Είναι απαλλαγμένα από βλαβερά χημικά και καλλιεργούνται με συγκεκριμένα στάνταρ πρακτικών διαχείρισης εδάφους, φροντίδας, όπως και με απουσία χρήσης χημικών παρασκευασμάτων. Τι σημαίνει, όμως, στην πράξη για την υγεία μας η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων;
Τα βιολογικά προϊόντα έχουν αποτελέσει θέμα συζήτησης και διαφωνιών τα τελευταία αρκετά χρόνια, με πολλούς να ισχυρίζονται ότι αποτελούν πιο υγιεινές επιλογές σε σχέση με τα συμβατικής καλλιέργειας. Ο λόγος είναι ότι τα προϊόντα αυτά παράγονται με κάποιους κανόνες που δεν επιτρέπουν τη χρήση χημικών ουσιών, που διαχειρίζονται διαφορετικά το χώμα και τη φροντίδα τους, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγεται και η γενετική τροποποίηση. Αυτές οι μέθοδοι αφορούν όλα τα προϊόντα που κατατάσσονται στα βιολογικά, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα αυγά, τα πουλερικά, το κρέας, τα ψάρια, το ρύζι, τα δημητριακά. Οι διαφορές, ωστόσο, μεταξύ των βιολογικών και των συμβατικών προϊόντων είναι λίγο πιο πολύπλοκες απ’ όσο νομίζουμε, με το καθένα να έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα στη διατροφή μας.
Τα καλά των βιολογικών
Τα βιολογικά τρόφιμα είναι συνήθως πιο φρέσκα, ειδικά αν τα προμηθεύεστε από τοπικό παραγωγό, και μπαίνουν στο πιάτο σας με την ελάχιστη χρήση συνθετικών συστατικών, που σημαίνει ότι με αυτό τον τρόπο αποφεύγετε την έκθεση σε συγκεκριμένες ουσίες που έχουν σχετιστεί με θέματα υγείας, όπως ανθεκτικά βακτήρια ή θέματα ανάπτυξης εγκεφάλου. Εφόσον αποφεύγεται η χρήση χημικών πρόσθετων κατά την καλλιέργεια, τα βιολογικά τρόφιμα είναι και πιο φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζουν την τοπική βιοποικιλότητα. Αν σκεφτούμε ότι τα μυκητοκτόνα και τα χημικά είναι συνήθως βλαβερά και για τις μέλισσες, καταλαβαίνουμε ότι οι βιολογικές πρακτικές υπερτερούν σε αυτό το κομμάτι.
Πού υπερτερούν τα συμβατικά προϊόντα
Λόγω του ότι οι συμβατικές πρακτικές είναι λιγότερο ακριβές και δίνουν μεγαλύτερη παραγωγή, η μείωση του κόστους φτάνει και στην τιμή τους και άρα είναι πιο οικονομικά για τον καταναλωτή. Ακόμη, έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και δεν χαλάνε τόσο εύκολα. Στο θέμα της υγείας, παρ’ όλο που τα βιολογικά προϊόντα έχουν τη φήμη των πιο υγιεινών, στην πραγματικότητα οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει ελάχιστη διαφορά στη διατροφική τους αξία σε σχέση με τα συμβατικής καλλιέργειας.
Βιολογικά και βιωσιμότητα
Η παραγωγή τροφίμων χωρίς τη χρήση χημικών έχει πολλά οφέλη. Συγκεκριμένα, τα βιολογικά συστήματα έχει φανεί ότι έχουν 40% μεγαλύτερες σοδειές σε περιόδους ξηρασίας, χρησιμοποιούν 45% λιγότερη ενέργεια και απελευθερώνουν 40% λιγότερες εκπομπές άνθρακα σε σχέση με τις συμβατικές καλλιέργειες. Ακόμη, οι βιολογικές καλλιέργειες προωθούν την υγεία του εδάφους, υποστηρίζουν το φυσικό οικοσύστημα και αποτρέπουν τις τοξίνες των μυκητοκτόνων από το να μολύνουν τις διόδους που περνάει νερό. Και πάλι, όμως, οι επιδράσεις αυτές ποικίλλουν. Τα φυτά βιολογικής καλλιέργειας, για παράδειγμα, προσβάλλονται περισσότερο από ζιζάνια και παράσιτα σε σχέση με τα συμβατικής καλλιέργειας, που σημαίνει μειωμένη σοδειά και λιγότερο επαρκής χρήση στρεμμάτων. Οι συμβατικές καλλιέργειες βοηθούν στη μέγιστη αξιοποίηση της χρήσης γης για καλλιέργειες, κάτι που οδηγεί σε μείωση της αποψίλωσης και εκκαθάρισης γης, πρακτικές που είναι καταστροφικές για τα οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα και το αποτύπωμα άνθρακα. Λόγω αυτού, οι επιστήμονες προειδοποιούν ενάντια στην ολική στροφή σε βιολογικές καλλιέργειες όσο ο πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται.
Τελικά να αγοράζουμε βιολογικά;
Όσον αφορά τη διατροφική αξία, οι βιολογικές και οι συμβατικές τροφές βρίσκονται περίπου στα ίδια επίπεδα και δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις στην παρούσα φάση που να αποδεικνύουν ότι η μια μέθοδος δίνει πιο θρεπτικά προϊόντα από την άλλη. Παρομοίως, όσον αφορά τη βιωσιμότητα, υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σε κάθε προσέγγιση. Ίσως το πιο βοηθητικό θα ήταν να αξιολογούμε τις αγορές μας σε μια μικρότερη κλίμακα, όπως π.χ. να προτιμάμε τοπικούς παραγωγούς για εποχικά προϊόντα και να κάνουμε έναν συνδυασμό κατανάλωσης, φροντίζοντας γενικότερα για έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής και διατροφής.
