Λίγο πολύ, όλοι ξέρουμε τι είναι το σαβουάρ βιβρ. Οι περισσότεροι από εμάς σίγουρα δεν το τηρούμε κατά γράμμα, γιατί δεν το έχουμε – σαφώς – κάνει κτήμα μας. Στα παλαιότερα χρόνια όμως, έπρεπε να γνωρίζεις τουλάχιστον τα βασικά. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχουν και… πολύ περίεργα πράγματα στις σελίδες του.
Εμείς συγκεντρώσαμε μερικά από αυτά, από το βιβλίο «Σαβουάρ Βιβρ» του Κώστα Ζουμπουλίδη, που εκδόθηκε το 1963 (εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας) και σας τα παρουσιάζουμε. Απομεινάρια μιας άλλης εποχής ή μια δικαίως τηρούμενη ρουτίνα αστικής ευγένειας;
#1 Χειραψία
Εξηγώντας τα βασικά για την χειραψία, που λίγο πολύ τα ξέρουμε όλοι, παραθέτει μία ακόμη λεπτομέρεια:
«Μην απλώνετε το χέρι σας για χειραψία πάνω από ένα έπιπλο ή βάζο ή κάτι άλλο που τυχόν σας χωρίζει».
#2 Κοσμήματα
«Όταν μια κυρία καλεί στο σπίτι της φίλες της για τσάι, φαγητό κλπ, πρέπει να αποφεύγει να βάζει μπιζού. Είναι δείγμα λεπτότητος ν’ αφήνει τις καλεσμένες τις να αναδεικνύονται εκείνες».
#3 Σπιτικό ντύσιμο
Με λίγα λόγια, το σαβουάρ βιβρ δεν επιτρέπει να κυκλοφορεί κάποιος στο σπίτι του όπως θέλει, και θέτει κανόνες και για αυτό.
Συγκεκριμένα λέει: «Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι μέσα στο σπίτι του, μπορεί κανείς να ντύνεται και να κυκλοφορεί όπως θέλει» λέει αρχικά, και συνεχίζει: «Δεν είναι ωραίο να παρουσιάζονται με εντελώς ατημέλητες και αντιαισθητικές εμφανίσεις οι σύζυγοι και μεταξύ τους και προ παντός στα παιδιά τους, όπως και αντιθέτως».
#4 Επισκέψεις
Στο κεφάλαιο αυτό, δίνονται συμβουλές για επισκέπτες και οικοδεσπότες.
Συγκεκριμένα εδώ, λέει τι πρέπει να κάνει μία οικοδέσποινα, όταν υποδέχεται κάποιον.
«Η οικοδέσποινα κατά κανόνα σηκώνεται πάντοτε για να υποδεχτεί τον επισκέπτη της. Μόνο μια νεαρή κοπέλα ή ένα νεαρό κύριο μπορεί να τους υποδεχθεί καθισμένη».
#5 Κάπνισμα
Ο συγγραφέας του βιβλίου κάνει πρώτα λόγο για τις γυναίκες καπνίστριες, και κατακεραυνώνει αυτή την – κατά τα λεγόμενά του- μη θηλυκή συνήθεια.
«Αντί να περάσει αυτή η μόδα, γενικεύεται η συνήθεια. Πολλοί λένε ότι ένα από τα θέλγητρα του τσιγάρου στα χέρια μιας κυρίας, είναι ακριβώς οι χαριτωμένες κινήσεις που της δίδεται ευκαιρία να κάνει καπνίζοντας, και οι οποίες αντικατέστησαν τις κινήσεις της βεντάλιας, μιας άλλης εποχής. Οι χαριτωμένες όμως και κομψές αυτές κινήσεις μπορούσαν να γίνουν και χωρίς τσιγάρο».
#6 Η οικογενειακή εστία και η σύζυγος…
Πώς πρέπει να συμπεριφέρεται η σύζυγος; Σύμφωνα με το σαβουάρ βιβρ, η ευτυχία μιας οικογένειας εξαρτάται κατά το μεγαλύτερο μέρος από την γυναίκα…
«Η γυναίκα πρέπει να προσέχει πολλές και μικρές λεπτομέρειες που δημιουργούν την ευχάριστη ατμόσφαιρα του σπιτιού και απομακρύνουν αφορμές δυσαρεσκειών. Πρέπει να απαλλάσσει τον άνδρα της από ασήμαντες φροντίδες που μπορεί να τις προβλέψει μόνη της».
Λίγο παρακάτω λέει το εξής: «Να παραβλέπει μερικά ακίνδυνα μικροελαττώματα ή αδυναμίες του αντρός της, να σέβεται τα ”χόμπυ” του και να ενδιαφέρεται για αυτά και να φροντίζει να μη γίνεται ενοχλητική με τις αιώνιες γκρίνιες, τις αδικαιολόγητες ζήλιες ή τα δάκρυα, που όταν επαναλαμβάνονται συχνά τα βαριούνται οι άντρες».
#7 Ταξιδεύοντας
Δίνοντας συμβουλές για το πώς πρέπει να φέρεται κάποιος σε ένα ταξίδι με τρένο, φτάνει στο σημείο όπου αναφέρεται στον ύπνο.
Δίνοντας συμβουλές σε άντρες ταξιδιώτες που επιθυμούν να κοιμηθούν, φτάνει στο σημείο για τις γυναίκες που ταξιδεύουν και λέει το εξής: «Μια κυρία πρέπει να αποφεύγει να κοιμάται μέσα στο βαγόνι».
Και όλο αυτό, για να μην «σκανδαλιστούν» οι άρρενες συνταξιδιώτες, καθώς μπορεί να ξαγρυπνήσουν λόγω κάποιας αποκαλυπτικής στάσης, ενώ κοιμάται… Γι’αυτό πρέπει να φοράει κλειστό πουλόβερ και παντελόνι.
#8 Ντύσιμο
Μιλώντας συγκεκριμένα για τα αρώματα , στο βιβλίο του Σαβουάρ Βιβρ αναγράφεται το εξής για τους άνδρες: «Δεν πρέπει να χρησιμοποιούν αρώματα, η δε κολόνια που θα μεταχειρησθούν μετά το ξύρισμα, να είναι τόσο ελαφριά ώστε να την ακούν μόνο οι…ίδιοι».
#9 Γάμος
Στο κεφάλαιο αυτό, γίνεται λόγος για έναν… μοντέρνο γάμο για τα δεδομένα της εποχής, ο οποίος έχει το εξής σενάριο: Γονείς, γαμπρός και νύφη, πηγαίνουν να παντρευτούν σε ένα μακρινό ξωκλήσι, μακριά από άλλα βλέμματα, γαμπρός και νύφη πιο απλά ντυμένοι.
Εν ολίγοις, το Σαβουάρ Βιβρ δεν θεωρεί και τόσο πρέπον ένας γάμος να τελείται υπό άκρα μυστικότητα, καθώς υποστηρίζει ότι ο γάμος πρέπει να έχει κάποια αίγλη και να είναι περισσότερος κόσμος παρών.
Φυσικά, αυτοί οι γάμοι είναι πλέον πιο συχνοί από την εποχή εκείνη.
#10 Το τραπέζι
Στο κεφάλαιο «εκλογή συνδαιτυμόνων», δίνονται κάποιες συμβουλές, για να βοηθήσουν τον οικοδεσπότη να διαλέξει τους σωστούς καλεσμένους στους οποίους θα παραθέσει επίσημο γεύμα.
Κλείνοντας, παραθέτει την εξής συμβουλή, όσον αφορά τον… αριθμό των καλεσμένων: «Αποφύγετε να είστε στο τραπέζι δεκατρείς. Υπάρχουν και προληπτικοί».
#11 Συνήθειες στο δρόμο
«Αυτοί που φτύνουν χάμω ή φυσούν σφίγγοντας με τα δάχτυλά τους τη μύτη τους, αυτοί θα έπρεπε να οδηγούνται στο Πταίσμα και όχι να απασχολούν το Σαβουάρ Βιβρ», αναφέρει αυστηρά ο συγγραφέας.
#12 «Γιατρέ μου, να σε ρωτήσω…»
Πολύ συγκεκριμένο είναι το Σαβουάρ Βιβρ, για τις ενοχλητικές απορίες που μπορεί να έχει κανείς σε ανύποπτο χρόνο. «Μην επωφελείσθε της παρουσίας ενός γιατρού σε ένα σπίτι, ή κάπου εκτός του ιατρείου του, για να τον συμβουλευθείτε για τις αρρώστιες σας, ή ενός δικηγόρου για να τον ρωτήσετε τι φόρο θα πληρώσετε σύμφωνα με το νέο νόμο».
Οι εποχές έχουν πλέον αλλάξει, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις δεν πρέπει να τηρούμε έστω τα βασικά του σαβουάρ βιβρ. Πριν βρεθούμε σε κάποια επίσκεψη, γεύμα ή γιορτή, καλό είναι να ξεφυλλίσουμε ένα βιβλίο με σαβουάρ βιβρ – αν υπάρχει- ή απλά να ψάξουμε στο διαδίκτυο.
Βέβαια αυτά που παραθέσαμε, φτάνουν και λίγο στα όρια της… υπερβολής
