Τί κρύβεται πίσω από το tik-tok; Πώς μια εφαρμογή δημιουργεί τόσο μεγάλο εθισμό; Η πλατφόρμα του tik-tok αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητας. Κατά πόσο όμως είναι επικίνδυνο και κατά πόσο μας εξυπηρετεί;
Τί είναι το tik-tok;
Το tik-tok είναι μια εφαρμογή τεράστιας φήμης. Στην ουσία, είναι μια πλατφόρμα δημιουργίας και κοινοποίησης βίντεο μικρής διάρκειας. Είναι προσβάσιμη σε λειτουργικό android, IOS και windows.
Η ιδέα της εφαρμογής γεννήθηκε το 2017 από την κινέζικη εταιρεία ByteDance για αγορές εκτός της Κίνας. Ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2016 η ByteDance έχει ήδη ξεκινήσει την εφαρμογή Douyin για τους χρήστες στην Κίνα.
Το TIK-TOK και το Douyin είναι αδελφές εφαρμογές. Το TIK-TOK όμως, δεν είναι διαθέσιμο στην Κίνα και οι διακομιστές της εφαρμογής είναι εγκατεστημένοι σε χώρες όπου αυτή είναι διαθέσιμη.
Η εμπορικότητα της εφαρμογής
Το 2018, η εφαρμογή απέκτησε σημαντική δημοτικότητα. Για τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, στις ΗΠΑ είχε τον μεγαλύτερο αριθμό λήψεων από οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή.
Σταδιακά η εταιρία προχώρησε σε σημαντικές επενδύσεις. Το 2017 κατάφερε να εξαγοράσει το mysical.ly, έναντι του ποσού που αγγίζει περίπου το ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Κατάφερε μάλιστα, να φτάσει σε εκατόν πενήντα χώρες.
Πέτυχε να εγκατασταθεί για περισσότερο από ένα εκατομμύριο φορές στο appstore, ενώ οι λήψεις της εφαρμογής ξεπέρασαν τα ήδη κυρίαρχα social media (facebook, youtube).
Η Αποδοχή του tik-tok
Όποιος κληθεί να χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο κοινωνικό μέσο δικτύωσης απολαμβάνει μια ατελείωτη ροή διασκεδαστικών μουσικών βίντεο, χορευτικών, μαγειρικών συνταγών και συμβουλών ομορφιάς. Με μια πρώτη ματιά, δεν αποτελεί σοβαρό κίνδυνο.
Πρόκειται για μια εφαρμογή που αξιοποιείται στον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων και των νοικοκυριών, με σκοπό την ψυχαγωγία και ένα σύντομο κενό από την δουλειά ή τις υποχρεώσεις.
Η επιρροή του ασκείται κυρίως σε νέους έως 25 ετών, αλλά το τελευταίο διάστημα παρατηρείται άνοδος στις τάσεις προτίμησης του από όλες σχεδόν τις ηλικιακές ομάδες.
Ωστόσο, ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Αν και σε γενικά πλαίσια δεν φαίνεται επικίνδυνη εφαρμογή, δεν παύει να απασχολεί πολλούς ανθρώπους στο κομμάτι της συλλογής των πληροφοριών. Υπάρχει δηλαδή, ιδιαίτερη ανησυχία για το εάν οι χρήστες γίνονται εύκολα στόχοι παρακολούθησης.
Οι πρώτες απαγορεύσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες της πρέπει να αφαιρέσουν την εφαρμογή από τις κινητές συσκευές τους το αργότερο μέχρι τις 15 Μαρτίου.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προχώρησε επίσης σε παρόμοια απαγόρευση. Ταυτόχρονα οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και Καναδά προχώρησαν σε ανάλογο μπλόκο της συγκεκριμένης εφαρμογής, ρίχνοντας έτσι την δημοτικότητα του συγκεκριμένου μέσου κοινωνικής δικτύωσης.
Η βασική αιτιολογία είναι, πως η εφαρμογή αποσκοπεί στην συλλογή πληροφοριών από την Κινεζική κυβέρνηση. Σε αντίθεση με τις κατηγορίες περί παρακολουθήσεων και συλλογής πληροφοριών, η εταιρία ByteDance αρνείται κάθε ανάμειξη του Κινεζικού κράτους με την συγκεκριμένη εφαρμογή.
Εντύπωση δείχνει και το γεγονός, ότι η Ευρώπη και η Αμερική δεν είναι οι μόνες χώρες που απαγορεύουν το tik-tok. Οι Ταλιμπάν εξετάζουν το ενδεχόμενο να μπλοκάρουν την εφαρμογή στο Αφγανιστάν, καθώς φοβούνται πως τέτοια προγράμματα απομακρύνουν τους νέους από το σωστό δρόμο.
Επίσης, έχουν ήδη απαγορεύσει την χρήση της εφαρμογής και στην Ινδία για τον ίδιο λόγο που αποκλείστηκε από τους εργαζόμενους σε ΗΠΑ και Καναδά, συγχέοντας το tik-tok με συλλογή πληροφοριών από την Κίνα.
Το παρασκήνιο των απαγορεύσεων
Το περιεχόμενο που εμφανίζεται αλλά και αυτό που δεν εμφανίζεται κατά τη χρήση της εφαρμογής αποτελεί ένα ακόμη σημείο, για το οποίο ασκείται έντονη κριτική.
Παράδειγμα; Ένα από τα πολλά κατεβασμένα βίντεο της πλατφόρμας το 2019. Στο βίντεο φαίνεται μια νεαρή, η οποία ενώ ξεκίνησε να δίνει συμβουλές μακιγιάζ, στη συνέχεια κατήγγειλε την καταπίεση της Κίνας σε συγκεκριμένη μουσουλμανική μειονότητα.
Μάλιστα, , έρευνα γνωστού γερμανικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα τον Μάρτιο του 2022 αποκάλυψε πως το tik-tok χρησιμοποίησε φίλτρα στη Γερμανία, τα οποία μπλοκάρουν περιεχόμενο με συγκεκριμένες λέξεις κλειδιά για παράδειγμα «LGBTQ».
Επιπλέον, μπλοκαρίστηκε και το όνομα γνωστής Κινέζας αθλήτριας που κατηγόρησε πρώην κυβερνητικό στέλεχος της Κινέζικης Κυβέρνησης, για σεξουαλική κακοποίηση.
Το γενικό συμπέρασμα
Προσωπικά, θεωρώ πως οποιαδήποτε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης έχει και πλεονεκτήματα, αλλά και μειονεκτήματα. Το tik-tok φαίνεται να είναι μια σύντομη διέξοδος από τον φόρτο εργασίας της καθημερινότητας. Ωστόσο, δεν παύει να καραδοκεί ο κίνδυνος του εθισμού και της αποπλάνησης, κάτι που σε τελική ανάλυση συμβαίνει σε όλα τα social media, αν δεν διαχειριστούμε σωστά τον χρόνο που σπαταλούμε σε αυτά.
