Ο ΛΟΓΟΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Του Ανδρέα Μήλιου
Η πρόσφατη παρουσίαση του λογότυπου του Μετρό Θες/νίκης προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, θετικές και αρνητικές. Φυσικό ήταν, διότι οι λογότυποι είναι εμβλήματα που προκαλούν διαφορετικούς συνειρμούς στον καθένα. Συνειρμούς που σχετίζονται με τις γνώσεις, τις βιωματικές παραστάσεις, την παιδεία και την ψυχοσύνθεση του καθενός. Οι Έλληνες είμαστε παντογνώστες. Γνωρίζουμε τα πάντα καλύτερα από τους άλλους. Καυχόμαστε ότι είμαστε οι καλύτεροι οδηγοί, αλλά κάθε χρόνο χάνονται 2.500 ψυχές στην άσφαλτο. Είμαστε οι καλύτεροι προπονητές στο ποδόσφαιρο, αλλά κανένας σοβαρός ξένος προπονητής δεν έρχεται να δουλέψει στη χώρα μας. Είμαστε οι καλύτεροι διαιτητές, αλλά καλούμε ξένους για να διαιτητεύσουν τα ντέρμπυ του πρωταθλήματος. Είμαστε οι εμπειρότεροι «γκόμενοι», αλλά ένας στους τρεις γάμους οδηγείται σε διαζύγιο. Οι δε ψυχαναλυτές λένε ότι μόνο το 10% των γάμων είναι επιτυχημένοι, οι υπόλοιποι είναι συμβατικοί για διάφορους λόγους! Έχουμε άποψη επί παντός επιστητού, αλλά δεν διαβάζουμε. Πρόσφατη επιστημονική έρευνα κατέδειξε ότι ο μέσος Έλληνας διαβάζει δύο βιβλία τον χρόνο, όταν ο μέσος όρος στις αναπτυγμένες χώρες είναι δέκα βιβλία τον χρόνο.
Πιστεύω πως όλα οφείλονται στην ελλειμματικής μας παιδεία (όχι τη μόρφωση) και στην ιδιοσυγκρασία μας. Δεν δουλεύουμε στα ορυχεία της ψυχής μας για να βελτιώσουμε τις αδυναμίες και τα ελαττώματά μας, γι΄αυτό και λίγοι διαθέτουμε αυτογνωσία, μετριοφροσύνη, ταπεινότητα και αυτοκυριαρχία. Δεν είμαστε ανθρακωρύχοι. Είμαστε υπάλληλοι γραφείου!
Επανέρχομαι στο θέμα του λογότυπου του μετρό Θες/νίκης. Ο λογότυπος είναι πρωτότυπος, αυθεντικός, ιδιαίτερος, λιτός και κομψός και εμπεριέχει σε υπερθετικό βαθμό το στοιχείο της ελληνικότητας. Οι περισσότερες εταιρείες μετρό στον κόσμο χρησιμοποιούν το κεφαλαίο «Μ», από το αρχικό γράμμα της γαλλικής λέξης Metro, μέσα σε κύκλο ή σε τετράγωνο πλαίσιο. Το μικρό «μ» είναι καθαρά ελληνικό και σε αυτό βρίσκεται η πρωτοτυπία και η αυθεντικότητα του λογότυπου. Επιπλέον, αυτό που δεν σχολίασε κανείς φωστήρας, είναι ότι ο λογότυπος του μετρό Θες/νίκης δεν έρχεται σε σύγκρουση με τον λογότυπο του Δήμου Θες/νίκης, που είναι μια γραφιστική απεικόνιση της κεφαλής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Και οι δύο λογότυποι αποπνέουν ελληνικότητα και τα νοήματά τους δεν συγκρούονται μεταξύ τους. Η εταιρεία του μετρό Θες/νίκης είναι μια εταιρεία της πόλης που συμβάλλει στην ενίσχυση της συνολικής οπτικής της ταυτότητας. Ο κύκλος στα λογότυπα χρησιμοποιείται για να συμβολίσει τελειότητα, πληρότητα, διαχρονικότητα, ασφάλεια, προστασία και συμμετοχικότητα. Στα λογότυπα των εταιρειών μετρό παραπέμπει παράλληλα και στην κίνηση του μέσου μέσα σε υπόγεια σήραγγα.
Θα μπορούσε αυτός ο λογότυπος να είναι λίγο πιο διαφορετικός? Φυσικά θα μπορούσε. Τίποτα δεν είναι τέλειο, αλλά και το τέλειο είναι σχετικό. Θα μπορούσε το «μ» να είναι πιο κομψό και η απόληξή του να ακουμπά στον κύκλο, ώστε ο κύκλος να προσομοιάζει με «Θ», οπότε θα διαβάζαμε «μετρό Θες/νίκης». Η προέκταση αυτή του «μ» θα έκανε επίσης τον κύκλο να μοιάζει με χαρούμενο ανθρώπινο πρόσωπο, καθώς το «μ» θα μπορούσε να εκληφθεί και ως χαμόγελο. Αυτό θα τόνιζε τον ζωντανό, χαρούμενο και ευχάριστο χαρακτήρα της πόλης. Αυτή η μορφή του «μ» θα μπορούσε, επίσης, να παραπέμπει σε κυματισμό και να εκφράζει το άλλο βασικό στοιχείο της προσωπικότητας της πόλης, τη θάλασσα. Στην περίπτωση αυτή, μια λεπτή διακριτική σιελ γραμμή στο εσωτερικό περίγραμμα του «μ» θα εξέπεμπε αποτελεσματικότερα τον συνειρμό αυτόν.
Το μόνο που είναι ενοχλητικό στην όλη υπόθεση είναι η ακύρωση δύο διαγωνισμών για την δημιουργία του λογότυπου και η διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης, η οποία αφήνει υπόνοιες για αδιαφανή συναλλαγή. Τριάντα χρόνια πέρασαν από τον αρχικό σχεδιασμό του μετρό και κανείς δεν σκέφθηκε ότι θα χρειαζόταν ένας λογότυπος! Έπρεπε να φτάσουμε στο τελευταίο τετράμηνο από τη λειτουργία του για να το κάνουμε άρον –άρον. Τα κύρια χαρακτηριστικά του Έλληνα, η έλλειψη σχεδιασμού και προγραμματισμού και η προχειρότητα σε όλο τους το μεγαλείο…
- Ο Ανδρέας Μήλιος είναι διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης, συγγραφέας. Έχει γράψει τέσσερα βιβλία για το Επικοινωνιακό Μάρκετινγκ. Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Πώς να αναδείξεις τον τόπο σου» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ.
