Αναρωτιέσαι κι εσύ αν το ποδήλατο μέσα στην πόλη κάνει περισσότερο κακό ή καλό; Η απάντηση στο ερώτημα πολλών αστικών κατοίκων στο κείμενο που ακολουθεί.
του Μ. Παπαδοδημητράκη
Ορισμένοι επέλεξαν το ποδήλατο για γυμναστική, όταν ήταν κλειστά τα γυμναστήρια. Κάποιοι για να πηγαινοέρχονται στη δουλειά τους, αποφεύγοντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Άλλοι γιατί ήταν μια διέξοδος στην κλεισούρα της καραντίνας. Όποιος κι αν ήταν ο λόγος, το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο: Η πανδημία έφερε αλλαγές στον οδικό χάρτη των πόλεων και οι δρόμοι γέμισαν με ποδήλατα.
Από τον Μάρτιο του 2020 και μετά, οι πωλήσεις και οι επισκευές ποδηλάτων αυξήθηκαν κατακόρυφα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις τριών ευρωπαϊκών ποδηλατικών ενώσεων, έως το 2030 οι Ευρωπαίοι αναμένεται να αγοράζουν επιπλέον 10 εκατομμύρια ποδήλατα κάθε χρόνο, δηλαδή 47% περισσότερα από το 2019.
Πολήλατο μέσα στην πόλη
Μήπως, όμως, το να κάνουμε ποδήλατο μέσα στην πόλη δεν είναι πολύ καλή ιδέα; Δεν είναι μόνο ότι οι αστικοί ποδηλάτες είναι πιο εκτεθειμένοι σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος. Είναι, επίσης, πιο εκτεθειμένοι και στους ατμοσφαιρικούς ρύπους, καθώς ο όγκος αέρα που αναπνέουν ανά λεπτό είναι μεγαλύτερος σε σχέση π.χ. με κάποιον που οδηγεί αυτοκίνητο με κλειστά τα παράθυρα.
Είναι οι παραπάνω παράγοντες ικανοί λόγοι για να… παρκάρουμε το ποδήλατο μέχρι την επόμενή μας εξόρμηση στο χωριό ή σε μια εξοχή;
Μέσα από προσομοιώσεις σε υπολογιστή, μελέτη του 2016 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Προληπτική Ιατρική κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η θετική επίδραση που έχει μία ώρα ποδηλασίας την ημέρα στην υγεία μας ξεπερνά τους κινδύνους που προκύπτουν από την έκθεσή μας στους ρύπους της ατμόσφαιρας.
Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι τα οφέλη της ενεργητικής μετακίνησης υπερτερούν των κινδύνων από την ατμοσφαιρική ρύπανση στη συντριπτική πλειονότητα των αστικών περιοχών του πλανήτη.
Εξαίρεση αποτελεί ένα μικρό ποσοστό πόλεων με εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Εκεί, η σωματική δραστηριότητα θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο, αλλά περίπου μετά από 1 ώρα ποδηλασίας την ημέρα.
Επίσης, ανασκόπηση μελετών αναγνωρίζει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι ποδηλάτες, αλλά επιβεβαιώνει το πόσο σημαντικά είναι τα οφέλη της αστικής ποδηλασίας, όπως ότι μειώνει τα επίπεδα του στρες και τις πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, και ότι αποτελεί σημαντική στρατηγική πρωταρχικής πρόληψης των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου.
Οι ερευνητές τονίζουν πως, εφόσον συνεχίσουμε να ακολουθούμε έναν καθιστικό τρόπο ζωής, αν οι συνθήκες ποδηλασίας στις πόλεις βελτιωθούν, τότε η σχέση οφέλους/κινδύνου θα βελτιωθεί ακόμα περισσότερο.
Το συλλογικό συμφέρον
Ανεξάρτητα, πάντως, από το προσωπικό όφελος που μπορεί να προκύπτει από τη χρήση –ή τη μη χρήση– ποδηλάτου, υπάρχει και μια άλλη διάσταση στο ζήτημα της αστικής ποδηλασίας: αυτή του συλλογικού συμφέροντος.
Τι εννοούμε με αυτό; Ότι μπορεί να επιλέξουμε να μετακινηθούμε με το αυτοκίνητο για να περιορίσουμε την ατομική μας έκθεση στους ρύπους, αλλά κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτούς. Κάποια στιγμή, θα βγούμε στον δρόμο και θα αναπνεύσουμε τον αέρα που επιβαρύναμε με τις επιλογές μας.
Από την άλλη, αν όσοι θέλουμε και μπορούμε επιλέξουμε το ποδήλατο, όχι μόνο θα «ξεκολλήσουμε» από την καρέκλα μας, αλλά θα συμβάλλουμε στη μείωση των αυτοκινήτων στους δρόμους και στον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ίσως τα οφέλη από την προστασία της συλλογικής υγείας να υπερτερούν της όποιος ατομικής ταλαιπωρίας.
Πριν βγείτε στο δρόμο, ωστόσο, βεβαιωθείτε ότι έχετε λάβει τα απαραίτητα μέτρα, για να κυκλοφορείτε με ασφάλεια:
- Διαθέτετε τον αναγκαίο εξοπλισμό προστασίας, π.χ. κράνος και γάντια.
- Διαθέτετε την κατάλληλη ενδυμασία, π.χ. μπουφάν με ανακλαστήρες.
- Έχετε κάνει σέρβις στο ποδήλατο.
- Έχετε τοποθετήσει στο ποδήλατο τα απαραίτητα εξαρτήματα, π.χ. φωτάκια.
ow
