Κώστας Καπουργάς, ο Καστοριανός κυνηγός που έγινε φωτογράφος της άγριας φύσης

January 4, 2020

Της Σταυρούλας Τσούτσα

Η πρώτη επαφή που είχα με το φωτογραφικό έργο του Κώστα ήταν μέσω γνωστής σελίδας κοινωνικής δικτύωσης, όταν μου έβγαλε μια παλιά φωτογραφία του, ένα ζευγάρι Καρατζάδων να ξεψυχούν αγκαλιά στη λίμνη της Καστοριάς. Εντυπωσιάστηκα από τη φωτογραφία αλλά και από τις πληροφορίες γι’ αυτό το είδος πτηνών, για το οποίο δεν γνώριζα τίποτα. Ψάχνοντας το προφίλ του, ξετυλίχτηκαν μπροστά μου πανέμορφες εικόνες από την άγρια φύση στην περιοχή της Καστοριάς. Και στη συνέχεια, μιλώντας με τον κ. Καπουργά έμαθα για την Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος που εδρεύει στην Καστοριά και το σημαντικό έργο των ανθρώπων που εθελοντικά συμμετέχουν με σκοπό να προστατέψουν το περιβάλλον, να ευαισθητοποιήσουν το κοινό και να προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευημερία της τοπικής κυρίως κοινωνίας.

Ο Κώστας είχε την ευγενή καλοσύνη να μας μιλήσει για την πόλη του, για το έργο της ΕΠΠ και να μοιραστεί μαζί μας, στιγμές από το πάθος του που είναι η φωτογράφιση της άγριας φύσης. Τον ευχαριστούμε πολύ.

Πότε αρχίσατε την ενασχόληση με τη φωτογράφιση της άγριας φύσης;

Ενας αρκούδος που σηκώθηκε να χαιρετήσει τον φωτογράφο, όταν αντιλήφθηκε την παρουσία του. Φωτογραφία: Ευγενική παραχώρηση του Κώστα Καπουργά. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση

Η πρώτη μου επαφή με την φωτογράφιση άγριας φύσης έγινε πριν 9 περίπου χρόνια. Δοκίμασα τότε (ευτυχώς ανεπιτυχώς) να παραστήσω τον κυνηγό μαζί με μια παρέα φίλων. Αμέσως όμως κατάλαβα πως το να σκοτώνω τα ζώα και τα πουλιά δεν ήταν αυτό που μου άρεσε. Γεννήθηκε όμως μέσα μου το ενδιαφέρον του να τα δω, να τα «γνωρίσω». Αυτό το ενδιαφέρον εξελίχτηκε σε πάθος και αμέσως αντικατέστησα την καραμπίνα με μια φωτογραφική μηχανή. Εκείνη την στιγμή, χωρίς και ο ίδιος να το καταλάβω, άνηκα πια στο γκρουπ των birdwatchers και των φωτογράφων άγριας φύσης.

Τι είναι αυτό που σας έκανε να αγαπήσετε τη φωτογράφιση της άγριας φύσης;

Ενας Σκωτοαμερικανός φυσιοδίφης του περασμένου αιώνα ο Τζον Μούιρ είχε πει: Βγήκα μόνος για να κάνω έναν περίπατο, έξω στη φύση, αλλά στο τέλος αντιλήφθηκα ότι το να πάω έξω ήταν στην πραγματικότητα σαν να πήγαινα μέσα (I only went out for a walk, and finally concluded to stay out till sundown, for going out, I found, was really going in). Πιστεύω και εγώ πως η φύση είναι το πραγματικό μας σπίτι. Η παρατήρηση, η ενασχόληση μαζί της μόνο οφέλη μπορεί να δώσει στον άνθρωπο και ψυχικά αλλά και σωματικά.

Πόσο εύκολο είναι να αποτυπώσει κανείς εικόνες της άγριας φύσης; Απαιτούνται κάποιες ειδικές ικανότητες ή γνώσεις εκτός από τον εξοπλισμό;

Πιστεύω πως το κυριότερο που πρέπει κανείς να διαθέτει είναι αγάπη για αυτό που κάνει και χρόνος. Πολλές φορές βλέπουμε μια φωτογραφία ενός πουλιού, χωρίς να γνωρίζουμε πως αυτή η φωτογραφία μπορεί να χρειάστηκε ώρες, ίσως και μέρες για να βγει. Ο εξοπλισμός είναι σημαντικός αλλά αυτό είναι κάτι που θα το διαπιστώσει κανείς μετά που θα ξεκινήσει με αυτό το χόμπι. Εγώ ξεκίνησα μόνος μου διαβάζοντας και δοκιμάζοντας αλλά θα πρότεινα στον οποιονδήποτε θέλει τώρα να ξεκινήσει, να παρακολουθήσει κάποιο σεμινάριο, θα βοηθηθεί πάρα πολύ κερδίζοντας χρόνο.

Το αγαπημένο δέντρο του Κώστα που το φωτογραφίζει συνέχεια σε διαφορετικές στιγμές. Φωτογραφία: Ευγενική παραχώρηση του Κώστα Καπουργά. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση

Τι προσφέρει η Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος στην περιοχή της Καστοριάς και ποια προβλήματα αντιμετωπίζετε;

Την δράση της ΕΠΠ Καστοριάς μπορεί να την δει κανείς μέσα από την ηλεκτρονική της σελίδα ωστόσο θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε σύντομα ότι στόχος της είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, κάθε μορφής ζωής, η περίθαλψη άγριων ζώων, αλλά και γενικά η περιβαλλοντική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, η ευαισθητοποίηση της κοινή γνώμης και η καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι διάφορα ξεκινώντας από την έλλειψη πόρων για όλες τις παραπάνω δράσεις, αλλά και για άλλες όπως π.χ. για την απόκτηση εργαλείων – μηχανημάτων που βοηθούν στο έργο μας.

Δύο φορές κάθε χρόνο σε συνεργασία με την ΕΟΕ (Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία) πραγματοποιούμε καταμετρήσεις όλων των πτηνών της λίμνης της Καστοριάς, αλλά και άλλων λιμνών σε γειτονικούς νομούς οπότε χρειάζονται εργαλεία, ώστε να υπάρχει μια βάση δεδομένων που βοηθά στην έγκαιρη κατανόηση και αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν, ή την εκρίζωση καλαμώνων σε κάποιες περιοχές της λίμνης για την δημιουργία κατάλληλου βιότοπου των παρυδάτιων πτηνών κατά την ανοιξιάτικη και φθινοπωρινή μετανάστευση, την έγκαιρη παρατήρηση και προβολή κακόβουλων ενεργειών προς τους υπεύθυνους φορείς.

Ενα από τα όμορφα πουλιά της Ελλάδας είναι και η Αλκιώνη που βουτά συνεχώς για ψαράκια. Φωτογραφία: Ευγενική παραχώρηση του Κώστα Καπουργά. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση

Αλλες φορές πάλι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με θέματα γραφειοκρατίας που μπορεί να καθυστερούν το έργο μας κ.λπ., σε κάθε περίπτωση πρέπει να υπάρχει μια καλή συνεργασία με τους αντίστοιχους φορείς. Ευτυχώς η νέα δημοτική αρχή έδειξε ενδιαφέρον για το έργο μας και ιδιαίτερα ο δήμαρχος της Καστοριάς, ο κ. Κορετζίδης που δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον σε περιβαλλοντικά θέματα, ενδιαφέρθηκε και προσωπικά για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και για τρόπους στήριξης και συνεργασίας με την ΕΠΠ Καστοριάς.

Πόσο σας έχει επηρεάσει ως άνθρωπο η σχέση σας με την Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος;

Η συμμετοχή σε περιβαλλοντικές οργανώσεις επηρεάζει πάντα νομίζω θετικά τον άνθρωπο. Μέσω των δραστηριοτήτων αυτών των συλλόγων-εταιρειών, έρχεται κανείς πιο κοντά στη φύση και αυτό έχει πάντα θετικά αποτελέσματα. Πέρα από το γεγονός ότι η επαφή με την φύση έχει και αγχολυτική δράση και ιδιαίτερα μέσα σε αυτήν την εποχή της απόλυτης ταχύτητας που ζούμε στην καθημερινότητά μας, το άτομα εσωτερικεύει καλύτερα και πολλές από τις κοινωνικές αξίες που πρεσβεύει ο πολιτισμός μας όπως την ομαδικότητα, τη συνεργασία, τον εθελοντισμό κ.λπ.

Με ποιους τρόπους κατά τη γνώμη σας θα μπορούσε ο σύγχρονος Ελληνας πολίτης να αγαπήσει και να προστατεύσει την άγρια φύση;

Γερακαετός (Hieraetus pennatus) επιτίθεται σε Τουρλίδα (Numenius arquata). Φωτογραφία: Ευγενική παραχώρηση του Κώστα Καπουργά. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση

Το να αγαπήσει κανείς την φύση δεν νομίζω πως χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια μιας και η αγάπη προς την φύση δεν είναι θέμα επιλογής αλλά βιολογική μας ανάγκη, βρίσκεται στο DNA μας, ρέει στις φλέβες μας. Παρατηρήστε τα μικρά παιδάκια και θα καταλάβετε πως όλα όσα θέλουν για να είναι ευτυχισμένα είναι: ένας λάκκος με λασπόνερα, χορτάρι, δέντρα και ζωάκια. Αυτά μας ενδιαφέρουν ως παιδιά γιατί αυτή είναι και η πραγματική προέλευση του ανθρώπου, χώμα και νερό.

Ο τρόπος τώρα για να προστατεύσει κανείς το περιβάλλον, που αυτό δεν ισχύει μόνο για τους Ελληνες, αλλά για όλους τους πολίτες αυτής της Γης, είναι αντίστοιχος με το περιβάλλον στο οποίο ζει. Ενας αστός που έχει την μικρότερη επαφή με το φυσικό περιβάλλον μπορεί να φροντίζει καθημερινά για τα σκουπίδια του μέσω της ανακύκλωσης και όποτε μπορεί μέσω της συνεργασίας με οργανώσεις και άλλους φορείς να συμμετέχει σε δράσεις στα πάρκα και τα άλση των τριγύρω περιοχών για την προστασία του μικρού φυσικού περιβάλλοντος που βρίσκεται στις πόλεις. Το τελευταίο μάλιστα διάστημα παρατηρείται μια εξοικείωση πολλών ειδών ζώων με το αστικό περιβάλλον και σε αυτές τις περιπτώσεις οι περιβαλλοντικές οργανώσεις παράλληλα με τις κρατικές δομές θα μπορούσαν να παίξουν ουσιαστικό ρόλο. Ως παράδειγμα παραθέτω, την περίπτωση της νεαρής αρκούδας πριν δύο χρόνια που περπατώντας πάνω στην παγωμένη λίμνη βρέθηκε μέσα στον αστικό ιστό της πόλης της Καστοριάς. Ευτυχώς, με τις έγκαιρες και συντονισμένες, ενέργειες τις ΕΠΠ Καστοριάς απομακρύνθηκε χωρίς να συμβεί το παραμικρό, αφήνοντας μόνο μια ωραία ανάμνηση και πολλές μα πολλές όμορφες φωτογραφίες.