Christmas blues ή, αλλιώς, χριστουγεννιάτικη μελαγχολία… Δεν είναι ασυνήθιστο αυτή η περίοδος να προκαλεί σε κάποιους από μας πίεση, στρες και κακή διάθεση – παροδικά συναισθήματα που όμως είναι στο χέρι μας να περιορίσουμε έτσι ώστε να απολαύσουμε περισσότερο τις εορταστικές ημέρες. Πώς θα τα καταφέρουμε;
Χαμογελαστά πρόσωπα, πάρτι, τραπέζια γεμάτα εδέσματα, πολύχρωμα στολίδια, λαμπάκια, μυρωδιές από φρεσκοψημένα γλυκά, δώρα κάτω από το δέντρο, αναμμένα τζάκια… Θα ήταν όμορφο να είχαμε μονάχα τέτοιες αναμνήσεις από τα Χριστούγεννα και ακόμα πιο όμορφο να βιώναμε πάντα στις γιορτές στιγμές μαγείας και ευτυχίας. Στο παραμύθι όμως της πραγματικής ζωής, συναντάμε πολύ περισσότερους δράκους απ’ όσους είχαμε φανταστεί ως παιδιά.
Και το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι άλλο ένα «πρέπει». Γι’ αυτό, ίσως, σύμφωνα με έρευνες, τα Christmas blues επηρεάζουν ολοένα και περισσότερους ανθρώπους και το στρες φαίνεται να ανεβαίνει κατακόρυφα αυτή την περίοδο.
Γιατί υπάρχει μια υποχρεωτική εξωστρέφεια. «Πρέπει» να συναντήσουμε με χαρά συγγενείς, «πρέπει» να παρευρεθούμε στα γιορτινά events, «πρέπει» να αγοράσουμε κάτι για όλους, ανεξάρτητα από το αν είμαστε σε θέση. Με τα χρόνια, οι απαιτήσεις των γιορτών γίνονται υπερβολικές και, συχνά, μη διαχειρίσιμες.
Ύστερα, είναι και η μοναξιά. Δεν έχουμε όλοι κοντά μας τα αγαπημένα μας πρόσωπα τα Χριστούγεννα. Υπάρχουν και κάποιοι που εύχονται έστω να «έπρεπε» να βρεθούν σε μια οικογενειακή συγκέντρωση και το αίσθημα της απομόνωσης χτυπά κόκκινο για αυτά τα μοναχικά άτομα.
Χαρακτηριστικά, η επιστήμη αποκαλύπτει ότι τα ποσοστά κατάθλιψης αυξάνονται την περίοδο των γιορτών για όσους είναι μόνοι, έχουν χάσει τη δουλειά τους ή έχουν βιώσει την απώλεια ενός οικείου τους ανθρώπου.
Άλλη μία πιθανή αιτία για το άγχος και τη θλίψη αυτών των ημερών είναι η τάση αυτοκριτικής και αξιολόγησης της χρονιάς που πέρασε. Στόχοι, φιλοδοξίες και προσδοκίες που δεν πραγματοποιήθηκαν, αλλά και η πίεση για αλλαγές μπορούν να προξενήσουν συναισθήματα στρες, μελαγχολίας και ανεπάρκειας.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος για τον οποίο τα Χριστούγεννα μας προκαλούν την αντίθετη από την αναμενόμενη διάθεση, το κλειδί είναι να μη στρεφόμαστε σε μη υγιή μέσα αντιμετώπισης για ανακούφιση. Πώς λοιπόν θα μπορούσαμε να κάνουμε αυτή την περίοδο λιγότερο αγχωτική;
1. Επιλέγουμε δώρα σύμφωνα με το budget μας
Κάνουμε τον προϋπολογισμό μας και παραμένουμε εντός των ορίων που έχουμε θέσει. Αν προσφέρουμε πιο οικονομικά δώρα ή ακόμα και κάτι που φτιάξαμε μόνοι μας, εκφράζουμε και πάλι την αγάπη μας, όντας παράλληλα πιο κοντά στο ουσιαστικό νόημα των Χριστουγέννων.
2. Θέτουμε τους δικούς μας όρους
Αν οι προσκλήσεις για εκδηλώσεις είναι πολλές, εννοείται ότι δεν χρειάζεται να ανταποκριθούμε σε όλες απλά και μόνο επειδή «έτσι συμβαίνει στις γιορτές». Σκεφτόμαστε τι μας αρέσει πραγματικά και επενδύουμε το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας και του χρόνου μας σε δραστηριότητες που απολαμβάνουμε.
3. Αποφεύγουμε τις υπερβολές
Διατηρούμε το μέτρο με τις γιορτινές λιχουδιές και το αλκοόλ. Γενικά είναι ωφέλιμο να μην ξεφεύγουμε κατά πολύ από τις υγιεινές μας συνήθειες, είτε βρισκόμαστε σε άδεια είτε όχι.
4. Περιορίζουμε το χρόνο που περνάμε καθ’ οδόν
Οι αποδράσεις είναι απαραίτητες για την καλή ψυχική μας υγεία, αλλά ένα ταξίδι μπορεί να είναι ιδιαίτερα αγχωτικό αυτή την περίοδο λόγω της πολυκοσμίας. Απλοποιούμε τα πράγματα κάνοντας την εξόρμηση όσο το δυνατόν πιο εύκολη με σωστή οργάνωση και καλή προετοιμασία. Ακόμα και μέσα στην πόλη, αποφεύγουμε το άγχος του να μένουμε κολλημένοι στους δρόμους ελαχιστοποιώντας τις διαδρομές ή επιλέγοντας, αν είναι εφικτό, ώρες με λιγότερη κίνηση.
5. Αφιερώνουμε χρόνο στον εαυτό μας
Ένα από τα πιο πολύτιμα δώρα που μπορούμε να προσφέρουμε σε μας είναι ο χρόνος. Είναι ευκαιρία τώρα να κάνουμε ένα διάλειμμα από τους τρελούς ρυθμούς της καθημερινότητας και τις υποχρεώσεις για να διαβάσουμε ένα βιβλίο, να παρακολουθήσουμε την ταινία που θέλαμε εδώ και καιρό να δούμε, να κάνουμε skincare, βόλτες με τα πόδια, ένα χαλαρωτικό μπάνιο με αιθέρια έλαια κ.λπ.
6. Ζητάμε Βοήθεια
Αν αυτή η εποχή του χρόνου είναι ιδιαίτερα δύσκολη για μας, απευθυνόμαστε στους φίλους και στην οικογένειά μας. Τους μιλάμε για το πώς νιώθουμε και τους επιτρέπουμε να μας βοηθήσουν. Το ακραίο άγχος δεν πρέπει να αγνοείται. Σε περίπτωση σοβαρών ψυχολογικών αγώνων, μπορούμε πάντα να διαχειριστούμε τις συναισθηματικές προκλήσεις σε συνεργασία με έναν ειδικό.
7. Δείχνουμε κατανόηση και βάζουμε όρια
Οι οικογενειακές συγκεντρώσεις δεν είναι πάντα ευχάριστες – κι αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Μπορεί να είναι μια ευκαιρία για ξεκαθαρίσματα που άλλες στιγμές δεν θα είχαμε τη δυνατότητα να κάνουμε. Σε κανέναν όμως δεν αρέσει να καταλήγει μια συνάντηση σε φωνές και καβγάδες. Αν ανησυχούμε για τις επερχόμενες μαζώξεις, παίρνουμε μία βαθιά ανάσα –ή και δύο– και επικεντρωνόμαστε στα κοινά σημεία που έχουμε με τους ανθρώπους γύρω μας. Να θυμόμαστε επίσης ότι είναι αδύνατον να εμποδίσουμε τη «δύσκολη» θεία να μας ασκήσει κριτική ή να μας κάνει αγενείς ερωτήσεις του στυλ «πότε επιτέλους θα παντρευτείς;» ή «πότε θα κάνεις ένα παιδάκι;». Μπορούμε όμως να ελέγξουμε τις αντιδράσεις μας και να μην εμπλακούμε σε αρνητικές συζητήσεις. Βάζουμε όρια, αλλάζουμε θέμα ή, αν οι προσπάθειές μας να διατηρήσουμε την αρμονία δεν είναι τόσο αποτελεσματικές όσο θα θέλαμε, απλώς απομακρυνόμαστε.
8. Η χρονιά που πέρασε δεν ήταν τέλεια. Ε, και;
Δεν υπάρχουν οι τέλειες γιορτές, το τέλειο ρεβεγιόν, η τέλεια χρονιά… Παραμένουμε επιεικείς με τον εαυτό μας όταν κάνουμε τον απολογισμό μας. Αν πολλά απ’ όσα θέλαμε δεν συνέβησαν πέρυσι, δεν είμαστε οι μόνοι. Ρεαλιστικά και ανθρώπινα, όλοι μας κάτι χάνουμε και κάτι κερδίζουμε κάθε φορά, κάνουμε λάθη, προχωράμε μπροστά, προσπαθούμε, ονειρευόμαστε, εξελισσόμαστε. Ακόμα κι αν όλα πήγαν στραβά την περασμένη χρονιά, αφήνουμε χώρο στη θλίψη χωρίς ενοχές και αυτή έχει τον τρόπο να κάνει τον κύκλο της.
9. Ξεκουραζόμαστε όσο περισσότερο μπορούμε
Ο καλός ύπνος ηρεμεί το μυαλό και το σώμα μας, γεμίζει τις μπαταρίες μας και κατευνάζει το άγχος μας.
10. Μοιράζουμε τις δουλειές
Αν μια ομάδα ανθρώπων απολαμβάνει στο έπακρο τα Χριστούγεννα, αυτή δεν είναι άλλη από τα παιδιά. Λογικό, αν σκεφτεί κάποιος ότι συνήθως δεν έχουν κανένα από τα άγχη που ταλαιπωρούν τους μεγάλους. Από την άλλη, είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι γυναίκες, όπως υποστηρίζει έρευνα, είναι πιο ευάλωτες στη χριστουγεννιάτικη μελαγχολία, μιας και όλα, από τις αγορές μέχρι τις γιορτινές βόλτες, συνεχίζουν σε μεγάλο βαθμό να περνούν από τα χέρια της μαμάς. Φέτος επιλέγουμε με ποιες δουλειές θα ασχοληθούμε εμείς και με ποιες ο σύντροφος ή οι φίλοι μας. Η συνεργασία μειώνει την κούραση και ενδυναμώνει τις σχέσεις.