Προ των πυλών βρίσκεται ο καύσωνας που επηρεάσει την χώρα μας με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, έως και 42 βαθμούς, τις επόμενες ημέρες. Οι υψηλές θερμοκρασίες θα κρατήσουν από την Τρίτη έως την Παρασκευή με το Υπουργείο Υγείας να εκδίδει οδηγίες και μέτρα προστασίας για τους πολίτες ιδαιίτερα τις ευπαθείς ομάδες.
Σύμφωνα με το meteo, οι θερμότερες ημέρες του καύσωνα εκτιμάται ότι θα είναι η Τετάρτη 12/06 και η Πέμπτη 13/06, οπότε η θερμοκρασία θα φτάσει τοπικά στους 42-43 βαθμούς Κελσίου.
Σε αυξημένη ετοιμότητα ο κρατικός μηχανισμός
Σύσσωμη η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας συμμετείχε σε έκτακτη τηλεδιάσκεψη για τα μέτρα προστασίας των πολιτών ενόψει του επερχόμενου καύσωνα. Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας κάλεσε τον διοικητή του ΕΚΑΒ και τους διοικητές των ΥΠΕ να είναι σε αυξημένη ετοιμότητα, ώστε να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά τα όποια προβλήματα προκύψουν από την επικράτηση των υψηλών θερμοκρασιών.
Το Υπουργείο Υγείας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την προστασία της Δημόσιας Υγείας, υπενθυμίζει μέσω σχετικής εγκυκλίου με συστάσεις προς τους πολίτες, εκδοθείσας την 7η Ιουνίου, τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης και ειδικά των ευάλωτων ατόμων για την αντιμετώπιση του καύσωνα.
Παθολογικές καταστάσεις από υψηλές θερμοκρασίες και οδηγίες αντιμετώπισής τους
Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανέλθει σε όρια μη ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια κ.λ.π. ), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας. Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία. Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με: ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος ( >40.5 ο C ), κόκκινο, ζεστό και ξηρό δέρμα (η εφίδρωση έχει σταματήσει), ξηρή πρησμένη γλώσσα, ταχυπαλμία, ταχύπνοια, έντονη δίψα, πονοκέφαλος, ναυτία, έμετος, ζάλη, σύγχυση, αδυναμία προσανατολισμού και καθαρής ομιλίας, επιθετική ή παράξενη συμπεριφορά, σπασμοί, απώλεια συνείδησης ή κώμα.
Η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή, πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά ως πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε αυτά θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασίας του σώματος:
- Μεταφορά του θερμόπληκτου άμεσα σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό κατά προτίμηση κλιματιζόμενο (ανωτέρω σχετ.), πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή, εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό ή ντους ή ψεκασμό με κρύο νερό, παροχή μικρών γουλιών δροσερών υγρών (νερού ή αραιωμένου χυμού φρούτων, 1 μέρος χυμού σε 4 μέρη νερού) αν μπορεί να καταπιεί κ.λ.π.
Ποιός κινδυνεύει από τις υψηλές θερμοκρασίες:
- ηλικιωμένοι
- μωρά και μικρά παιδιά
- έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες
- άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
- άτομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον
- άτομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λ.π.)
- άτομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή / και έμετο)
- άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.
Γενικές οδηγίες προφύλαξης:
- Παραμονή σε χώρους που κλιματίζονται.
- Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα.
- Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισμό του κεφαλιού.
- Χρήση μαύρων ή σκουρόχρωμων γυαλιών ηλίου με φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.
- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ιδίως για τα βρέφη και τους ηλικιωμένους.
- Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας.
- Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας που δε διαθέτουν κλιματισμό.
- Τα μέσα μαζικής μεταφοράς πρέπει να φροντίζουν για την καλή λειτουργία του κλιματισμού τους λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερόμενα στο πρώτο εδάφιο των γενικών οδηγιών (ανωτέρω σχετ.), για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού.
- Πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεμάτων στο κεφάλι και στο λαιμό.
- Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύματα φτωχά σε λιπαρά, με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών.
- Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων), ιδιαίτερα από τα βρέφη και τους ηλικιωμένους και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη μικρών δόσεων αλατιού.
- Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα με την κατάστασή τους καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρμακευτικής τους αγωγής.
- Οι ηλικιωμένοι να μην εγκαταλείπονται μόνοι τους αλλά να εξασφαλίζεται κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα.
- Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή απλούς ανεμιστήρες, κατά προτίμηση οροφής, και σε κάθε περίπτωση φυσικό αερισμό των χώρων. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδρύματα, που περιθάλπουν νεογνά, βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες.
Οδηγίες από το Υπουργείο Εργασίας
Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα τόσο με εγκύκλιο (διαβάστε το πλήρες κείμενό της) του Υπουργείου Εργασίας, όσο και με οδηγίες από το ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ, αλλά και το ΕΛΙΝΥΑΕ, έχει προσδιοριστεί το ισχύον πλαίσιο. Υπενθυμίζουμε για το ενδεχόμενο εφαρμογής του μέτρου της τηλεργασίας, τις περιπτώσεις και τα κριτήρια που αυτό πρέπει να εφαρμοστεί.
Όπως αναφέρεται στο σχετικό εδάφιο: «Παροχή εξ αποστάσεως εργασίας με το σύστημα της τηλεργασίας
Για εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου και ειδικά στις περιπτώσεις έκθεσής τους σε επιβαρυντικές συνθήκες, δίδεται η δυνατότητα, εξ αποστάσεως εργασίας με το σύστημα της τηλεργασίας εφόσον είναι εφικτό από τη φύση της εργασίας τους. Σχετικά στο Παράρτημα ΙΙΙ της ΥΑ 65581/2023 (ΦΕΚ Β΄4491/ 12.7.2023) παρατίθενται αναφορές σε:
παράγοντες κινδύνου για εκδήλωση ασθενειών/βλαβών που σχετίζονται με τη θερμότητα λόγω έκθεσης στο χώρο εργασίας , όπως
- η έλλειψη εγκλιματισμού στις αυξημένες θερμοκρασίες,
- το μέτριο ή χαμηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης,
- η αφυδάτωση,
- η ηλικία>60 έτη,
- ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος (>30),
- συγκεκριμένα υποκείμενα νοσήματα,
- η λήψη ορισμένων ουσιών και ενδεικτικό κατάλογο ατομικών, περιβαλλοντικών και φαρμακευτικών παραγόντων, καθώς και παθολογικών καταστάσεων που προδιαθέτουν σε εκδηλώσεις/βλάβες που σχετίζονται με τη θερμική έκθεση στο χώρο εργασίας και αφορούν στους εργαζόμενους που εντάσσονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου με αυξημένο κίνδυνο για την υγεία τους λόγω της θερμικής καταπόνησης
Οδηγίες στα νοσοκομεία για τον καύσωνα
Ήδη σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας έχουν αποσταλεί οδηγίες ώστε οι υπεύθυνοι να είναι προετοιμασμένοι και να εξασφαλίσουν όλες εκείνες τις συνθήκες που θα διευκολύνουν τη νοσηλεία των πασχόντων.
Ειδικότερα οι Διοικητές των νοσοκομείων θα πρέπει να έχουν εξασφαλίσει τον κλιματισμό στους χώρους νοσηλείας των ασθενών στους διαδρόμους αλλά και σε όλους τους θαλάμους, ώστε να μην προκύψουν προβλήματα.
Υπό το πρίσμα αυτό θα πρέπει να έχουν εξασφαλίσει και καύσιμα για τις γεννήτριες, καθώς σχεδόν πάντα με τις υψηλές θερμοκρασίες είναι πιθανό να παρατηρηθεί πτώση του ηλεκτρικού ρεύματος.
Για τους θαλάμους που δεν διαθέτουν κλιματιστικά, οι διοικήσεις των νοσοκομείων θα πρέπει να έχουν προμηθευτεί ανεμιστήρες ώστε να μην κινδυνεύσουν οι ασθενείς. Άλλωστε στο παρελθόν έχουν υπάρξει περιστατικά όπου οι νοσηλευόμενοι έβρασαν μέσα στις υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούσαν στους θαλάμους επειδή οι διοικητές δεν είχαν φροντίσει να εξασφαλίσουν όλα τα μέσα για την προστασία τους.
Σε ετοιμότητα Επείγοντα και παθολογικές κλινικές
Ταυτόχρονα όμως και όλα τα τμήματα όπως τα Επείγοντα αλλά και οι παθολογικές κλινικές, θα πρέπει να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα τις επιπτώσεις από την επικράτηση των υψηλών θερμοκρασιών αλλά και τα περιστατικά που μπορεί να προκύψουν από τον καύσωνα.
Παράλληλα από το υπουργείο Υγείας συνιστάται στους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, μεριμνώντας για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από την επικράτηση των υψηλών θερμοκρασιών.
Στις περιοχές όπου προβλέπεται η επικράτηση υψηλών θερμοκρασιών, οι αρχές εφιστούν την προσοχή ιδιαίτερα στα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τις επόμενες ημέρες, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα υγείας, όπως θερμική εξάντληση και θερμοπληξία, που μπορεί να προκληθούν εξαιτίας του υδράργυρου.
-
Μέτρα προστασίας για μαθητές
Ο καύσωνας που αναμένεται να εκτοξεύσει τη θερμοκρασία σε όλη τη χώρα, οδήγησε το υπουργείο Παιδείας, να στείλει εγκύκλιο σε όλες τις σχολικές μονάδες με μέτρα προστασίας μαθητών και εκπαιδευτικών.
Η εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας για τον καύσωνα
Στην εγκύκλιο αναφέρονται τα εξής: Κατόπιν των ανακοινώσεων της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) για συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών, που θα επικρατήσουν αυτή την εβδομάδα, κατά την οποία διεξάγονται πανελλαδικές εξετάσεις, προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις Γυμνασίων, ΓΕ.Λ και ΕΠΑ.Λ, όπως, επίσης, και διδασκαλία μαθημάτων (νηπιαγωγεία, δημοτικά, Ε.Ε.Ε.ΕΚ.) ή άλλες δραστηριότητες, θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή στους/στις Διευθυντές/ντριες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης να συνδράμουν σε συνεργασία με τους Δήμους της περιοχής τους, με όποιο πρόσφορο τρόπο μπορούν τους/τις Διευθυντές/ντριες των σχολικών μονάδων, ώστε να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα για τη μείωση των συνεπειών από την ένταση της ζέστης, ανάλογα με τις συνθήκες κάθε περιοχής.
Να χρησιμοποιηθούν, όπου υπάρχει δυνατότητα, σκιερές και δροσερές αίθουσες, καθώς και αίθουσες που διαθέτουν κλιματιστικά, ανεμιστήρες δαπέδου, όπου υπάρχουν. Οι χώροι πρέπει να είναι καλά αεριζόμενοι και να γίνεται χρήση ηλιοπροστασίας στα παράθυρα (π.χ. κουρτινών και λοιπών προστατευτικών καλυμμάτων).
- Να υπάρχει ευχέρεια στη διάθεση νερών και χυμών στους μαθητές/ μαθήτριες, με μέριμνα κυρίως των Σχολικών Επιτροπών. Να καταβληθεί κάθε προσπάθεια από τον Σύλλογο Διδασκόντων, ώστε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις στις διαδικασίες των προαγωγικών / απολυτηρίων εξετάσεων.
Τέλος, σε περίπτωση υπερφόρτωσης του δικτύου παρακαλούνται οι ΠΔΕ και οι ΔΔΕ να βρίσκονται σε άμεση επικοινωνία με τον ΔΕΔΔΗΕ, προκειμένου κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής των πανελλαδικών εξετάσεων να ελαχιστοποιούνται οι περιπτώσεις αυξομείωσης της τάσης του ρεύματος, να μη γίνονται διακοπές ρεύματος και να αποκαθίστανται άμεσα τυχόν βλάβες.
Αποφυγή δραστηριοτήτων στον ήλιο
Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:
- Κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων οι μαθητές/ μαθήτριες παραμένουν σε χώρο σκιερό ή εντός αίθουσας.
- Συστήνεται μειωμένη αθλητική δραστηριότητα του μαθήματος φυσικής αγωγής με διαχείριση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τον/την εκπαιδευτικό ΠΕ11- φυσικής αγωγής σε χώρους σκιερούς, αξιοποιώντας τις υποδομές της εκάστοτε σχολικής μονάδας (π.χ. γυμναστήριο, σκέπαστρο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων) ή/και θεωρητική προσέγγιση του μαθήματος φυσικής αγωγής στις αίθουσες (π.χ. ενημέρωση για τους ολυμπιακούς αγώνες και τα ολυμπιακά αθλήματα).
- Κατά την υλοποίηση των προγραμματισμένων εκδηλώσεων για τη λήξη του σχολικού έτους τα σχολεία θα πρέπει να λάβουν κάθε πρόσφορο, κατά την κρίση τους, μέτρο για την προστασία των μαθητών/τριών.
Συστάσεις προς τους γονείς/κηδεμόνες και μαθητές/τριες για:
- Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα
- Χρήση καπέλου
- Χρήση αντιηλιακής κρέμας
- Μικρά και ελαφριά γεύματα
- Λήψη άφθονων υγρών (νερού, χυμών φρούτων)
- Παιδιά που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλεύονται τον θεράποντα γιατρό τους για να λαμβάνουν επιπρόσθετες οδηγίες.
Οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, καλούνται να συντονίσουν τις ενέργειές τους με τους/τις Διευθυντές/ντριες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και τους/τις κατά τόπους Δημάρχους για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων και την ενδεχόμενη λήψη απόφασης από Δημάρχους για κλείσιμο των σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο.
Σε ποιος συνίσταται τηλεργασία στο δημόσιο
Σύμφωνα με εγκύκλιο του ΥΠΕΣ και του Υπουργείου Κλιματικής Αλλαγής για τους δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες προβλέπεται η εφαρμογή τηλεργασίας λόγω του επερχόμενου καύσωνα.
Εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό, λόγω της φύσης των καθηκόντων τους, τότε μπορούν να μην προσέλθουν στην υπηρεσία τους κάνοντας χρήση ειδικής άδειας. Η υπαγωγή τους στις ευπαθείς ομάδες διαπιστώνεται βάσει των σχετικών στοιχείων που τηρούνται ήδη για τον υπάλληλο ή σε συνεργασία με τον Ελεγκτή Ιατρό της Υπηρεσίας ή τον ιατρό εργασίας ή κατόπιν προσκόμισης από τον ίδιο τον υπάλληλο σχετικής ιατρικής γνωμάτευσης, από την οποία να προκύπτει η πάθηση.
Ως προς τους δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι δεν εμπίπτουν σε ευπαθείς ομάδες, θα μπορούν επίσης να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με τηλεργασία, και όπου αυτό δεν είναι εφικτό θα εφαρμόζεται ευέλικτο ωράριο προσέλευσης και αποχώρησης. Ειδικά για τους υπαλλήλους που η φύση των καθηκόντων τους απαιτεί την παροχή εργασίας σε εξωτερικούς χώρους, θα πρέπει να κάνουν χρήση των προβλεπόμενων μέσων ατομικής προστασίας, ενώ συστήνεται η αποφυγή εργασίας τις ώρες αιχμής του καύσωνα (12.00 -17.00).
- Προς αποφυγή της ταλαιπωρίας των πολιτών, αλλά και για την προστασία της υγείας τους, διευκρινίζεται ότι τυχόν ραντεβού με Δημόσιες υπηρεσίες που έχουν προγραμματιστεί κατά τις ώρες αιχμής του καύσωνα, θα πρέπει να επαναπρογραμματιστούν με μέριμνα των υπηρεσιών.
Σε κάθε περίπτωση, όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι φορείς του Δημοσίου οφείλουν να παρέχουν αδιαλείπτως τις υπηρεσίες τους στους πολίτες και να μεριμνούν για την εύρυθμη λειτουργία τους.
