Τα σοκαριστικά συμπεράσματα στην έκθεση της αρμόδιας Ανεξάρτητης Αρχής του υπουργείου Παιδείας για το «ναυάγιο» της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, έρχεται να επιβεβαιώσει σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στην Εκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για το 2019 η Κομισιόν κρούει ουσιαστικά τον κώδωνα του κινδύνου για την παραγωγή λειτουργικά αναλφάβητων 15χρονων μαθητών που δεν διαθέτουν βασικές δεξιότητες σε γραφή και ανάγνωση, στα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες.
Αντίστοιχη προειδοποίηση είχε εκπέμψει η Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) στην ετήσια έκθεση της για το 2019, βασιζόμενη στα στοιχεία από τις εξόχως απογοητευτικές επιδόσεις των μαθητών της Β΄ Λυκείου στα γενικά και στα επαγγελματικά λύκεια της χώρας (δείτε αναλυτικά πιο κάτω).
«Λειτουργικά αναλφάβητο είναι κάθε άτομο που είναι ανίκανο να ασκήσει όλες τις δραστηριότητες για τις οποίες είναι απαραίτητος ο αλφαβητισμός, ώστε να λειτουργεί καλύτερα η ομάδα του και η κοινότητά του και να μπορεί επίσης, ο ίδιος, να διαβάζει, να γράφει και να μετράει, για την προσωπική του ανάπτυξη και για την ανάπτυξη της κοινότητάς του».
Αυτή είναι η εννοιολογική περιγραφή που δόθηκε στον όρο λετουργικά αναλφάβητος από τη γενική συνέλευση της UNESCO.
Ο ορισμός από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ως εξής: «Λειτουργικά αναλφάβητο είναι το άτομο που δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ικανοποιητικά ανάγνωση, γραφή και αριθμητική για να ενταχθεί ως άτομο στην κοινωνία, απολαμβάνοντας πλήρως τα δικαιώματά του».
Συμφωνα με την Κομισιόν, το ποσοστό των εν λόγω μαθητών στην Ελλάδα ανέρχεται σε 32% όταν ο μέσος όρος στις χώρες της ΕΕ βρίσκεται στηνπεριοχή του 20%.
Ειδικότερα, όπως μεταξύ άλλων σημειώνεται στην έκθεση της Επιτροπής:
-το 35,8% των Ελλήνων μαθητών έχει χαμηλή επίδοση στα Μαθηματικά ενώ στην έκθεση του 2009 το ποσοστό ήταν 30,4% με τον μέσο όρο της ΕΕ να είναι στο 22,2%
-ο 32,7% των Ελλήνων μαθητών έχει χαμηλή επίδοση στις φυσικές επιστήμες ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 20,6% με το ελληνικό ποσοστό να έχει αυξηθεί από το 25,3% του 2009
-χαμηλή επίδοση στην ανάγνωση καταγράφεται στο 27,3% των Ελλήνων μαθητών όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 19,7% και το αντίστοιχο ελληνικό ποσοστό του 2009 ήταν 21,3%
-καλύτερη σε σχέση με την κατάσταση στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι η εικόνα της Ελλάδα όσον αφορά την πρόωρη εγκατάλειψη των σπουδών από φοιτητές ηλικίας 18-24 ετών με ποσοστό 4,7% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 10,6%
Η Εκθεση της ΑΔΙΠΠΔΕ
Στην έκθεσή της για το 2019, που υπογράφεται από τον πρόεδρο της, ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ηλία Ματσαγγούρα, η Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) παρουσίασε αναλυτικά τις απογοητευτικές επιδόσεις των μαθητών της Β΄ Λυκείου στα γενικά και στα επαγγελματικά λύκεια.
Ενδεικτικά, στη Νεοελληνική Γλώσσα το 7,1% των μαθητών γενικού λυκείου έχει βαθμολογηθεί κάτω από τη βάση κατά το σχολικό έτος 2017-2018. Πολύ χειρότερη είναι η κατάσταση στη Φυσική, όπου ο ένας στους δύο (48,4%) βαθμολογήθηκε κάτω από τη βάση.
Ίδια εικόνα και στα Μαθηματικά, όπου το 38,9% πήρε κάτω από τη βάση στην Αλγεβρα και το 44,2% στη Γεωμετρία.
Δραματική είναι η κατάσταση με τις επιδόσεις των μαθητών στη Β’ Τάξη των επαγγελματικών λυκείων.
Ένας στους πέντε (20,4%) πήρε κάτω από τη βάση στη Νεοελληνική Γλώσσα και πάνω από τους μισούς στα Μαθηματικά (το 52,7% στην Αλγεβρα και το 51,3% στη Γεωμετρία).
Λίγο καλύτερη είναι η εικόνα των στοιχείων σε Φυσική και Χημεία, με τα αντίστοιχα ποσοστά πάντως να παραμένουν υψηλά (41% και 40,8)
Οι μαθητές αυτοί έχουν αυξημένη πιθανότητα να είναι λειτουργικά αναλφάβητοι, προειδοποιεί η Ανεξάρτητη Αρχή, ενώ όπως επισημαίνει, «τα προβλήματα που εμφανίζονται στο λύκειο, σε σύγκριση με το δημοτικό σχολείο και το γυμνάσιο, δεν είναι προβλήματα αποκλειστικά του λυκείου, αλλά όλων των βαθμίδων, τα οποία συσσωρευτικά κατέληξαν στο λύκειο».
«Αυτό συμβαίνει γιατί έχει απαξιωθεί πλήρως το Λύκειο από τη στιγμή που η επίδοση των μαθητών εκεί δεν μετράει πουθενά», σχολίασε σε συνέντευξή του ο καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης.
«Είναι πολύ εύκολο να περάσεις από τη μια τάξη στην άλλή και επειδή δεν μετράει στην είσοδο στο Πανεπιστήμιο δεν το λογαριάζει κανείς», παρατήρησε μιλώντας προ ημερών στον ραδιοφωνικό σταθμό Θέμα FM, υπογραμμίζοντας χαρακτηριστικά ότι στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου και του Δημοτικού υπάρχουν παιδιά που δεν μπορούν να διαβάσουν ένα κείμενο, την ώρα που «τα παιδιά θα έπρεπε να έχουν δυνατότητα ανάγνωσης κειμένου όταν τελειώνουν το δημοτικό».
Ως αιτία του προβλήματος ανέφερε την απουσία οποιουδήποτε ελέγχου για το «αν οι στόχοι έχουν επιτευχθεί στο τέλος του δημοτικού ή του Γυμνασίου με αποτέλεσμα στο Λύκειο να συσσωρεύονται τα προβλήματα».
Ειδικά για τις πολύ χαμηλές επιδόσεις των μαθητών στη Φυσική, σημείωσε πως «δεν μπορείς να μάθεις ποτέ φυσική σωστά αν δεν περάσεις από εργαστήριο».
Σύμφωνα με τον καθηγητή Μπαμπινιώτη «θα πρέπει η βαθμολογία και στις τρεις τάξεις του Λυκείου να μετράει για την εισαγωγή στα ΑΕΙ και για να γίνεται αντικειμενικά θα πρέπει μια φορά το χρόνο και στις τρεις τάξεις περιφερειακά εξετάσεις».
Παραδέχθηκε, τέλος, ότι «έχουν ευθύνη οι εκπαιδευτικοί στο ότι δεν είναι σωστά καταρτισμένοι αλλά η ευθύνη είναι στο μικρότερο βαθμό επειδή δεν υπάρχει αξιολόγηση ή υποστήριξη ή επιμόρφωση συσσωρεύονται κάποια προβλήματα».
«Προβληματίζει, βέβαια, το γεγονός», προστίθεται στη έκθεση της Αρχής, «ότι οι αντιλήψεις και οι πρακτικές του Δημοτικού και του Γυμνασίου, ίσως λόγω του υποχρεωτικού χαρακτήρα τους, δεν αποτύπωσαν τα αρχόμενα προβλήματα λειτουργικού αναλφαβητισμού και, ενδεχομένως, δεν κινητοποιήθηκαν εγκαίρως».
«Σε κάθε περίπτωση», καταλήγει, «και σε αυτή τη φάση η εκπαιδευτική πολιτική πρέπει ταυτόχρονα να παρέμβει τόσο προληπτικά, κυρίως στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, όσο και επανορθωτικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ιδιαίτερης φροντίδας πρέπει να τύχει άμεσα το επαγγελματικό λύκειο».
Με τα δεδομένα αυτά, στην έκθεση προτείνεται:
• Αναδιαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την αξιολόγηση των μαθητών στις διαφορετικές βαθμίδες.
• Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην αξιολόγηση των μαθητών/-τριών στο πλαίσιο της διαφοροποιημένης διδασκαλίας.
• Πρόληψη του λειτουργικού αναλφαβητισμού.
• Υποστήριξη των εκπαιδευτικών για την περαιτέρω αξιοποίηση του ψηφιακού ανοικτού εκπαιδευτικού περιεχομένου.
Protagon.gr
