Η διατήρηση της σωστής λειτουργίας του οργανισμού εξασφαλίζεται όχι μόνο από την ισορροπημένη πρόσληψη θρεπτικών ουσιών αλλά και εκείνη των υγρών.
Η αφυδάτωση προκύπτει όταν η πρόσληψη υγρών είναι μικρότερη από την απώλειά τους και αποτελεί μία κατάσταση ιδιαίτερα απειλητική για τη ζωή, εφόσον η ροή αίματος προς ζωτικά όργανα (καρδιά, εγκέφαλος, μύες) μειώνεται και κατά συνέπεια η σωστή λειτουργία τους παρεμποδίζεται.
Σημαντικό διαγνωστικό κριτήριο για την αφυδάτωση αποτελεί το χρώμα των ούρων: Όσο περισσότερα υγρά πίνουμε τόσο πιο ανοικτό είναι το χρώμα των ούρων. Αντίθετα, σε περιπτώσεις μειωμένης πρόσληψης υγρών και στην αφυδάτωση, τα ούρα έχουν ένα πολύ σκούρο κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα.
Η αφυδάτωση ανάλογα με το βαθμό σοβαρότητάς της διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες:
- Ήπια αφυδάτωση με κύριο σύμπτωμα τη δίψα.
- Μέτρια αφυδάτωση, όπου παρατηρείται ξηροστομία, ερεθισμός δέρματος (κοκκινίλες) και έντονη κόπωση.
- Σοβαρή αφυδάτωση, κατά την οποία η αρτηριακή πίεση μειώνεται σε επικίνδυνα επίπεδα, η οξυγόνωση των ιστών και η μεταφορά θρεπτικών συστατικών στα διάφορα όργανα παρεμποδίζονται λόγω μειωμένης αιματικής ροής και παρατηρούνται ζαλάδες, απώλεια συνείδησης, ταχυκαρδίες και θερμοπληξία.
Επιπρόσθετα, ο κίνδυνος για αφυδάτωση είναι ιδιαίτερα αυξημένος στους ηλικιωμένους, μιας και με την πάροδο της ηλικίας, η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί το ισοζύγιο του νερού μειώνεται, ενώ αντίθετα παρατηρούνται μεγαλύτερες απώλειες νερού, από τα ούρα και την εφίδρωση. Επιπλέον, οι ηλικιωμένοι αποτελούν πιο ευαίσθητη ομάδα για αφυδάτωση λόγω του ότι δε νιώθουν τόσο έγκαιρα τη δίψα, συγκριτικά με τους νεότερους.
Παρόμοια με τους ηλικιωμένους, και οι αθλητές διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο για αφυδάτωση κατά το καλοκαίρι, εφόσον η έντονη κινητικότητά τους οδηγεί σε μεγάλες απώλειες ιδρώτα. Κατά συνέπεια, σε περίπτωση που η πρόσληψη υγρών δεν είναι η ενδεικνυόμενη, η θερμοκρασία σώματος αυξάνεται δραματικά και μπορεί να οδηγήσει σε υπερθερμία και θερμικό τραυματισμό.
Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι η αφυδάτωση εγκυμονεί ιδιαίτερους κινδύνους για την υγεία και η πρόληψή της είναι απαραίτητη.
Οι βασικές οδηγίες για την πρόληψη της αφυδάτωσης συνοψίζονται στις παρακάτω:
- Αυξήστε την καθημερινή κατανάλωση υγρών, πίνοντας τουλάχιστον 1.5 λίτρο νερού, χυμούς φρούτων, ελληνικό ή στιγμιαίο καφέ, τσάι και γάλα.
- Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, μιας και έχουν διουρητική δράση.
- Καταναλώστε τρόφιμα πλούσια σε νερό όπως καρπούζι, πεπόνι, καρότα, μαρούλι, ντομάτα, μπρόκολο, μήλα, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ και γιαούρτι!
- Προσθέστε αλάτι στο φαγητό σας και καταναλώστε αλμυρά σνακ, έτσι ώστε να αναπληρώσετε τις απώλειες ηλεκτρολυτών από τον ιδρώτα.
- Αποφύγετε τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά (γλυκά, κόκκινα κρέατα, σάλτσες, τηγανιτά).
Τέλος, πάνω από όλα θα πρέπει να θυμάστε ότι δεν πίνετε νερό μόνο όταν διψάτε μιας και τότε ο οργανισμός έχει ήδη αφυδατωθεί!
