Τι πυροδοτεί τον μεταξύ μας ανταγωνισμό και τι πρέπει να κάνουμε όταν η φιλία γίνεται βάρος;
Οι φίλες μας διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας, κάτι που η επιστήμη επιβεβαιώνει περίτρανα. Βρίσκονται δίπλα μας στις δύσκολες στιγμές, διευκολύνοντας την αντιμετώπισή τους, ενώ παράλληλα κάνουν τις χαρούμενες στιγμές ακόμα πιο ευχάριστες.
Οι γυναικείες φιλίες μπορούν να επηρεάσουν βαθιά τη σωματική μας υγεία, κάτι που συχνά παραβλέπουμε. Σύμφωνα με το Forbes, σε μελέτη του UCLA αποκαλύπτεται ότι η ύπαρξη ισχυρών δεσμών μεταξύ γυναικών μπορεί να επηρεάσει θετικά το προσδόκιμο ζωής. Με άλλα λόγια, η σχέση που έχεις με τις φίλες σου μπορεί κυριολεκτικά να σου προσθέσει χρόνια ζωής. Αλλά πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό;
“Είμαι εδώ για σένα”
Η συναισθηματική στήριξη που προσφέρουν οι γυναίκες μεταξύ τους μειώνει σημαντικά τα επίπεδα του στρες. Στην έρευνα από το UCLA αναφέρεται ότι σε περιόδους έντονου άγχους, οι γυναίκες έχουν την τάση να στρέφονται σε άλλες γυναίκες με σκοπό τη συναισθηματική τους υποστήριξη.
Είναι σημαντικό, επίσης, να σημειωθεί ότι γυναίκες με ισχυρές φιλίες έχουν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης από καρκίνο του μαστού σε σύγκριση με εκείνες που βιώνουν κοινωνική απομόνωση. Οι δυνατές γυναικείες φιλίες έχουν, επίσης, αντίκτυπο στην ψυχική υγεία και τη συνολική ποιότητα ζωής, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ψυχικής υγείας, της αυτοεκτίμησης και της συνολικής ικανοποίησης από τη ζωή. Αυτό συμβαίνει επειδή οι γυναίκες μπορούν να ανταλλάσσουν εμπειρίες και να ανταποκρίνονται στις περίπλοκες προκλήσεις της ζωής μαζί.
Γυναίκα εναντίον γυναίκας
Γιατί όμως μια φίλη μπορεί να ανταγωνίζεται την άλλη; Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι. Σε πολλές κοινωνίες, ακόμη και σήμερα, οι γυναίκες μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα όπου συγκρίνονται συνεχώς μεταξύ τους όσον αφορά την εμφάνιση, την επιτυχία ή τη συμπεριφορά. Αυτές οι συγκρίσεις, που συχνά καλλιεργούνται από την οικογένεια, τις κοινωνικές αντιλήψεις ή ακόμα και από τα ΜΜΕ, μπορεί να οδηγήσουν σε αίσθηση ανταγωνισμού ή ανασφάλειας. Για παράδειγμα, η έμφαση που δίνεται στην εμφάνιση μπορεί να δημιουργήσει το αίσθημα ότι μια άλλη γυναίκα αποτελεί απειλή, αν θεωρείται πιο ελκυστική ή επιτυχημένη.
Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο ανταγωνισμός αυτός μπορεί να είναι λιγότερο άμεσος ή επιθετικός σε σύγκριση με τους άντρες, αλλά πιο λεπτός, και να εκδηλώνεται μέσω της καχυποψίας ή της υπονόμευσης άλλων γυναικών. Εάν μια γυναίκα αισθάνεται καχυποψία προς τις φίλες της, αυτό μπορεί να οφείλεται σε αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό της και εκείνες. Αυτές οι σκέψεις μπορεί να σχετίζονται με την αυτοεκτίμηση, τον φόβο ότι θα απορριφθεί ή τη σύγκριση μαζί τους, γεγονός που εντείνει τα συναισθήματα ανταγωνισμού ή ζήλιας.
“Κι αν με προδώσεις;”
Επιπλέον, ο φόβος της προδοσίας μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο. Σε κάποιες περιπτώσεις, προηγούμενες εμπειρίες προδοσίας από φίλους ή κοντινά άτομα μπορεί να κάνουν μια γυναίκα καχύποπτη και επιφυλακτική σε όλες τις μελλοντικές φιλικές της σχέσεις. Αυτή η καχυποψία δεν προκύπτει αναγκαστικά από τη συμπεριφορά της φίλης, αλλά από τον φόβο ότι θα επαναληφθεί ένα τραύμα του παρελθόντος.
3 βήματα για να διατηρείς τη φιλία υγιή
Βήμα πολύ σημαντικό: Επιστρέφω στον εαυτό μου και στις σκέψεις μου για το πώς νιώθω δίπλα στη φίλη μου. Είναι η φίλη ή η δική μου ανασφάλεια δίπλα σ’ εκείνη; Μέσω της ψυχοθεραπείας μπορείς να επεξεργαστείς τα τραύματα και τις σκέψεις σου, ώστε να μην επηρεάζουν αρνητικά τη φιλία σου. Είναι εύκολο να καταπιέσεις τις σκέψεις σου, αλλά αν δεν τις αντιμετωπίσεις, μπορεί να οδηγήσουν σε συγκρούσεις με τα αγαπημένα σου πρόσωπα.
Έρευνες δείχνουν ότι μέσω της υγιούς σύγκρουσης οι άνθρωποι συχνά αναφέρουν ότι έρχονται πιο κοντά. Υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι η υγιής σύγκρουση είναι αποδεκτή και συχνά αποτελεί προϋπόθεση για την οικειότητα που οι φιλίες χρειάζονται. Τελικά, ποιος δε θέλει να είναι σε μια φιλία όπου μπορεί να είναι ο εαυτός του και να μιλάει αυθεντικά; Αυτό περιλαμβάνει το να εγείρεις ζητήματα για πράγματα που σε κάνουν να νιώθεις άβολα ή για τα όρια και τις ανάγκες που έχεις.
Όταν θίξω ένα ζήτημα που με απασχολεί μαζί της, θα επικεντρωθώ στο πώς εγώ νιώθω με αυτό και όχι στο τι έκανε λάθος. Όταν τα πράγματα είναι τεταμένα, είναι σημαντικό να εκφράσω ότι “Το τελευταίο πράγμα που θέλω είναι να τσακωθούμε, αλλά είναι καλό για μένα να σου πω κάτι που αισθάνομαι τον τελευταίο καιρό”. Αυτό κάνει τον συνομιλητή μας λιγότερο αμυντικό και έρχεται πιο κοντά στο να με ακούσει και να με συναισθανθεί.
“Τελειώνει με μας”
Πώς, όμως, καταλαβαίνεις ότι ήρθε η ώρα να πεις “αντίο”; Ίσως διαπιστώσεις ότι διατηρείς τη φιλία μόνο και μόνο λόγω του χρονικού διαστήματος που είστε φίλες και το κοινό σας ιστορικό, αλλά όταν έρθει η ώρα να βρεθείτε, το σκέφτεσαι ως υποχρέωση, σαν ένα βαρίδι. Αν, ακόμα περισσότερο, διαπιστώσεις ότι φοβάσαι να είσαι ο εαυτός σου με τρόπο που σε εμποδίζει να μοιραστείς και να εκφράσεις τις σκέψεις, τα συναισθήματά σου, την όχι και τόσο “πρέπουσα” πλευρά του εαυτού σου επειδή θα σε κρίνει ή θα σε μειώσει, αξίζει να σκεφτείς αν αυτή η φιλία πρέπει να συνεχιστεί. Εάν δε σου αρέσει αυτό που είσαι όταν βρίσκεσαι μαζί της, οι ασφαλείς αποστάσεις είναι ένα βήμα στο να φροντίσεις ακόμα περισσότερο τον εαυτό σου.
Άννα Βαΐτση – Ψυχολόγος
