων και παλαιών αντιδημάρχων, τουριστών, αλλά και μόνιμων κατοίκων της πόλης μας, θεωρούμε χρέος μας να γράψουμε το κείμενο αυτό που αφορά στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου μας καθώς και σε σχόλια για τη διαχείριση της εορταστικής περιόδου από φορείς.
της Χρυσούλας Κυρατζή
Χωρίς φόβο, αλλά με πάθος και διάθεση να δούμε τα πράγματα χωρίς φίλτρα και γυαλιά εικονικής πραγματικότητας.
Συμπεριλαμβάνοντας τα στοιχεία της έκθεσης του ΙΝΣΕΤΕ η οποία δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο και αφορά στο έτος 2022.
Αρχικά, όσον αφορά στην πληρότητα των ξενοδοχείων, αξίζει να αναφέρουμε ότι η Καστοριά φέρεται -σύμφωνα με την έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ- να διαθέτει 1.956 κλίνες σε 36 μονάδες.
Μελετώντας την έκθεση, βλέπουμε ότι τον Ιούλιο του 2023 υπήρχαν 778 κλίνες καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης (τις βρίσκουμε στην airbnb, tripadvisor κλπ):
Άρα μιλάμε για μια δυναμική περίπου 3000 κλινών…! Για να ξέρουμε τι έχουμε και σε πόσους απευθυνόμαστε….
Προς μεγάλη μας έκπληξη η 100% πληρότητα και η «μάχη» για δωμάτια που διαβάζουμε και ακούμε ακόμα και από τα χείλη αντιπροσώπων επίσημων φορέων, κατά την περίοδο των γιορτών αλλά και των μεγάλων αργιών, κρύβει μια μόλις 20% πληρότητα για ολόκληρο το έτος 2022. Εντύπωση προκαλεί μάλιστα ότι το ποσοστό ήταν 21% το 2019, άρα το εκρηκτικό τουριστικά 2022 δεν σήμαινε και επιστροφή των «κεκτημένων» για την Καστοριά.
Επισημαίνουμε, εδώ, την τιτάνια επικοινωνιακή προσπάθεια που γίνεται από μερίδα ΜΜΕ, δημοσιογράφων, φορέων κλπ να «δούμε» μια τεράστια ανάπτυξη στον τουριστικό τομέα , αποτέλεσμα των προσπαθειών, των συνεργασιών με τουριστικούς συμβούλους, τρομερές ιστοσελίδες, των συμμετοχών στις εκθέσεις κ. α. Φαίνεται, όμως, πως κάτι δεν συμβαδίζει με τα επίσημα ποσοστά της έκθεσης.
Ας δούμε εδώ τι γίνεται…
Αξίζει να αναφερθούμε και στην πτώση της μέσης διάρκειας παραμονής. από 2 σε 1.8 για τους ημεδαπούς επισκέπτες της ΠΕ Καστοριάς το 2019 και το 2022, αντίστοιχα.
Σημαντική πτώση παρατηρείται στις διανυκτερεύσεις κατά το ίδιο χρονικό διάστημα (2019-2022) στην ΠΕ Καστοριάς:
Κάτι φαίνεται πως δεν πηγαίνει τόσο καλά γενικά στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας που κατέχει πανηγυρικά την τελευταία θέση στην πληρότητα των ξενοδοχειακών καταλυμάτων, με μεγάλη διαφορά από τη «δεύτερη» Π. Στερεάς Ελλάδας. Εκτός αν το 15-16% θεωρείται επιτυχία για την Περιφέρεια και τους Δήμους, την εταιρία τουρισμού. Δεν γνωρίζουμε αν αυτά είναι ποσοστά που εξασφαλίζουν βιωσιμότητα στα ξενοδοχεία της περιοχής και δίνουν το πράσινο φως σε νέους επενδυτές.
Στο σημείο αυτό αξίζει να πούμε ότι η ικανοποίηση των επισκεπτών είναι τεράστια για τις παροχές των καταλυμάτων κατά τη διαμονή τους. Γεγονός που οφείλεται αποκλειστικά στο μεράκι και στον επαγγελματισμό των επιχειρηματιών. Όσο αντέχουν να λειτουργούν τα ξενοδοχεία τους με τα κόστη θέρμανσης που χρειάζονται κατά την υψηλή τουριστική περίοδο στην περιοχή μας.
Μήπως ήρθε η ώρα για λιγότερα λόγια αλλά περισσότερη σοβαρή δουλειά στον τουριστικό τομέα σε όλη την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας; Πόσο ουτοπικό είναι να λέμε ότι η οικονομία της Περιφέρειάς μας θα καταφέρει να στηρίζεται άμεσα, σε ένα σημαντικό ποσοστό, από τον τουρισμό; Ίσως θα μπορούσε, σε πάααρα πολλά χρόνια, όμως μέχρι τότε πιθανότατα δεν θα έχει μείνει κανένας. Το 10% του μόνιμου πληθυσμού της έχασε μέσα σε 10 χρόνια η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Χώρια πόσοι φεύγουν για σεζόν 6-7 μήνες τον χρόνο. Τυχαίο;
Ας γυρίσουμε στην μικρή μας κοινωνία..
Η εικόνα ερήμωσης που βλέπουμε έξω στην πόλη της Καστοριάς τις καθημερινές, είναι η σκληρή πραγματικότητα και η μεγάλη απόδειξη ότι η ξέφρενη εικόνα των γιορτών είναι κάτι περιστασιακό….πλασματικό.
Πόσοι πρώην μόνιμοι κάτοικοι Καστοριάς ήρθαν, χόρεψαν, γλέντησαν και γύρισαν στα σπίτια τους μετά, σε άλλες πόλεις; Όσο πιο σύντονα συνειδητοποιήσουμε ότι η κατάσταση δεν είναι αυτή που κάποιοι θα ήθελαν να πιστεύουμε, τόσο καλύτερα για το μέλλον του τόπου μας. Η ανάπτυξη απλά δεν υπάρχει σε κανέναν τομέα, ούτε στον τουρισμό, στο σημείο που παρουσιάζεται. Ο τουρισμός είναι κάτι που αφορά ελάχιστους. Και θα συνεχίσει να αφορά ελάχιστους, όσο δεν υπάρχει πλάνο και όραμα. Ζούμε σε μια πανέμορφη πόλη, αλλά αν δεν μπορεί να βρει εργασία ένας νέος με πτυχία και όνειρα, τι να το κάνεις; Βαδίζει με μαθηματική ακρίβεια σε τόπο για συνταξιούχους και μόνιμους υπαλλήλους. Με τα μισά χωριά ερημωμένα σε λίγα χρόνια.
Θα κλείσουμε κρίνοντας όσα είδαμε κατά την περίοδο των γιορτών στην Καστοριά…Για να μπορούμε να σας ρωτήσουμε ευθέως αν θεωρείτε ότι υπάρχει όραμα, μελέτη, γνώση και ειλικρίνεια για την πραγματικότητα. Αν όλα γίνονται βάσει σχεδίου ή αν ισχύει το «τράβα οδηγέ κι όπου βγάλει» το ανάποδο Κ μας…
Είδαμε:
Μια «μαγική» λιμνοπολιτεία που όπως (ευτυχώς κι επιτέλους) παραδέχτηκε ο πρώην Αντιδήμαρχος τουρισμού (αντικαταστάθηκε(!), αν και θεωρήθηκε και το δικό του- όπως των προκατόχων του- πολύ επιτυχημένο το έργο κατά τη διάρκεια της θητείας του από τα τοπικά μέσα, την εστίαση, τους ξενοδόχους και την συμβουλευτική εταιρία που πληρώνουμε ως δημότες τα τελευταία χρόνια), ήταν μια αποτυχία. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του καταλάβαμε ότι μελλοντικά θα είναι καλύτερο να μην γίνει καθόλου, παρά έτσι όπως έγινε φέτος και φυσικά ΣΥΜΦΩΝΟΥΜΕ. Θαρραλέα η δημόσια παραδοχή του κ. Ρήμου, όμως έγινε εκ του ασφαλούς, εκ των υστέρων…για λόγους που δεν έγιναν ποτέ γνωστοί και δεν είναι φυσικά αντιληπτοί. Παραδοχή που έκανε και ο κ. Πέλκας στο ίδιο Μέσο και στον ίδιο δημοσιογράφο. Κι εκείνος κατόπιν εορτής. Λες και υπεύθυνοι για το τελικό αποτέλεσμα ήταν οι 5 υπάλληλοι που έστησαν τις «κατασκευές» και τις μάζευαν όταν «λεηλατήθηκαν» από τους γνωστούς αγνώστους. Λες και όταν έκανε ο ίδιος δηλώσεις για μια νέα μεγάλη εξέδρα για τις καθημερινές εκδηλώσεις, για μια όαση για τα παιδιά και για τα μέιλ που θα έστελναν στα σχολεία γειτονικών νομών να έρθουν να δουν αυτό το αριστούργημα, δεν ήξερε τι θα στηθεί τελικά.
Μιας και μιλάμε για μέσα, πόσα κείμενα διαβάσατε για το κακό αποτέλεσμα που στήθηκε τελικά και πόσα για τον – κατακριτέο προφανώς-, βανδαλισμό του δράκου και του ταράνδου ή την τεράστια επιτυχία της εκδήλωσης με τα φαναράκια των ευχών;
Αλήθεια, λύση για το φαινόμενο των βανδαλισμών δεν υπάρχει με τόση τεχνολογία γύρω μας; Ή βολεύει τελικά να υπάρχουν «κακοί» και «μίζεροι» ανάμεσά μας; (ο διάκοσμος του κόμβου αξίας 16.000 € βανδαλίστηκε, σύμφωνα με δελτίο τύπου, να σας θυμίσουμε, μετά διορθώθηκε και μετά πάλι δεν λειτουργούσε ο μισός, αλλά δεν βρέθηκε ποτέ ο υπεύθυνος. Με την αστυνομία σχεδόν συνέχεια μπροστά στην αντιπεριφέρεια και την κάμερα από πάνω).
Πίσω στη λιμνοπολιτεία:
Αναρωτιόμαστε αν είχαμε δει (και δημοσιεύσει videos) μόνο εμείς την τραγική κατάσταση στην οποία ήταν ο διάκοσμος από την πρώτη στιγμή που στήθηκε. Σάπιος και κατεστραμμένος, απλά, λες και ήταν αποθηκευμένος σε κούτες στον δρόμο. Εντελώς ακατάλληλος να σηκώσει το βάρος ενός θεματικού ψυχαγωγικού πάρκου με τίτλο «μαγική λιμνοπολιτεία», όπως παρουσιάστηκε σε πολλά δημοσιεύματα-διαφημίσεις σε Πανελλαδικά Μέσα.
Θεωρούμε πως όταν καμαρώνεις για τις δημοσιεύσεις στο travel gr πχ και σε άλλα μέσα επειδή τοποθετούν το θεματικό πάρκο σου στα top 5 της χώρας, μετά τον Μύλο των Ξωτικών, την Ονειρούπολη κλπ., ε ναι, έχεις ευθύνη να έρθει και να δει ο επισκέπτης ό,τι του έταξες. Φανταστείτε να διαβάζατε από άλλον Νομό για ένα μαγικό πάρκο στην Καστοριά και να βλέπατε τον σπασμένο τάρανδο και το παγοδρόμιο που μέχρι να παγώσει άλλαξε ο χρόνος. Μην αναφερθούμε στο λούνα παρκ. Μπήκε ό,τι είχε περισσέψει και «πολύ μας ήταν» αφού Τρίτη βράδυ ψηφίζαμε κακήν κακώς στο δημοτικό συμβούλιο την μίσθωση του χώρου από την εταιρία Μακεδνός ΑΕ και την Τετάρτη το πρωί ανέβηκε στη διαύγεια η σύμβαση με την εταιρία του λούνα παρκ (4 μέρες πριν την έναρξη της λιμνοπολιτείας μήπως και προλάβει να στηθεί στην λάσπη), με απευθείας ανάθεση.
Οι εκλογές φαίνεται πως πήγαν πίσω τις διαδικασίες μόνο στην Καστοριά, γιατί στα Τρίκαλα, την Δράμα, στον Βόλο, στην Κατερίνη, στα Ιωάννινα, μια χαρά οργανώθηκαν όλα…
Σούπερ επιτυχημένη παρουσιάστηκε και η πανάκριβη συναυλία της Ζοζεφίν, η οποία αν και προσέλκυσε αρκετό κόσμο δεν ενθουσίασε όσο πιστεύουν οι διοργανωτές. Σε καμία περίπτωση π.χ. δεν έφτασε εκείνη της Δέσποινας Βανδή που ήταν και οικονομικότερη. Ούτε κατάφερε να κορέσει φυσικά τη δίψα μας για πολιτισμό. Και πώς να ενθουσιάσει, άλλωστε, αφού ούτε μουσική live είχε! Συναυλία χωρίς μουσικά όργανα (μπάντα) κι έναν τραγουδιστή που βασάνισε τα αυτιά των θεατών στην έναρξη, κόστους 31.500€ ζήσαμε φέτος και είπαμε και μπράβο. ΟΚ! Από το ολότελα…έτσι φαίνεται πως έχουμε μάθει να ζούμε, πλέον.
Όσο για τα Ραγκουτσάρια (μια σημαντική τουριστική attraction, μοναδική στη χώρα το διάστημα εκείνο και διαφορετικό από το κλασικό ελληνικό καρναβάλι), έγραψαν οι τίτλοι ότι ζήσαμε κάτι μοναδικό (ευτυχώς ο καιρός το επέτρεψε τελικά). Όμως όσοι θυμόμαστε τι γινόταν κάποια χρόνια πίσω, όταν για να ανεβείς από τα Goodys στην Ομόνοια ήθελες μια ώρα στην κυριολεξία, θα κατανοήσουμε τι ισχύει στην πράξη για την εξέλιξη και τη βιωσιμότητα του εθίμου.
Του οποίου η εξέλιξη είναι ουσιαστικά η καθιέρωση ενός Βαλκανικού φεστιβάλ με 5€ είσοδο, τα δωρεάν σουβλάκια από τους τσιπουροπαραγωγούς, η νέα μουσική πραγματικότητα, η βασίλισσα – παρουσιάστρια της παρέλασης, οι κόκκινοι πυρσοί, οι σόμπες-μανιτάρια για τους επισήμους μπροστά από το επιμελητήριο. Σημαντική όμως κρίνεται η εξαφάνιση των σπασμένων μπουκαλιών στους δρόμους (παίρνουν πλαστικά πλέον οι περισσότεροι) και των σπασμένων βιτρίνων.
Την μεγάλη αλήθεια την είπε ο «Πειρατής του Θερμαϊκού» ο οποίος επιστρατεύτηκε από την αντιδημαρχία τουρισμού ως influencer (!) για την προώθηση των Ραγκουτσαριών (καθόλου κακή κίνηση, αν και θεωρούμε για πολλούς λόγους όαση την παρουσία της χαρούμενης & ευγενέστατης ομάδας με την εξαιρετική-πολυβραβευμένη στολή από την Πάτρα….αλλά ένας κούκος δεν φέρνει την Άνοιξη).
Από τον συμπαθή «πειρατή» του γνωστού «πειρατικού καραβιού» στη Θεσσαλονίκη και Βασιλιά του Ξανθιώτικου Καρναβαλιού με την ιδιαίτερη αμφίεση και το ποτήρι με τη διαφήμιση της μπουγάτσας «Γιάννης» στο χέρι, ειπώθηκε και η σκληρή αλήθεια για όσα θα μπορούσε να σκέφτεται ο μέσος Έλληνας για τα καρναβάλια μας, τι κι αν βλέπει τις Live συνδέσεις στον alpha τόσα χρόνια. Σε γενικές γραμμές είπε ότι τα Ραγκουτσάρια είναι κάτι που αξίζει να ζήσεις μια φορά στη ζωή σου. Ότι δεν είναι τελικά αυτό που φαίνεται στις φωτογραφίες/video και πίστευε ο ίδιος μέχρι σήμερα. Ότι οι μουσικές είναι πιο καλές από όσο πίστευε και όχι τόσο μονότονες(αναφέρθηκε στα ελληνικά κομμάτια που άκουσε). Σκεφθείτε αν είχε τέτοια ιδέα ένας που ασχολείται με καρναβάλια, πόση δουλειά χρειάζεται για να πείσεις τους υπόλοιπους….
Ίσως ένας φορέας που θα ασχολείται αποκλειστικά και σοβαρά με το έθιμο αυτό είναι απαραίτητος, εκτός να θέλουμε να μείνουμε 5-6 μεγάλες παρέες που πίνουν κρασί και ξεδίνουν στους δρόμους σαν να μην υπάρχει αύριο, εν μέσω τσίκνας και βαλκανικών ασμάτων.
Ευθύνες:
Κάπου εδώ, θέλουμε να αναρωτηθείτε πόσο ουσιαστική θεωρείτε την παρέμβαση ενός Δήμου για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής σε θέματα όπως το κυκλοφοριακό. Όταν π.χ. κάμποσοι επισκέπτες της πόλης σου μπερδεύονται συνεχώς και παραβιάζουν προτεραιότητες, μπαίνουν σε μονοδρόμους, χάνονται σε αδιέξοδα ψάχνοντας π.χ. το Βυζαντινό Μουσείο, παρκάρουν στον δρόμο για το Νοσοκομείο δυσκολεύοντας τη διέλευση ασθενοφόρων, δεν μπορούν να κάνουν άνετοι τον γύρο της λίμνης (την καλύτερη διαδρομή της περιοχής) …μήπως πρέπει να ασχοληθεί ο Δήμος πιο σοβαρά κι εντατικά με το θέμα;
Μήπως επίσης η τοποθέτηση τουαλετών είναι κάτι εξίσου σημαντικό με το να περάσει η σκούπα πίσω από το τελευταίο μπουλούκι καρναβαλιστών στις 8 τα ξημερώματα; Ή να βρεις -επιτέλους- ΑΜΕΣΑ, ΧΘΕΣ, ένα μέρος για τα τροχόσπιτα και τα λεωφορεία.
Μήπως ο πανάκριβος διάκοσμος πρέπει να μην παρεμποδίζει τη διέλευση ατόμων με κινητικά προβλήματα (βλ. Πύλη Ραγκουτσαριών), μέρες μετά τη λήξη των εκδηλώσεων την στιγμή που μιλάμε με θέρμη για συμπερίληψη, προσβασιμότητα κλπ; Η Καστοριά έτσι κι αλλιώς είναι ακόμη αφιλόξενη για αυτούς τους συνανθρώπους μας, όπως επίσης και για καρότσια βρεφών κλπ. Μην τους δυσκολεύουμε τη ζωή περισσότερο χωρίς λόγο.
Μιλώντας για διάκοσμο…γίνεται κάποιος σχεδιασμός με κάποια θεματολογία και κατά παραγγελία ή καθένας πουλάει την τέχνη και την αισθητική του και φτάνουμε κάθε χρόνο να προστίθενται άσχετα πράγματα μεταξύ τους κάνοντας το τελικό αποτέλεσμα αμφιλεγόμενο;
Επιπλέον, συνεχίζοντας να μιλάμε για τουριστική μέριμνα, θα αναφερθούμε σε κάτι σχετικό και με την εορταστική περίοδο (που είναι η κορύφωση της τουριστικής κίνησης στην πόλη μας). Μήπως οι δρόμοι πρέπει κάποια στιγμή να στρωθούν με άσφαλτο, με όποιο κόστος, γιατί η περίοδος ανοχής έχει παρέλθει και τα έργα δεν ολοκληρώνονται στην ώρα τους προφανώς, ενώ τα αμάξια καταστρέφονται; Γιατί δεν στρώθηκε ακόμη η Γράμμου πχ αφού πέρασε ήδη και το αέριο(που είναι οι πρώτες συνδέσεις, οεο;) και η ΔΕΥΑΚ; Έτσι θα πάει η κατάσταση; Θα περιμένουμε την Άνοιξη και μετά το Καλοκαίρι και πάει λέγοντας (θυμηθείτε καθυστερήσεις σε κούνιες Ντολτσό, πλατείες Ειρήνης Μακεδονομάχων κλπ); Τι αξία έχει η ασφάλειά μας για εκείνους που κυκλοφορούν με τα κρατικά οχήματα;
Τέλος, θα θέλαμε να δούμε άλματα στο θέμα του πολιτισμού και στη διοργάνωση ποιοτικών εκδηλώσεων. Ευτυχώς που υπάρχουν κάποιοι σύλλογοι και μεμονωμένοι συμπολίτες μας ακόμη και προσπαθούν…όμως τι να κάνουν κι αυτοί όταν κάποιοι σφυρίζουν αδιάφορα;
Σε μια πόλη – πρωτεύουσα νομού, χωρίς Πνευματικό Κέντρο (ναι θα γίνει ένα μίνι σε 4-5 χρόνια και αν)…ποια η μέριμνα για τον πολιτισμό; Τι γίνεται π.χ. με την φιλαρμονική-μπάντα;..όπως θέλετε πείτε την! Με τις εκθέσεις; Εκτός αν αρκούμαστε με ξέφρενα γλέντια 3-4 ημερών με πολύ αλκοόλ για να θολώνει η διαύγεια, κόκκινους πυρσούς να κρύβεται η μουντίλα, πυροτεχνήματα στα μπαλκόνια, και την τρομπέτα τόσο δυνατά ώστε να μην ακούγεται ο συναγερμός που βαράει και κάποιοι κάνουν πως δεν ακούνε.
Συμπερασματικά, κρίνουμε πως τουριστική ανάπτυξη με το αεροδρόμιο να προσφέρει ένα μοναδικό δρομολόγιο αξίας περίπου 200 € εισιτήριο πήγαινε – έλα στην Αθήνα, ένα χιονοδρομικό χωρίς άδεια, μια παλιά πόλη που καταρρέει, χωριά που ερημώνουν, ιαματικά λουτρά που πήγαινε καλύτερα στο Πόζαρ να δεις αξιοποίηση, ένα καραβάκι με 5 δρομολόγια την εβδομάδα κι έναν λιμναίο οικισμό όπου 10 ακούς και 2 βλέπεις,…. δεν γίνεται!
Αν δεν καθίσουν κάτω οι 3 δήμοι της Περιφέρειάς μας να κάνουν ένα πλάνο για την αξιοποίηση αυτής της φυσικής ομορφιάς.. μιλάμε για «Κομο»δία. Και ανάπτυξη μόνο στα ποσοστά των συμπολιτών μας που εργάζονται στον τουρισμό, αλλά σε διαφορετικές περιφέρειες.
Θα δούμε σε ένα χρόνο αν πιάσαμε τα ποσοστά του 2019….σε τόσες εκθέσεις μοιράζουμε -πετυχημένα- φλασάκια.
Διαβάστε την έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ [ΕΔΩ]
