Τα πρόσφατα γεγονότα με τη σφοδρή κακοκαιρία και τον εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων ανέδειξαν, εκτός των άλλων, το πόσο ευάλωτος είναι ο ανθρώπινος οργανισμός στα φυσικά φαινόμενα και ειδικότερα στο ψύχος μέσω της υποθερμίας.
Τα πρόσφατα γεγονότα με τη σφοδρή κακοκαιρία και τον εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων ανέδειξαν, εκτός των άλλων, το πόσο ευάλωτος είναι ο ανθρώπινος οργανισμός στα φυσικά φαινόμενα και ειδικότερα στο ψύχος μέσω της υποθερμίας.
Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του σώματος πέφτει κάτω από 35 βαθμούς Κελσίου το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία.
Φυσιολογική θερμοκρασία
Σε νέους υγιείς ενήλικες, η μέση θερμοκρασία του σώματος είναι 36,8. Παρά το γεγονός ότι θερμοκρασίες σώματος πάνω από 37,2 και κάτω από 35,5 είναι γενικώς παθολογικές, η θερμορυθμιστική λειτουργία του «θερμοστάτη» του σώματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και τροποποιείται με την πάροδο της ηλικίας.
Η ήπια, μέτρια ή σοβαρή υποθερμία
Η υποθερμία αξιολογείται ως ήπια, μέτρια ή σοβαρή, αναλόγως της εσωτερικής θερμοκρασίας ή θερμοκρασίας του στόματος ή του ορθού πιο αντιπροσωπευτική της εσωτερικής θερμοκρασίας.
Ήπια (32C – 35C): Ο ασθενής εμφανίζει τρέμουλο, διαταραγμένη κρίση, αμνησία, δυσαρθρία (μοιάζει συχνά με εγκεφαλικό), αύξηση συχνότητας αναπνοών, απάθεια, ταχυκαρδία.
Μέτρια (28C – 32C): Ο ασθενής εμφανίζει διαταραχές συμπεριφοράς όπως διέγερση ή και παράδοξη αφαίρεση των ρούχων του. Ακολουθεί λήθαργος. Σε αυτή τη θερμοκρασία υπάρχει κίνδυνος για κολπική μαρμαρυγή και κοιλιακή ταχυαρυθμία. Συχνά αρκετοί ασθενείς έχουν εικόνα εγκεφαλικού θανάτου.
Σοβαρή (<28C): Οι περισσότεροι είναι κωματώδεις, με συμπτώματα πνευμονικού οιδήματος, ολιγουρίας, υπότασης, δυσκαμψίας και διάχυτης ενδαγγειακής πήξης.
Τα συμπτώματα της υποθερμίας
- Ανεξέλεγκτο ρίγος
- Δυσκολίες ομιλίας με μπέρδεμα του λόγου
- Χαμηλή συχνότητα αναπνοής
- Κρύο και χλωμό δέρμα
- Απώλεια συντονισμού των κινήσεων, απώλεια συνείδησης, λιποθυμία
- Παράλογη συμπεριφορά ή απάθεια
- Καρδιακός παλμός που είναι αδύναμος, ακανόνιστος ή μη ψηλαφητός
- Μαζί με την υποθερμία μπορεί να συνυπάρχει και κρυοπάγημα
Οι άνθρωποι που παθαίνουν υποθερμία, μπορεί αρχικά να μην το αντιλαμβάνονται για δύο κυρίως λόγους:
- Επειδή η υποθερμία εγκαθίσταται προοδευτικά ταυτόχρονα με την πτώση της εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος.
- Η υποθερμία προκαλεί πνευματική σύγχυση που δεν επιτρέπει στους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζονται επειγόντως περίθαλψη.
Οι άνθρωποι, που παθαίνουν υποθερμία μπορεί αρχικά να μην το αντιλαμβάνονται. Ο λόγος είναι διότι η κατάσταση προκαλεί πνευματική σύγχυση που δεν επιτρέπει στους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζονται επειγόντως περίθαλψη. Επίσης ακόμη ένας λόγος που κάνει τους ανθρώπους να μην την αντιλαμβάνονται έγκαιρα, είναι επειδή η υποθερμία εγκαθίσταται προοδευτικά ταυτόχρονα με την πτώση της εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος.
Είναι λοιπόν απαραίτητο να είστε ενήμεροι για την προοδευτική εγκατάσταση της υποθερμίας που μπορεί να μη γίνει έγκαιρα αντιληπτή, ιδιαίτερα όταν βρίσκεστε έξω σε συνθήκες χαμηλής θερμοκρασίας.
Οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, κινδυνεύουν περισσότερο να παρουσιάσουν υποθερμία σε συνθήκες κρύου διότι το σώμα τους έχει λιγότερες δυνατότητες παραγωγής θερμότητας. Επίσης οι πολύ λεπτοί άνθρωποι, μπορεί να προσβληθούν ταχύτερα από υποθερμία σε σύγκριση με άτομα που έχουν υπερβολικό σωματικό λίπος.
Επίσης ο υποσιτισμός, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο υποθυρεοειδισμός, η κατανάλωση αλκοόλ ή η δηλητηρίαση από αλκοόλ λόγω υπερβολικής κατανάλωσης (μέθη), αυξάνουν τον κίνδυνο υποθερμίας.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Η άμεση αντιμετώπιση της υποθερμίας είναι η μεταφορά του ατόμου σε εσωτερικό, ζεστό περιβάλλον και το σκέπασμά του με κουβέρτες ή οτιδήποτε άλλο θερμαντικό. Η τοποθέτηση ζεστών κομπρεσών στο λαιμό, το στομάχι, τους καρπούς και τις βουβωνικές περιοχές μπορεί να βοηθήσει καθώς από τις περιοχές αυτές περνούν μεγάλα αιμοφόρα αγγεία.
Θα πρέπει να αποφεύγεται η θέρμανση πρώτα των άκρων και το τρίψιμο ή το μασάζ των περιοχών αυτών, καθώς παγωμένο αίμα μπορεί να φτάσει άμεσα στα σπλάχνα και υπάρχει κίνδυνος καρδιακής ανακοπής. Τέλος, απαγορεύεται η κατανάλωση αλκοόλ καθώς προκαλεί διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων και απώλεια θερμότητας.
Πότε είναι ανησυχητική
O οργανισμός μας έχει καθορίσει μια συγκεκριμένη θερμοκρασία που είναι ιδανική για το σώμα μας, η οποία δεν είναι ακριβώς η ίδια σε κάθε άνθρωπο.
Όταν η χαμηλή θερμοκρασία δεν συνοδεύεται από την εμφάνιση κάποιων συμπτωμάτων, τότε δεν υπάρχει συνήθως λόγος ανησυχίας.
Αν όμως παράλληλα με την υποθερμία έχετε κάποιο σύμπτωμα, όπως, π.χ., αδυναμία, ζάλη ή τάσεις λιποθυμίας, πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας, ειδικά αν η θερμοκρασία σας στο παρελθόν κυμαινόταν συνήθως σε υψηλότερα επίπεδα.
