Γράφει η Ηλιάνα Κλειτσογιάννη
Καστοριά. Η πόλη που χτίστηκε προς τιμήν της Ηλέκτρας από τον Ορέστη σύμφωνα με τη μυθολογία. Μια πόλη μαγική. Από τις ωραιότερες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, η φημισμένη πόλη των γουναράδων. Χτισμένη αμφιθεατρικά είναι ικανή να ξελογιάσει τον καθένα που την επισκέπτεται, με την ομορφιά της σε κάθε στενό και με την αρχοντιά της. Η γοητεία της, τα έθιμα της, τα αρχοντικά της είναι αυτά που την χαρακτηρίζουν, της δίνουν την αίγλη και τον θαυμασμό που της αρμόζει και κάνει τους Καστοριανούς περήφανους για τον τόπο τους.
Κι όμως, η πόλη αυτή, μαραζώνει μέρα με τη μέρα τα τελευταία χρόνια. Το ‘’Στολίδι’’ της Δυτικής Μακεδονίας είναι πλέον μια ‘’πόλη-φάντασμα’’. Τα χτυπήματα που δέχεται χιλιάδες, από όλα τα μέτωπα και όμως αλώβητη. Προσπαθεί να σταθεί στο ύψος της και να βγει νικήτρια. Για πόσο ακόμα όμως;
Πρώτα ήρθε η κρίση της γουνοποιίας, ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα για την πόλη.
Οι Καστοριανοί ήταν οι βασιλιάδες της γούνας! Η πόλη γεμάτη γουναράδικα και τουρίστες. Υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής επεξεργασίας γούνας παγκοσμίως και ένας από τους σπουδαιότερους τομείς του Ελληνικού εξωτερικού εμπορίου και της εθνικής οικονομίας.
Οι Καστοριανοί απέκτησαν μεγάλη φήμη για την τέχνη τους, ανοίχτηκαν σε αγορές στο εξωτερικό, δημιούργησαν αντιπροσωπείες στην Ευρώπη και τη Ρωσία. Όλες σχεδόν οι μεγαλουπόλεις του κόσμου όπως τη Ν. Υόρκη, το Παρίσι, το Μόναχο και αλλού υπήρχαν Καστοριανοί που τροφοδοτούσαν την παγκόσμια αγορά με πανέμορφα δείγματα της Καστοριανής τέχνης και τεχνικής. Ώσπου ξαφνικά η Καστοριά σταμάτησε να λαμβάνει τη δόξα που της άξιζε! ‘’Πήραν’’ άλλοι την τέχνη και τη δόξα! Έτσι σιγά σιγά οι Καστοριανές επιχειρήσεις γουνοποιίας άρχισαν να ‘’παγώνουν’’ και να χάνουν όλα όσα μόχθησαν να αποκτήσουν. Άνοιξαν γουναράδικα παντού κι έτσι η Καστοριά άρχισε να παραγκωνίζεται. Μα οι άνθρωποι της δεν πτοήθηκαν, συνέχισαν να παλεύουν για το καλύτερο όπως έκαναν τόσα χρόνια.
Έπειτα ήρθε η οικονομική κρίση που έφερε ακόμα περισσότερα προβλήματα στο προσκήνιο. Μπορεί στην ουσία να ισχύει στην Καστοριά ότι και στην υπόλοιπη Ελλάδα καθώς όλη η χώρα επηρεάστηκε από την οικονομική κρίση. Υπάρχει όμως μια σημαντική διαφορά. Ενώ στο σύνολο της χώρας το πρόβλημα της οικονομικής υποβάθμισης είναι γενικευμένο και πολυεπίπεδο, στην Καστοριά η οικονομική δραστηριότητα μοιάζει με μονοκαλλιέργεια. Οι επιχειρήσεις άρχισαν να κλείνουν η μία μετά την άλλη, ο τουρισμός μειώθηκε κατά πολύ και τα ποσοστά ανεργίας αυξήθηκαν σε τεράστιο βαθμό. Η νεολαία άρχισε να χάνει την πίστη της στην πόλη που τη μεγάλωσε. Σταμάτησε να επενδύει, να ονειρεύεται και να παλεύει για τον τόπο που γεννήθηκε, που μεγάλωσε, που της πρόσφερε τόσα. Με αποτέλεσμα η πόλη να γίνει μια «πόλη – φάντασμα», αγνώριστη ακόμα και στους ίδιους τους Καστοριανούς.
Και φτάσαμε Μάρτιο του 2020, όπου η Καστοριά δέχτηκε ίσως το δεύτερο μεγαλύτερο χτύπημα μετά τη κρίση της γούνας, δέχτηκε πυρά από τον αόρατο εχθρό covid-19. Οι άνθρωποι της, οι Καστοριανοί της ύστερα από τόσες προσπάθειες, από τόσα χτυπήματα, δεν άντεξαν, λύγισαν στο τελευταίο χτύπημα. Η Καστοριά ήρθε αντιμέτωπη με έναν εχθρό που διέφερε από τους άλλους, ο οποίος χτύπησε σε ότι είχε μείνει όρθιο από τους προηγούμενους αγώνες της, με σκοπό να καταστρέψει τα πάντα στο πέρασμά του.
Καιρό τώρα οι Καστοριανοί μάχονται με ότι όπλα διαθέτουν, παλεύουν κάθε μέρα, κάθε ώρα για να νικήσουν μα δεν είναι εύκολο. Αυτός ο εχθρός είναι πιο δυνατός από τους άλλους. Γκρεμίζει τα πάντα χωρίς να λογαριάζει τίποτα. Σιγά σιγά οι άνθρωποι της Καστοριάς άρχισαν να χάνουν τα μοναδικά πράγματα τα οποία δεν χρειάστηκε να ανησυχήσουν μέχρι σήμερα μήπως τα χάσουν, την υγεία τους, την ελευθερία τους και την επικοινωνία τους. Αν για ένα πράγμα ήταν σίγουρη η Καστοριά ήταν για την επικοινωνία που είχαν οι άνθρωποί της μεταξύ τους. Και τώρα μέρα με τη μέρα το χάνουν κι αυτό.
Η πόλη της Καστοριάς έρημη, να θυμίζει ‘’πόλη-φάντασμα’’. Τα χωριά της σε καραντίνα, με τους ανθρώπους της να μην μπορούν να πάνε στο δίπλα σπίτι για να πιουν ένα καφέ, να πουν μια κουβέντα με τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας. Με τις γιαγιάδες να μην μπορούν να δουν τα εγγόνια τους που μένουν στο δίπλα χωριό, με τους γονείς να μην μπορούν να δουν τα παιδιά τους που διαμένουν στη πόλη. Όλοι οι είσοδοι για πολλά χωριά έχουν πλέον κλείσει κι ανοίγουν μόνο για τον εφοδιασμό με τα είδη πρώτης ανάγκης. Οι άνθρωποι αγανακτούν. Η Καστοριά είναι γεωργική περιοχή. Οι άνθρωποί της δουλεύουν σε χωράφια και σε μονάδες, είναι γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Η καραντίνα τους ‘’πήρε’’ κάθε πηγή εσόδων.
Πως θα ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι; Που θα βρουν τα λεφτά να πληρώσουν για τα είδη πρώτης ανάγκης;
Το νοσοκομείο της Καστοριάς σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με τα περιστατικά δεκάδες καθημερινά. Αποξένωση. Φόβος. Ανησυχία. Τρεις λέξεις που υπάρχουν με μεγάλα γράμματα πλέον στο λεξικό των Καστοριανών.
Κι όμως, ακόμη και σε αυτή τη δύσκολη στιγμή οι άνθρωποι της προσπαθούν να αντέξουν, προσπαθούν να μην χάσουν την ελπίδα τους και να κάνουν ότι καλύτερο μπορούν με σκοπό να δουν φως στον ορίζοντα. Η ενεργοποίηση του Δήμου Καστοριάς, οι προσπάθειες της Περιφερειακής αρχής της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς, ο αγώνας των υγειονομικών μονάδων της περιοχής καθώς και του νοσηλευτικού προσωπικού είναι αξιέπαινη. Αυτοί οι άνθρωποι εργάζονται καθημερινά για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος με όλα τα μέσα και όλες τις δυνάμεις που διαθέτουν κι έχουν στη διάθεσή τους. Η πολιτική προστασία, οι βουλευτές της αλλά κι όλος ο κόσμος δίνει μάχη κάθε μέρα για να βοηθήσει έναν τόπο που ‘’χάνεται’’ αργά και βασανιστικά.
Σε αυτή τη δύσκολη ώρα, σε αυτές τις δύσκολες στιγμές πρέπει να σταθούμε αρωγοί για το Νομό της Καστοριάς, να προσφέρουμε τη βοήθειά μας στην πόλη, στην κοινότητα, στα χωριά. Μια τέτοια στιγμή πρέπει να είμαστε ενωμένοι, να προσπαθήσουμε όλοι μαζί για την Καστοριά και να μην την αφήσουμε να χαθεί, να στιγματιστεί για ακόμη μια φορά χάνοντας το θαυμασμό που της αξίζει. Αλλά αντίθετα να δείξουμε σε όλους ότι την Καστοριά αξίζει να τη θυμάσαι κάθε μέρα και να είσαι εκεί και στις καλές και στις άσχημες στιγμές της, γιατί η Καστοριά δεν είναι ποτέ μόνη. Έχει λαό, έχει ανθρώπους που την αγαπάνε, έχει φωνή και μάλιστα πολύ δυνατή, τους Καστοριανούς της!
Η Ηλιάνα Κλειτσογιάννη είναι ένα βήμα πριν το πτυχίο της από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Έχει στο ενεργητικό της πολλές συμμετοχές σε ευρωπαϊκά προγράμματα Erasmus+, ημερίδες, σεμινάρια και συνέδρια. Είναι πρόεδρος της Οργανωτικής επιτροπής της NovusOrdo- Προσομοίωση Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας, μέλος της Θεατρικής Ομάδας ‘’Ταξιδευτές του Θεάτρου’’ και πρόσκοπος. Διαθέτει γνώσεις αγγλικών και ιταλικών. Ενημερώνεται συνεχώς για την κοινωνία και την πολιτική καθώς όπως έχει αποκαλύψει θα ήθελε στο μέλλον να ασχοληθεί με τα κοινά