Μπορώ να οδηγώ ποδήλατο χωρίς φρένα; Επιτρέπεται να οδηγώ χωρίς κράνος; Κάνει να ποδηλατώ σε πεζόδρομο;
Αυτές και άλλες πολλές είναι οι απορίες που – κακώς – έχουν αρκετοί χρήστες ποδηλάτου. Και λέμε «κακώς» διότι, από τη στιγμή που χρησιμοποιείς ένα μεταφορικό μέσο, σε δημόσιο δρόμο, είσαι υποχρεωμένος να γνωρίζεις τους κανόνες του ΚΟΚ και ιδιαιτέρως εκείνους που σε αφορούν. ΚΟΚ και ποδήλατο λοιπόν!
Συγκεντρώσαμε όλα τα άρθρα του ΚΟΚ που αφορούν στο ποδήλατο και σας τα παρουσιάζουμε. Παράλληλα, θα προσπαθήσουμε να λύσουμε μερικές από τις σημαντικότερες απορίες που έχουν όσοι οδηγούν ποδήλατο αφού πρώτα περιγράψουμε και κατανοήσουμε κάποιες αρχές σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Γιατί, ΚΟΚ και ποδήλατο, είναι δύο έννοιες που πρέπει να είναι απολύτως συνδεδεμένες στο μυαλό μας!
Ποιους αφορά ο ΚΟΚ; Ποιος είναι «οδηγός»;
ΑΡΘΡΟ 1: Ο ΚΟΚ εφαρμόζεται σε οδούς και σε χώρους που χρησιμοποιούνται για δημόσια κυκλοφορία οχημάτων, πεζών και ζώων.
ΑΡΘΡΟ 2: Ορισμοί
Αυτοκινητόδρομος: Οδός ειδικής μελέτης και κατασκευής για την κυκλοφορία αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσικλετών.
Λεωφορειόδρομος: Οδός ή τμήμα οδού αποκλειστικής κυκλοφορίας λεωφορείων.
Οδηγός: Πρόσωπο το οποίο οδηγεί κάθε είδους όχημα ή ζώα μεμονωμένα ή σε αγέλες και ποίμνια ή ζώα όταν χρησιμοποιούνται για έλξη, για τη μεταφορά προσώπων ή πραγμάτων ή ίππευση.
Οδός ταχείας κυκλοφορίας: Οδός ειδικής μελέτης και κατασκευής για την κυκλοφορία αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσικλετών.
Πεζόδρομος: Οδός η οποία χρησιμοποιείται αποκλειστικά από τους πεζούς και για είσοδο – έξοδο οχημάτων προς και από ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης, παρόδιων ιδιοκτησιών ως και για οχήματα εφοδιασμού ή έκτακτης ανάγκης.
Άρα, σύμφωνα με τον ΚΟΚ απαγορεύεται το ποδήλατο, μια που θεωρείται όχημα και ο χρήστης του ποδηλάτου πρέπει να το σπρώχνει – δες πιο κάτω.
Ποδήλατο: Το όχημα δύο τουλάχιστον τροχών, το οποίο κινείται με τη μυϊκή δύναμη εκείνων που επιβαίνουν και μπορεί να υποβοηθείται με βοηθητικό ηλεκτροκινητήρα μέγιστης συνεχούς ονομαστικής ισχύος 0.25KW και η ισχύς του οποίου μειώνεται σταδιακά και τελικά μηδενίζεται όταν η ταχύτητα του οχήματος φθάσει τα 25 χλμ./ώρα ή νωρίτερα εάν σταματήσει η ποδηλάτηση.
Ποδηλατόδρομος: Οδός ή τμήμα οδού αποκλειστικής κυκλοφορίας ποδηλάτων
Τα πρόσωπα που σπρώχνουν ή σύρουν ποδήλατο, θεωρούνται πεζοί.
ΑΡΘΡΟ 3: Υποδείξεις και σήματα που δίνουν οι τροχονόμοι
- Αυτοί που χρησιμοποιούν τις οδούς υποχρεούνται να συμμορφώνονται αμέσως με τις υποδείξεις και τα σήματα που δίνουν οι τροχονόμοι που ρυθμίζουν την κυκλοφορία.
Το ποδήλατο είναι υποχρεωμένο να υπακούει στις υποδείξεις των τροχονόμων.
ΑΡΘΡΟ 6: Φωτεινή σηματοδότηση για την κυκλοφορία οχημάτων
- Οι οδηγοί των οδικών οχημάτων υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις ενδείξεις των φωτεινών σηματοδοτών ρύθμισης της κυκλοφορίας εκτός αν η ρύθμιση αυτή γίνεται από τροχονόμο κατά διάφορο τρόπο.
Το ποδήλατο είναι υποχρεωμένο να συμμορφώνεται με τις ενδείξεις των φωτεινών σηματοδοτών.
ΑΡΘΡΟ 12: Γενικές διατάξεις
- Αυτοί που χρησιμοποιούν τις οδούς πρέπει να αποφεύγουν οποιαδήποτε συμπεριφορά που είναι ενδεχόμενο να εκθέσει σε κίνδυνο ή να παρεμβάλλει εμπόδια στην κυκλοφορία, να εκθέσει σε κίνδυνο πρόσωπα ή ζώα ή να προκαλέσει ζημιές σε δημόσιες ή ιδιωτικές περιουσίες.
Οι οδηγοί υποχρεούνται να οδηγούν με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή, να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά, στους υπερήλικες, στα άτομα με ειδικές ανάγκες και γενικώς στα πρόσωπα που χρειάζονται βοήθεια και να μην προκαλούν γενικά με τη συμπεριφορά τους τρόμο, ανησυχία ή παρενόχληση στους λοιπούς χρήστες των οδών.
Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις της παραγράφου, τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο 200 ευρώ.
ΑΡΘΡΟ 16: Θέση επί της οδού
- Ο οδηγός κάθε οχήματος υποχρεούται να οδηγεί το όχημά του πλησίον του δεξιού άκρου του οδοστρώματος και αν ακόμη ολόκληρο το οδόστρωμα είναι ελεύθερο.
- Οι οδηγοί ποδηλάτων υποχρεούνται να κινούνται κατά μήκος οποιουδήποτε προς την κατεύθυνση της κυκλοφορίας βατού ερείσματος της οδού, εφόσον υπάρχει και δεν προκαλείται δυσχέρεια στους χρησιμοποιούντες αυτό, άλλως πλησίον του άκρου δεξιού του οδοστρώματος.
- Σε μονόδρομους, ο οδηγός δεν επιτρέπεται να οδηγεί αντίθετα με την κατεύθυνση του μονόδρομου.
Άρα το ποδήλατο δεν επιτρέπεται να οδηγεί ανάποδα σε μονόδρομο.
ΑΡΘΡΟ 19: Ταχύτητα
- Ο οδηγός οχήματος υποχρεούται να μην παρεμποδίζει την ομαλή πορεία άλλων οχημάτων κινούμενος με ασυνήθη βραδύτητα, χωρίς αποχρώντα λόγο.
Άρα ο χρήστης ποδηλάτου, όταν αναγκάζεται να κινείται εξαιρετικά αργά πρέπει να επιτρέπει στα αυτοκίνητα να τον προσπερνούν.
ΚΟΚ και ποδήλατο. Ειδικά άρθρα
ΑΡΘΡΟ 40: Ειδικοί κανόνες για οδηγούς ποδηλάτων
- Οι οδηγοί ποδηλάτων απαγορεύεται:
α) Να ρυμουλκούνται από άλλο όχημα
β) Να ρυμουλκούν ή ωθούν διάφορα αντικείμενα
γ) Να μεταφέρουν αντικείμενα τα οποία εμποδίζουν την οδήγηση του οχήματός τους ή εκθέτουν σε κίνδυνο τους λοιπούς χρήστες της οδού.
δ) Να κινούνται ανά δύο ή και πλείονες παράλληλα.
ε) Να σύρουν μαζί τους ζώα δεμένα με λουρί.
στ) Να χρησιμοποιούν εν κινήσει ακουστικά που έχουν συνδεθεί με φορητά ραδιόφωνα και άλλες παρεμφερείς ηχητικές συσκευές. Από τη διάταξη αυτή εξαιρούνται ακουστικά και κεφαλόφωνα ανοικτής ακρόασης φορητών συσκευών ραδιοεπικοινωνίας που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία σε μικρή απόσταση μεταξύ των οδηγών ποδηλάτων ή μεταξύ των οδηγών των οχημάτων αυτών και σταθμών βάσης.
ζ) Να χρησιμοποιούν εν κινήσει κινητό τηλέφωνο το οποίο δεν είναι τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση.
- Οι οδηγοί ποδηλάτων υποχρεούνται να κρατούν το τιμόνι και με τα δύο τους χέρια εκτός αν δίνουν σήμα, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος ΚΟΚ.
- Οι οδηγοί ποδηλάτων υποχρεούνται να κατεβαίνουν από αυτά και να τα οδηγούν βαδίζοντας όταν δημιουργείται εμπόδιο ή κίνδυνος για την κυκλοφορία των πεζών.
- Οι οδηγοί ποδηλάτων απαγορεύεται να μεταφέρουν επιβάτες στα οχήματά τους.
Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η μεταφορά ενός μόνο επιβάτη σε ποδήλατο που έχει δύο ζεύγη ποδοστροφάλων και διαθέτει, από κατασκευή, μόνιμο πρόσθετο κάθισμα (tandem).
Σε οδούς οι οποίες έχουν λωρίδα κυκλοφορίας για την κίνηση ποδηλάτων ή μοτοποδηλάτων, απαγορεύεται στους οδηγούς αυτών να χρησιμοποιούν το υπόλοιπο του οδοστρώματος.
Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις του άρθρου αυτού τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο 80 ευρώ πλην των περιπτώσεων στ και ζ της παραγράφου 1, όπου ο παραβάτης τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο 150 ευρώ και αφαίρεση επιτόπου της άδειας ικανότητας οδηγού για 30 ημέρες.
ΑΡΘΡΟ 42: Οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος
- Απαγορεύεται η οδήγηση κάθε οδικού οχήματος από οδηγό, ο οποίος κατά την οδήγηση του οχήματος βρίσκεται υπό την επίδραση οινοπνεύματος, τοξικών ουσιών ή φαρμάκων που σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης τους ενδέχεται να επηρεάζουν την ικανότητα του οδηγού.
Όποιος οδηγεί όχημα υπό την επίδραση οινοπνεύματος τιμωρείται σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στην παράγραφο 7 του άρθρου 42 του ΚΟΚ.
Το άρθρο αυτό ισχύει, προφανώς και για οδηγούς ποδηλάτων!
ΑΡΘΡΟ 43: Συμπεριφορές σε περίπτωση ατυχήματος
Ισχύει και για τους χρήστες ποδηλάτου ό,τι ισχύει στο συγκεκριμένο άρθρο του ΚΟΚ.
ΑΡΘΡΟ 59: Τροχοπέδηση ποδηλάτων
- Τα ποδήλατα επιβάλλεται να είναι εφοδιασμένα με δύο συστήματα τροχοπέδησης, ανεξάρτητα μεταξύ τους, άμεσης και αποτελεσματικής ενέργειας, εκ των οποίων το μεν ένα θα επενεργεί στο μπροστινό, το δε άλλο στον πίσω τροχό.
Αυτός που θέτει σε κυκλοφορία, καθώς και αυτός που οδηγεί ποδήλατο, που δεν είναι εφοδιασμένο με σύστημα τροχοπέδησης, το οποίο να λειτουργεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο αυτό, τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο 40 ευρώ.
ΑΡΘΡΟ 76: Φώτα ποδηλάτων
- Τα ποδήλατα επιβάλλεται να είναι εφοδιασμένα με ένα λευκό ή κίτρινο φως μπροστά και ένα ερυθρό φως και αντανακλαστικό στοιχείο πίσω, ως και με έναν τουλάχιστον ανακλαστήρα σε κάθε πλευρά. Ομοίως ανακλαστικό στοιχείο κίτρινου χρώματος επιβάλλεται να τοποθετείται σε κάθε ποδομοχλό.
Εξαιρούνται της υποχρέωσης να φέρουν τα ως άνω φώτα, εφόσον δεν κυκλοφορούν τη νύχτα, τα ποδήλατα των οποίων η διάμετρος τροχού δεν υπερβαίνει τα 500 χιλιοστά, τα αγωνιστικά και τα ποδήλατα βουνού.
Αυτός που θέτει σε κυκλοφορία καθώς και αυτός που οδηγεί ποδήλατο το οποίο δεν είναι εφοδιασμένο με τα πιο πάνω προβλεπόμενα φώτα και αντανακλαστικά στοιχεία, που να λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο 40 ευρώ.
Ανακεφαλαιώνοντας…
• Ο οδηγός ποδηλάτου είναι… οδηγός! Αρα ισχύουν και γι’ αυτόν όσα ισχύουν για τους υπόλοιπους οδηγούς!
• Το ποδήλατο είναι «όχημα» άρα έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις!
• Ο οδηγός ποδηλάτου είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει και να εφαρμόζει τον ΚΟΚ.
• Οι οδηγοί άλλων οχημάτων, είναι υποχρεωμένοι να αναγνωρίζουν και να σέβονται τον χρήστη ποδηλάτου στους δρόμους καθώς ο ΚΟΚ αναγνωρίζει το ποδήλατο ως όχημα που επιτρέπεται να κινείται στο οδόστρωμα.
• Το κράνος δεν είναι υποχρεωτικό από τον ΚΟΚ (και ευτυχώς από κανέναν ΚΟΚ σε Ευρώπη και Αμερική).
• Μόνο στην Αυστραλία έχει εφαρμοστεί η υποχρεωτική χρήση κράνους με αποτέλεσμα την απότομη μείωση χρήσης ποδηλάτου.
Κατά τη γνώμη μου, απολύτως δικαιολογημένα καθώς το ποδήλατο δεν πρέπει να ταυτίζεται με κάτι επικίνδυνο.
• Οι ταχύτητες κίνησης στην πόλη δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 20 χιλιόμετρα την ώρα και αυτή η ταχύτητα είναι σχεδόν ταχύτητα… γρήγορου δρομέα.
Γκρίζα σημεία…
Επειδή οι συνθήκες στις πόλεις αλλάζουν και ο ΚΟΚ δεν προλαβαίνει πάντα να τις περιλαμβάνει, υπάρχουν κάποια… γκρίζα σημεία που θέλουν προσοχή:
- Για παράδειγμα οι πεζόδρομοι!
Ενώ ο ΚΟΚ τους θεωρεί δρόμους αποκλειστικής κίνησης πεζών (άρα απαγορεύονται τα ποδήλατα) σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Αριθμ. ΔΟΥ/ΟΙΚ.1920/2016, ΦΕΚ 1053/Β/14-4-2016, «Έγκριση Τεχνικών Οδηγιών για ποδηλατοδρόμους (Υποδομές ποδηλάτων)» ισχύουν τα εξής:
3.6 Το ποδήλατο και οι πεζοί
Οι πεζοί και οι ποδηλάτες είναι δυνατόν να συνυπάρχουν υπό προϋποθέσεις ασφάλειας και άνεσης. Η κίνηση των ποδηλατών σε συνθήκες συνύπαρξης με τους πεζούς είναι διπλής κατεύθυνσης.
…
Και συνεχίζει:
Διακρίνονται δύο περιπτώσεις συνύπαρξης:Σε περιοχές αποκλεισμένες για τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία, όπως τα ιστορικά κέντρα των πόλεων, όπου το ποδήλατο εξαιρείται από τον περιορισμό, είτε πλήρως είτε σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες. Σε πεζοδρόμια (εφόσον υπάρχει το διαθέσιμο πλάτος) και σε πεζοδρόμους, σε διαχωρισμένες υποδομές.
Επίσης για τη χρήση των λεωφορειολωρίδων (που απαγορεύεται από τον ΚΟΚ) αναφέρει:
3.3.4 Το ποδήλατο στις λεωφορειολωρίδες:
- Η συνύπαρξη ποδηλάτων και Μέσων Μαζικής Μεταφοράς είναι εφικτή, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα των διατάξεων του άρθρου 52 του νόμου 2696/1999 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
- Όταν η λωρίδα λεωφορείων καταλαμβάνει κεντρική λωρίδα της οδού, δεν συνιστάται η χρήση της από τους ποδηλάτες για λόγους οδικής ασφάλειας, κυρίως κατά την είσοδο και την έξοδό τους από αυτήν.
- Το ποδήλατο δεν συνιστάται να κινείται σε λωρίδες λεωφορείων αντίθετης ροής χωρίς διαχωρισμό με φυσικό τρόπο από την υπόλοιπη κυκλοφορία.
- Τέλος, ενώ ο ΚΟΚ έχει τόσα άρθρα που αφορούν στη χρήση του ποδηλάτου, δεν είναι υποχρεωτικό από τους χρήστες ποδηλάτου να αποδεικνύουν πως γνωρίζουν τον ΚΟΚ.
Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες (ακριβώς επειδή τα παιδιά χρησιμοποιούν ποδήλατο) είναι υποχρεωτικό να περάσουν εξετάσεις περίπου στην Πέμπτη Δημοτικού που να αποδεικνύουν πως το παιδί ξέρει τα σήματα και τα άρθρα του ΚΟΚ.
Ο παράγοντας «κοινή λογική»
Στα βασικά σημεία, ο ΚΟΚ είναι απολύτως σαφής σε επίπεδο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Και είμαστε υποχρεωμένοι να τα γνωρίζουμε και να τα σεβόμαστε.
Πολλές φορές όμως οι επιλογές μας και η συμπεριφορά μας αποτελεί και θέμα «κοινής λογικής». Αυτού του τόσο σπάνιου για την ελληνική κοινωνία αγαθού.
Από την άλλη, το ποδήλατο από μόνο του αποτελεί μια τόσο… λογική επιλογή που… είναι παράλογο, οι χρήστες ποδηλάτου, να μην ενεργούν με βάση αυτήν ακριβώς την κοινή λογική!
Προσπαθήστε λοιπόν καταρχάς να μάθετε (όσοι δεν τον ξέρετε) τον ΚΟΚ και τις ρυθμίσεις που αφορούν στη χρήση του ποδηλάτου και στη συνέχεια, ενεργείτε πάντα με βάση την κοινή λογική, τον σεβασμό προς τον πιο αδύναμο και την διεκδίκηση των δικαιωμάτων από τους πιο… ισχυρούς.
Και όλα θα πάνε καλά!
mbike.gr
