Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας είναι ένα από τα σημαντικότερα δημόσια μουσεία στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα (1914) με σκοπό τη συλλογή, μελέτη, διατήρηση και έκθεση της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής πολιτιστικής κληρονομιάς στην ελληνική επικράτεια.
Η συλλογή του μουσείου περιέχει σημαντικό αριθμό αντικειμένων (περίπου 30.000) όπως φορητές εικόνες, γλυπτά, κεραμικά, εκκλησιαστικά υφάσματα, ζωγραφικά έργα, μικροτεχνία και αρχιτεκτονικά μέλη (τοιχογραφίες και ψηφιδωτά).
Η μόνιμη συλλογή του μουσείου διαμορφώνεται σε δύο κύρια μέρη: Το πρώτο μέρος είναι αφιερωμένο στη Βυζαντινή περίοδο (από τον 4ο έως τον 15ο αιώνα μ.Χ.) και περιέχει 1.200 εκθέματα και το δεύτερο μέρος με τίτλο «Από το Βυζάντιο στη νεώτερη εποχή» παρουσιάζει 1.500 εκθέματα από τον 15ο έως τον 20ο αιώνα.
Στο εν λόγω Μουσείο εκτίθεται μεταξύ άλλων και μία αμφιπρόσωπη εικόνα από την περιοχή της Καστοριάς, όπου από τη μία πλευρά απεικονίζεται ο Άγιος Γεώργιος ο Καππαδόκης, εικονίζεται σε ξυλόγλυπτο ανάγλυφο που εξέχει, τεχνική που χρησιμοποιείται σε ορισμένες παρόμοιες εικόνες από την Καστοριά. Ο άγιος είναι ολόσωμος, όρθιος, φορεί στρατιωτική ενδυμασία και πλάι του είναι ακουμπισμένη η τριγωνική ασπίδα του με ανάγλυφο πλαίσιο. Σε κάθε μια από τις κάθετες πλευρές της εικόνας η μορφή του αγίου πλαισιώνεται από έξι πίνακες μικρών διαστάσεων που δεν σώζονται όλοι, και στους οποίους εικονογραφείται ο βίος του, με έμφαση στα μαρτύρια.
Η ζωγραφική των σκηνών συνδέεται με μικρογραφίες εικονογραφημένων χειρογράφων του 13ου αιώνα. Στη μέση της επάνω ζώνης, δύο άγγελοι που πλαισιώνουν ύφασμα με ευαγγέλιο αποτελούν αναφορά στο θέμα της “Ετοιμασίας του Θρόνου”. Πίσω από τα πόδια του αγίου, σε μικρότερη κλίμακα εικονίζεται γυναικεία μορφή σε στάση προσκύνησης. Πρόκειται προφανώς για την αφιερώτρια, η οποία θα μπορούσε να ταυτιστεί με την τσαρίνα Ειρήνη Δούκενα Αγγελίνα Κομνηνή
…. και από την άλλη δύο Αγίες, Μαρίνα και Ειρήνη, όρθιες και αντικριστές δέονται προς τον Χριστό, ο οποίος τις ευλογεί με ανοιχτά τα χέρια από το ουράνιο ημικύκλιο στη μέση επάνω.
Η μεγάλη εικόνα πολυδάπανης κατασκευής παρουσιάζει συνδυασμό βυζαντινών και φραγκικών στοιχείων. Καθαρά βυζαντινής τεχνοτροπίας είναι η Ετοιμασία του Θρόνου στο πάνω μέρος του πλαισίου, οι μικρογραφημένες σκηνές από το βίο του αγίου και οι δύο όρθιες άγιες στην πίσω όψη. Φραγκική επίδραση φανερώνουν η τοποθέτηση των σκηνών του βίου μόνο στα πλάγια και όχι στις τέσσερις πλευρές του πλαισίου, καθώς και ορισμένα χαρακτηριστικά στη μορφή και την αμφίεση του στρατιωτικού άγιου Γεωργίου, όπως η απόδοση της κώμης, οι επωμίδες, οι ψηλές δερμάτινες μπότες, ο μετάλλινος απλός θώρακας χωρίς τις φολίδες και κυρίως το σχήμα και ο διάκοσμος της τριγωνικής ασπίδας σε τύπο θυρεού. Ο συνδυασμός βυζαντινών και φραγκικών στοιχείων έχει οδηγήσει στην υπόθεση ότι η εικόνα φιλοτεχνήθηκε πιθανότατα τον 13αι. στην Καστοριά, περιοχή όπου έχουν επισημανθεί και μερικές άλλες ανάγλυφες εικόνες.
Οι Καστοριανοί, λοιπόν, έχουμε έναν επιπρόσθετο λόγο να επισκεφτούμε το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.
