Για ποια νόσο προειδοποιούν οι εφιάλτες και τα άσχημα όνειρα

Οι εφιάλτες και τα άσχημα όνειρα μπορεί να οφείλονται σε παθολογικά αίτια παρά σε άγχη ή υπερβολική κατανάλωση φαγητού το βράδυ και να προειδοποιούν επιπλέον για μια σοβαρή νόσο της τρίτης κυρίως ηλικίας

Ένα κακό όνειρο, ένας εφιάλτης, μπορεί να μας διαταράξει τον ύπνο, να μας κάνει να τον «χάσουμε» εντελώς για την υπόλοιπη νύχτα και να μας χαλάσει τη διάθεση καθ’ όλη την επόμενη ημέρα. Οι διάφοροι ονειροκρίτες μπορεί να δώσουν κοινές ή χίλιες άλλες ερμηνείες για το όνειρο. Το σίγουρο είναι πως δεν θα αποκαλύψουν όσα  η μελέτη που δημοσίευσε στο eClinicalMedicine του Lancet ο Δρ Abidemi Otaiku από το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Υγεία και ακαδημαϊκός κλινικός συνεργάτης Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, η οποία συνδέει αυτούς τους ενοχλητικούς νυχτερινούς «επισκέπτες» με τη νόσο του Πάρκινσον.

Μιλώντας στο Conversation, ο Δρ Otaiku ανέτρεξε σε όσα έχουν προηγηθεί της μελέτης του, επιστημονικά ευρήματα δηλαδή που συνδέουν τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία συχνότητα άσχημων ονείρων με τη νευροεκφυλιστική νόσο και, συγκεκριμένα, σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 17% και 78%. Αντίστοιχη μελέτη του ίδιου το 2021, είχε διαπιστώσει ότι άτομα με νεοδιαγνωσμένη νόσο Πάρκινσον που έβλεπαν εφιάλτες με επιθετικό περιεχόμενο ή εντονότερη δράση, κατέγραψαν ταχύτερη εξέλιξη της νόσου τα επόμενα χρόνια συγκριτικά με όσους είχαν ηπιότερης έντασης κακά όνειρα. Το συμπέρασμά του ήταν σύμφωνο με άλλα ευρήματα που αναδείκνυαν τους εφιάλτες ως προγνωστικούς δείκτες της εξέλιξης της νόσου στους ασθενείς.

Τα όνειρα αποκαλύπτουν τον επόμενο ασθενή

Μέσα από τα στοιχεία δωδεκαετούς παρακολούθησης και τις απαντήσεις σχετικά με τους εφιάλτες 3.818 ηλικιωμένων ανδρών που ζούσαν αυτόνομα για 12 χρόνια, ο Δρ Otaiku κατέληξε σε 368 άτομα χωρίς νόσο Πάρκινσον και με εφιάλτες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Από την τελευταία ομάδα που παρακολούθησε για επτά επιπλέον χρόνια, οι 91 συμμετέχοντες εκδήλωσαν τη νευροεκφυλιστική νόσο.

Τα αποτελέσματα έδειξαν διπλάσιο κίνδυνο νόσου Πάρκινσον για όσους έβλεπαν εφιάλτες μία φορά την εβδομάδα τουλάχιστον, ενώ ο κίνδυνος ήταν πάνω από τριπλάσιος κατά τα πέντε πρώτα χρόνια της μελέτης, οπότε και καταγράφηκαν τα περισσότερα περιστατικά. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι:

• σε ηλικιωμένους που θα εμφανίσουν τη νόσο Πάρκινσον στο μέλλον ενδεχομένως οι εφιάλτες να προηγηθούν μερικά χρόνια των βασικών συμπτωμάτων της νόσου όπως τρόμος (τρέμουλο), δυσκαμψία και βραδυκινησία
• τα όνειρα μπορούν να αποκαλύψουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη δομή και λειτουργία του εγκεφάλου και ίσως πρέπει να αποτελέσουν πεδίο μελέτης για τους νευροεπιστήμονες.

Ποιοι αποτελούν την ομάδα κινδύνου;

Ο Δρ Otaiku διευκρινίζει πως μόλις 16 άτομα από τα 368 που παρακολουθήθηκαν μέχρι τέλους εκδήλωσαν τη νόσο, η οποία έχει χαμηλό επιπολασμό και συνεπώς δεν κινδυνεύουν όλοι όσοι βλέπουν βασανίζονται από εφιάλτες.

Άτομα ωστόσο με παράγοντες κινδύνου για τη νόσο στο ιστορικό τους όπως έντονη υπνηλία κατά την ημέρα ή δυσκοιλιότητα, θα πρέπει να θορυβηθούν σε περίπτωση που ξεκινήσουν τα δυσάρεστα ενύπνια, ιδίως αν δεν ήταν κάτι σύνηθες και εμφανίστηκε σε μεγάλη ηλικία.

Στα μελλοντικά σχέδια του Δρ Otaiku και της ομάδας του είναι να αποκαλύψουν με χρήση ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος τους βιολογικούς μηχανισμούς που μεσολαβούν στην αλλαγή των ονείρων σε άτομα με τη νόσο Πάρκινσον, ώστε να ανοίξει ένα μονοπάτι για τη βελτίωση του ύπνου σε ασθενείς και την πρόληψη σε ευάλωτα άτομα.

ygeiamou