Παραμονή του Αγίου Φανουρίου, 26 Αυγούστου. Το καλοκαίρι φεύγει, η κανέλα έρχεται. Και οι κυρίες της πόλης προετοιμάζουν από το μεσημέρι τη φανουρόπιτα, για να ανηφορήσουν το απόγευμα στο βυζαντινό και ιστορικό Ιερό Παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου Πολιτείας, όπου κάθε χρόνο εορτάζεται η εορτή του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Φανουρίου Οι γειτονιές μοσχοβολάνε από το χαρακτηριστικότερο ίσως μπαχαρικό. Σπάει τη μύτη. Και μαζί, μυρίζει το φθινόπωρο.
Ο Άγιος Φανούριος είναι, στη λαϊκή μας παράδοση, μέγας ευρετής απωλεσθέντων αντικειμένων. Αυτή ακριβώς η ιδιότητα δημιoύργησε το ιδιότυπο λατρευτικό υπόβαθρο της προσφοράς του εθιμικού γλυκού άρτου, της φανουρόπιτας, η οποία αφού ευλογηθεί από τον ιερέα, μοιράζεται στους παρευρισκομένους
“Είναι ο Άγιος”, λένε “που φανερώνει τα κλεμμένα ζα και τα χαμένα πράγματα”. Σε άλλους τους φανερώνει τον καλό δρόμο. “Του φέγγει”, λέει ο λαός για κάποιον που πάει καλά στην ζωή του. “Του φέγγει ο Άγιος Φανούριος”. Γι’αυτό στις εικόνες παριστάνεται να κρατάει στο χέρι κερί αναμμένο και να φωτίζει. Σε πολλά μέρη της Ελλάδος, οι ανύπαντρες κοπέλες που θέλουν να παντρευτούν ετοιμάζουν φανουρόπιτα για να φανερωθεί ο υποψήφιος γαμπρός.
Για την ιστορία: το έθιμο προστάζει η φανουρόπιτα να διαβάζεται στην εκκλησία την 26η Αυγούστου το απόγευμα ή την 27η το πρωί στη λειτουργία (ανήμερα του Αγίου Φανουρίου). Η πίτα διαβάζεται από τον ιερέα, στον οποίο μαζί με την πίτα δίδεται χαρτί που αναγράφει «υπέρ Υγείας» και μια λίστα με τα ονόματα των μελών της οικογένειας και των φίλων αυτού που την παρασκεύασε. Ο τελευταίος, πρέπει βγάζοντάς την από τον φούρνο να ζητήσει συγχώρεση για τη μάνα του Αγίου Φανουρίου, η οποία κατά την παράδοση ήταν πόρνη. Κατόπιν, τάζει για κάτι που θέλει να πραγματοποιηθεί. Οπωσδήποτε, η πίτα πρέπει να μοιραστεί σε οικεία πρόσωπα ώστε να επιτευχθεί το τάμα.
Ακολουθεί η συνταγή, κι όπως λέει η θεία Ελευθερία: «Ό,τι τάξετε να γενεί!».
Εκτέλεση Διαλύετε τη μαγιά στο χλιαρό νερό και προσθέτετε μερικές κουταλιές από το αλεύρι ώστε να γίνει ένας χυλός (με υφή φρουτόκρεμας μωρού). Το αφήνετε σε ζεστό μέρος για λίγο (ιδανικά, σε θερμοθάλαμο φούρνου, σε θερμοκρασία περί των 40 βαθμών). Θα «ανέβει» γρήγορα.
Ανακατεύετε το υπόλοιπο αλεύρι σε μια λεκάνη με το ελαφρά ζεσταμένο λάδι, ώστε να προκύψει ένα τρίμμα υφής χώματος, χωρίς σβώλους αλευριού. Προσθέτετε το ζαχαρόνερο, κατόπιν τα μπαχαρικά και τελευταίο το προζύμι και ανακατεύετε καλά ζυμώνοντας με τα χέρια ή στο μίξερ με τον γάντζο.
Τοποθετείτε το μείγμα σε λαδωμένο και αλευρωμένο ταψί και το αφήνετε (όπως γίνεται με τα τσουρέκια), σε ζεστό μέρος ή ιδανικά σε θερμοθάλαμο φούρνου σε θερμοκρασία περί των 40 βαθμών).
Πασπαλίζετε με σουσάμι και παπαρουνόσπορο (προαιρετικά). Ψήνετε για 45′ περίπου (ποικίλει ανάλογα τον φούρνο) σε μεγάλο στρογγυλό ταψί (26 εκ.) στους 180 βαθμούς (αέρας) ή 160-170 (αντιστάσεις) – ελέγχετε μετά τα 40′ με μαχαίρι αν έχει ψηθεί (στην ίδια λογική με τα κέικ). Φυσικά δεν ανοίγετε φούρνο το πρώτο μισάωρο για να μην «κάτσει» το αρτοσκεύασμα.
Υ.Γ. Οι συνταγές για φανουρόπιτα ποικίλουν απ’ άκρη σ’ άκρη στην Ελλάδα. Ωστόσο, όλες τους συγκλίνουν στο ότι ο αριθμός των υλικών πρέπει να είναι μονός (7, 9, 11 κ.ο.κ).
