Η δυσανεξία στη γλουτένη είναι μια αυτοάνοση γενετική ασθένεια του πεπτικού συστήματος, που αναφέρεται επίσης ως Κοιλιοκάκη.
Όταν κάποιος έχει δυσανεξία στη γλουτένη, προκαλείται μια αυτοάνοση αντίδραση του οργανισμού που φλεγμαίνει και βλάπτει την επένδυση του λεπτού εντέρου.
Αυτό μπορεί να προκαλέσει πόνο και να δυσχεράνει την απορρόφηση των απαραίτητων βιταμινών και θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα.
Τι είναι η δυσανεξία στη γλουτένη
Η δυσανεξία στη γλουτένη είναι μια χρόνια πεπτική και ανοσολογική διαταραχή που βλάπτει το λεπτό έντερο.
Η νόσος πυροδοτείται από την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γλουτένη. Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται φυσικά στο σιτάρι, το κριθάρι και την σίκαλη και είναι κοινή σε τρόφιμα όπως:
- ψωμί
- ζυμαρικά
- μπισκότα
- κέικ
Πολλά προϊόντα περιέχουν γλουτένη, όπως προσυσκευασμένα τρόφιμα, βάλσαμα χειλιών και κραγιόν, οδοντόκρεμες, συμπληρώματα βιταμινών και θρεπτικών συστατικών και σπάνια, φάρμακα.
Η δυσανεξία στη γλουτένη μπορεί να είναι σοβαρή. Η νόσος μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια πεπτικά προβλήματα και να εμποδίσει το σώμα σας να λάβει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. Μπορεί επίσης να επηρεάσει το σώμα εκτός του λεπτού εντέρου.
Η δυσανεξία στη γλουτένη διαφέρει από την ευαισθησία στη γλουτένη ή τη δυσανεξία στο σιτάρι. Εάν έχετε ευαισθησία στη γλουτένη, μπορεί να έχετε συμπτώματα όπως αυτά της κοιλιοκάκης, όπως κοιλιακό άλγος και κόπωση. Σε αντίθεση με την δυσανεξία στη γλουτένη όμως, η ευαισθησία δεν βλάπτει το λεπτό έντερο.
Η δυσανεξία στη γλουτένη προκαλείται από την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γλουτένη, όπως το σιτάρι. Διαφέρει επίσης από την αλλεργία στο σιτάρι, έναν τύπο τροφικής αλλεργίας.
Και στις δύο περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού σας αντιδρά στο σιτάρι. Ωστόσο, ορισμένα συμπτώματα της αλλεργίας στο σιτάρι, όπως το να έχετε φαγούρα στα μάτια ή να δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε, είναι διαφορετικά από την δυσανεξία στη γλουτένη. Οι αλλεργίες στο σιτάρι δεν προκαλούν επίσης μακροχρόνιες βλάβες στο λεπτό έντερο.
Πώς θα πρέπει να αλλάξω την διατροφή μου αν έχω δυσανεξία στη γλουτένη;
Εάν έχετε δυσανεξία, θα πρέπει να αφαιρέσετε από τη διατροφή σας τα τρόφιμα και τα ποτά που περιέχουν γλουτένη.
Η τήρηση μιας διατροφής χωρίς γλουτένη μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της πάθησης και να επουλώσει τις βλάβες στο λεπτό έντερο. Τα άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη πρέπει να ακολουθούν μια διατροφή χωρίς γλουτένη για όλη τους τη ζωή για να αποτρέψουν την επανεμφάνιση των συμπτωμάτων και της εντερικής βλάβης.
Ο γιατρός σας σε συνεργασία με τον διαιτολόγο σας, μπορεί να σας καθοδηγήσει σχετικά με το τι πρέπει να τρώτε και να πίνετε για να διατηρήσετε μια ισορροπημένη διατροφή.
Εάν εσείς ή το παιδί σας έχει διαγνωστεί με κοιλιοκάκη, μπορεί να βρείτε ομάδες υποστήριξης χρήσιμες καθώς μαθαίνετε και προσαρμόζεστε σε έναν τρόπο ζωής χωρίς γλουτένη.
Ο γιατρός σας και ένας διαιτολόγος μπορεί να σας συστήσει ομάδες υποστήριξης και άλλες αξιόπιστες πηγές πληροφοριών.
Ποια τρόφιμα και ποτά περιέχουν γλουτένη;
Η γλουτένη εμφανίζεται φυσικά σε ορισμένα δημητριακά, όπως το σιτάρι και οι τύποι σιταριού, όπως το σκληρό, το emmer, το σιμιγδάλι και η σπέλτα το κριθάρι, το οποίο μπορεί να βρεθεί στη βύνη, στο εκχύλισμα βύνης, στο ξύδι βύνης και στη μαγιά ζυθοποιίας σίκαλης, τριτικάλε, διασταύρωση σιταριού και σίκαλης.
Η γλουτένη επίσης βρίσκεται σε τρόφιμα που περιέχουν συστατικά που παρασκευάζονται από αυτούς τους σπόρους, όπως:
- αρτοσκευάσματα
- μείγματα ψησίματος
- ψωμί
- δημητριακά
- ζυμαρικά.
- ποτά όπως η μπύρα, τα αρωματισμένα ποτά και τα ποτά βύνης μπορεί επίσης να περιέχουν γλουτένη
Πολλά συστατικά και πρόσθετα τροφίμων όπως χρωστικές, αρωματικές ουσίες, άμυλα και πυκνωτικά παρασκευάζονται από σπόρους που περιέχουν γλουτένη.
Αυτά τα συστατικά προστίθενται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων που είναι συσκευασμένα, κονσερβοποιημένα, κατεψυγμένα, συσκευασμένα ή παρασκευασμένα.
Ως εκ τούτου, η γλουτένη μπορεί να βρεθεί σε μια ποικιλία τροφίμων, όπως γλυκά, καρυκεύματα, χοτ ντογκ και λουκάνικα, παγωτό, σάλτσα σαλάτας και σούπες.
Δυσανεξία στη γλουτένη και διασταυρούμενη επαφή
Η διασταυρούμενη επαφή συμβαίνει όταν τρόφιμα ή προϊόντα που περιέχουν γλουτένη έρχονται σε επαφή με τρόφιμα χωρίς γλουτένη.
Μπορεί να εξαπλώσει τη γλουτένη σε άλλα τρόφιμα, καθιστώντας τα μη ασφαλή για κατανάλωση από άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη.
Η διασταυρούμενη επαφή μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, συμπεριλαμβανομένης της καλλιέργειας, της επεξεργασίας, της αποθήκευσης, της προετοιμασίας ή του σερβιρίσματος των τροφίμων.
Πώς μπορώ να αναγνωρίζω τρόφιμα και ποτά που περιέχουν γλουτένη;
Ο διαιτολόγος σας μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε να αναγνωρίζετε και να αποφεύγετε τα τρόφιμα και τα ποτά που περιέχουν γλουτένη.
Όταν ψωνίζετε και τρώτε στο σπίτι, διαβάστε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων. Ελέγξτε αν υπάρχουν σπόροι που περιέχουν γλουτένη και συστατικά ή πρόσθετα που παρασκευάζονται από αυτούς τους σπόρους.
Μην τρώτε τρόφιμα αν δεν είστε σίγουροι αν περιέχουν γλουτένη. Εάν είναι δυνατόν, επικοινωνήστε με την εταιρεία που παρασκευάζει το τρόφιμο ή επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της για περισσότερες πληροφορίες.
Αποθηκεύετε και προετοιμάζετε τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη χωριστά από τα τρόφιμα άλλων μελών για να αποφύγετε τη διασταυρούμενη επαφή.
Όταν τρώτε έξω σε εστιατόρια ή κοινωνικές συγκεντρώσεις
- πριν βγείτε έξω για φαγητό, αναζητήστε στο διαδίκτυο εστιατόρια που προσφέρουν μενού χωρίς γλουτένη
- ελέγξτε τα μενού των εστιατορίων στο διαδίκτυο ή τηλεφωνήστε εκ των προτέρων για να βεβαιωθείτε ότι ένα εστιατόριο μπορεί να σας φιλοξενήσει με ασφάλεια
- στο εστιατόριο, ενημερώστε τον σερβιτόρο ότι πάσχετε από κοιλιοκάκη. Ρωτήστε για τα συστατικά των τροφίμων, τον τρόπο παρασκευής του φαγητού και αν υπάρχει διαθέσιμο μενού χωρίς γλουτένη. Ζητήστε να μιλήσετε με τον σεφ αν θέλετε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το μενού
- όταν παρευρίσκεστε σε κοινωνικές συγκεντρώσεις, ενημερώστε τον οικοδεσπότη ότι πάσχετε από κοιλιοκάκη και μάθετε αν θα υπάρχουν διαθέσιμα τρόφιμα χωρίς γλουτένη. Αν όχι, ή αν δεν είστε σίγουροι, φέρτε μαζί σας τρόφιμα χωρίς γλουτένη που είναι ασφαλή για εσάς
Τι πρέπει να τρώω αν έχω δυσανεξία στη γλουτένη;
Εάν πάσχετε, θα πρέπει να ακολουθήσετε μια δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Ο γιατρός σας και ένας εγγεγραμμένος διαιτολόγος μπορούν να σας βοηθήσουν να σχεδιάσετε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή για να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε.
Τροφές χωρίς γλουτένη
Πολλές τροφές, όπως κρέας, ψάρι, φρούτα, λαχανικά, ρύζι και πατάτες, χωρίς πρόσθετα ή ορισμένα καρυκεύματα, είναι από τη φύση τους ελεύθερες γλουτένης.
Το αλεύρι που παρασκευάζεται από τρόφιμα χωρίς γλουτένη, όπως οι πατάτες, το ρύζι, το καλαμπόκι, η σόγια, οι ξηροί καρποί, η μανιόκα, ο αμάραντος, η κινόα, το φαγόπυρο ή τα φασόλια, είναι ασφαλές για κατανάλωση.
Μπορείτε επίσης να αγοράσετε συσκευασμένα τρόφιμα χωρίς γλουτένη, όπως είδη αρτοσκευασμάτων χωρίς γλουτένη, ψωμί και ζυμαρικά. Αυτά τα τρόφιμα διατίθενται από πολλά παντοπωλεία, εστιατόρια και σε εξειδικευμένες εταιρείες τροφίμων.
Τα συσκευασμένα τρόφιμα χωρίς γλουτένη τείνουν να κοστίζουν περισσότερο από τα ίδια τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. Επίσης, τα εστιατόρια μπορεί να χρεώνουν περισσότερο για τα είδη τροφίμων χωρίς γλουτένη.
Μιλήστε με το γιατρό σας και τον διαιτολόγο σας για το αν πρέπει να συμπεριλάβετε βρώμη στη διατροφή σας και σε ποια ποσότητα. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα περισσότερα άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη μπορούν να τρώνε με ασφάλεια μέτριες ποσότητες βρώμης.
Εάν τρώτε βρώμη, βεβαιωθείτε ότι είναι χωρίς γλουτένη. Η διασταυρούμενη επαφή μεταξύ βρώμης και δημητριακών που περιέχουν γλουτένη είναι συχνή και μπορεί να καταστήσει τη βρώμη μη ασφαλή για τα άτομα με κοιλιοκάκη.
Σήμανση χωρίς γλουτένη
Ο Οργανισμος Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ απαιτεί τα τρόφιμα που φέρουν την ένδειξη “χωρίς γλουτένη” να πληρούν συγκεκριμένα πρότυπα.
Μια απαίτηση είναι ότι τα τρόφιμα με τους όρους “χωρίς γλουτένη”, “χωρίς γλουτένη”, “χωρίς γλουτένη” ή “χωρίς γλουτένη” στην ετικέτα πρέπει να περιέχουν λιγότερα από 20 μέρη ανά εκατομμύριο γλουτένης. Αυτή η ποσότητα γλουτένης είναι πολύ μικρή για να προκαλέσει προβλήματα στα περισσότερα άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη.
Ο κανόνας του FDA δεν ισχύει για τα τρόφιμα που ρυθμίζονται από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ. Αυτά συμπεριλαμβάνουν τρόφιμα κρέατος, πουλερικών και ορισμένων προϊόντων αυγών. Ο κανόνας δεν ισχύει επίσης για τα περισσότερα αλκοολούχα ποτά, τα οποία ρυθμίζονται από το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ.
Πρέπει να ξεκινήσω μια δίαιτα χωρίς γλουτένη πριν μιλήσω με τον γιατρό μου;
Όχι. Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε κοιλιοκάκη, θα πρέπει πρώτα να μιλήσετε με το γιατρό.
Αφού γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις, μπορείτε να ξεκινήσετε μια δίαιτα χωρίς γλουτένη. Εάν αποφύγετε τη γλουτένη πριν κάνετε τις εξετάσεις, τα αποτελέσματα των εξετάσεων μπορεί να μην είναι ακριβή.
Επίσης, αν αρχίσετε να αποφεύγετε τη γλουτένη χωρίς τη συμβουλή γιατρού ή διαιτολόγου, η διατροφή σας μπορεί να μην παρέχει αρκετά από τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε, όπως φυτικές ίνες, σίδηρο και ασβέστιο.
Ορισμένα συσκευασμένα τρόφιμα χωρίς γλουτένη μπορεί να έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη από τα ίδια τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη.
Εάν έχετε διαγνωστεί με δυσανεξία στη γλουτένη, ο γιατρός και ο διαιτολόγος σας μπορούν να σας βοηθήσουν να σχεδιάσετε μια υγιεινή διατροφή χωρίς γλουτένη.
Εάν δεν έχετε δυσανεξία στη γλουτένη ή άλλο πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με τη γλουτένη, ο γιατρός σας μπορεί να μην σας συστήσει δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν αρχίσει να αποφεύγουν τη γλουτένη ασχέτως δυσανεξίας. Πιστέουν ότι μια δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι πιο υγιεινή ή θα μπορούσε να τους βοηθήσει να χάσουν βάρος.
Ωστόσο, οι ερευνητές δεν έχουν βρει αποδείξεις ότι η δίαιτα χωρίς γλουτένη προάγει την καλύτερη υγεία ή την απώλεια βάρους για το γενικό πληθυσμό.
