Μπορούμε να «παγώσουμε» το χρόνο και να ανακόψουμε τα σημάδια φθοράς; Ίσως ναι, επισημαίνουν οι ειδικοί, αποκαλύπτοντας απλούς τρόπους να φαινόμαστε νεότεροι από τη βιολογική μας ηλικία
Μια γνωστή παροιμία λέει ότι «τα χρήματα δε φέρνουν την ευτυχία». Μήπως, όμως, μπορούν να επαναφέρουν τη νεότητα; Αυτό προσπαθεί να ανακαλύψει ο 45χρονος Αμερικανός δισεκατομμυριούχος, Bryan Johnson, ο οποίος φέρεται να ξοδεύει εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο σε μια προσπάθεια να αναστρέψει τη γήρανση και να ανακτήσει το 18χρονο σώμα του. Για να το πετύχει αυτό, ακολουθεί μια αυστηρή δίαιτα και ένα απαιτητικό πρόγραμμα άσκησης, παίρνει πολλά συμπληρώματα και κάνει τακτικά εξετάσεις, ώστε να ελέγχει τη λειτουργία των οργάνων του. Έχει δοκιμάσει, επίσης, καινοτόμες μεθόδους για να αναζωογονήσει το σώμα του, όπως οι ενέσεις πλάσματος από το αίμα του 17χρονου γιου του. Η δράση αυτή του Johnson έχει συγκεντρώσει μεγάλη προσοχή, δημιουργώντας εύλογα την απορία: Γίνεται τελικά κανείς να αντιστρέψει το χρόνο ή όλα αυτά είναι μάταια; Κι αν η απάντηση είναι ναι, τότε χρειάζονται εκατομμύρια ή μήπως το μυστικό κρύβεται σε πιο απλά πράγματα, που όλοι οι άνθρωποι μπορούν να εφαρμόσουν;
Μπορεί πραγματικά το σώμα να είναι νεότερο από την ημερολογιακή ηλικία;
Κάθε άνθρωπος έχει στην πραγματικότητα δύο ηλικίες: Τη χρονολογική, που αποτυπώνει τον χρόνο που περνά από τη στιγμή της γέννησής του και τη βιολογική, η οποία αντανακλά την εκθετική αύξηση ενός οργανισμού στην πιθανότητα να αρρωστήσει ή να πεθάνει με το πέρασμα του χρόνου. Ουσιαστικά, η βιολογική ηλικία αποτυπώνει τον ρυθμό με τον οποίο φθείρονται οι λειτουργίες του σώματος.
Πράγματι, δεν χάνουν όλοι τις λειτουργικές τους ικανότητες με τον ίδιο ρυθμό καθώς μεγαλώνουν. Η απόδοση των συστημάτων οργάνων στο σώμα μειώνονται με διαφορετική ταχύτητα. Αυτό σημαίνει ότι η βιολογική ηλικία ορισμένων ανθρώπων μπορεί να είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη από τη χρονολογική τους ηλικία.
Πώς υπολογίζεται η βιολογική ηλικία;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι υπολογισμού της βιολογικής ηλικίας. Παραδόξως, ένας από τους πιο ακριβείς είναι πολύ απλός: Απλώς και μόνο κοιτάζοντας κάποιον, μπορείτε να υπολογίσετε με μεγάλη ακρίβεια τη βιολογική ηλικία ενός ατόμου.
Ένας άλλος, απλός, αλλά ισχυρός προγνωστικός παράγοντας της βιολογικής ηλικίας είναι η μέτρηση της δύναμης λαβής. Η δύναμη λαβής τείνει να μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου, καθώς χάνεται η μυϊκή μάζα, ενώ υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξή της, όπως οι ασθένειες, η παχυσαρκία και η έλλειψη φυσικής κατάστασης. Η χαμηλή δύναμη πρόσφυσης αποτελεί ένα ισχυρό σημάδι ότι πιθανώς η βιολογική ηλικία κάποιου είναι μεγαλύτερη από τη χρονολογική.
Πιο περίπλοκες μέθοδοι εκτίμησης της βιολογικής ηλικίας περιλαμβάνουν τον έλεγχο της λειτουργίας πολλαπλών οργάνων, αλλά και την ανάλυση της φλεγμονής, η οποία μετρά πόσα φλεγμονώδη μόρια κυκλοφορούν στο σώμα.
Πώς θα διατηρήσετε τη νεότητά σας
Εάν ανήκετε σε εκείνους που επιθυμούν να «γυρίσουν το χρόνο πίσω», αντιστρέφοντας τη γήρανση, το καλύτερο μέρος για να ξεκινήσετε είναι εστιάζοντας στις επιλογές του τρόπου ζωής σας.
Σύμφωνα με αρκετές μελέτες, άνθρωποι παχύσαρκοι, καπνιστές και γενικώς άτομα με κακούς δείκτες υγείας θεωρείται γενικά ότι έχουν βιολογική ηλικία μεγαλύτερη από τη χρονολογική τους. Παρεμβάσεις όπως:
η τακτική άσκηση,
η διακοπή του καπνίσματος,
η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ,
η παρακολούθηση του βάρους
και η κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών
είναι εξαιρετικά απλές και μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά στη βιολογική σας ηλικία. Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχει μια διαφορά περίπου 15 ετών στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ ενός ατόμου που υιοθετεί 4 από αυτές τις 5 συνήθειες, συγκριτικά με κάποιον που δεν κάνει τίποτα από αυτά.
Τα τελευταία χρόνια γίνονται επίσης πολλές προσπάθειες ανάπτυξης θεραπειών, που θα μπορούσαν να ανακόψουν γρήγορα και σε σημαντικό βαθμό τη διαδικασία της γήρανσης. Για παράδειγμα, οι ερευνητές έχουν αποδείξει ότι η συσσώρευση γηρασμένων κυττάρων στον ιστό αποτελεί την κύρια αιτία γήρανσης στα ποντίκια. Η αφαίρεσή τους προκάλεσε βελτιώσεις, τόσο στην υγεία, όσο και στο προσδόκιμο ζωής τους. Οι ίδιες μελέτες συνέκριναν, επίσης, τα αποτελέσματα της αφαίρεσης γηρασμένων κυττάρων σε πρώιμο και σε όψιμο στάδιο της ζωής των ποντικιών, αποδεικνύοντας ότι και οι δύο παρεμβάσεις βελτιώνουν την υγεία και τη διάρκεια ζωής.
Πολλές προσπάθειες βρίσκονται σε εξέλιξη, τόσο για την καθυστέρηση της γήρανσης, όσο και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων. Πιθανά θετικά δείγματα αυτών των μελετών θα μπορούσαν να χαρίσουν ελπίδα ότι οι άνθρωποι στο μέλλον θα γερνούν με πιο αργό ρυθμό, αλλά και ότι θα απολαμβάνουν μια καλύτερη και πιο λειτουργική ποιότητα ζωής κατά το τελευταίο στάδιο της ζωής τους.
Έτσι, οι προσπάθειες του Johnson μοιάζουν σαν ένα συνονθύλευμα του επιτεύξιμου με το ελπιδοφόρο. Ίσως δεν καταφέρει να φτάσει τα 200 χρόνια ζωής, πιθανόν όμως να αποδείξει τελικά ότι η γήρανση στο μέλλον μπορεί να είναι μια πολύ διαφορετική συνθήκη από αυτή που αναγνωρίζουμε σήμερα.
