Μοδάτη και ρετρό, ακριβή και απλή, γκλάμουρ και ταπεινή, πλαστική αλλά κι ανθρώπινη, με καστανά ή μπλε μεγάλα μάτια, μελαχρινή και κυρίως ξανθιά. Πάντα καλλίγραμμη και –αν κι 60άρα– χωρίς ούτε μια μικρή ρυτίδα.
Η Barbie των χιλίων μεταμορφώσεων και των δισεκατομμυρίων πωλήσεων, η λατρεμένη φιγούρα των κοριτσιών, εκείνη που συνομίλησε με τη ματαιοδοξία τους αλλά τους χάρισε και δικαίωμα στο πριγκιπικό όνειρο, η διασημότερη κούκλα του πλανήτη γίνεται 60 ετών και το πάρτι σε όλο τον πλανήτη ξεκινά.
Συνώνυμο της αμερικανικής pinup αισθητικής, πολύτιμη για τα κοριτσίστικα όνειρα, αντικείμενο πόθου για τους μανιώδεις συλλέκτες, η ξανθιά κουκλίτσα, που στόλισε ρούχα, αξεσουάρ, καλλυντικά, έγινε παραμύθι, βιβλίο, μπήκε σε βιντεοπαιχνίδια, πρόκειται σύντομα να γίνει ταινία (η πρώτη ταινία που δεν θα είναι animation) και η Αυστραλή ηθοποιός Μάργκοτ Ρόμπι είναι αυτή που ανέλαβε να την υποδυθεί.
Φιγούρα της Mattel, η εμβληματική Barbie είναι αδιαμφισβήτητα η βασίλισσα της αγοράς παιχνιδιών (και μακράν η πιο κερδοφόρα) εξ ου και όλα αυτά τα χρόνια έχει προκαλέσει σφοδρές αντιπαραθέσεις και αγωγές, αποτέλεσε αντικείμενο απίστευτων παρωδιών που συνήθως αφορούν τον αψεγάδιαστο τρόπο ζωής της, έδωσε το όνομά της μέχρι και σε σύνδρομο «Barbie» (με τον όρο αυτό περιγράφεται η διαταραχή όσων πασχίζουν να αποκτήσουν τις –ανέφικτες– αναλογίες της και να μιμηθούν την εμφάνιση της κούκλας).
Πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία της ήταν ένα αληθινό πρόσωπο και μία κούκλα που υπήρχε ήδη. Το 1959 η επιχειρηματίας Ρουθ Χάντλερ παρακολούθησε την κόρη της Barbara (στην οποία χρωστά το όνομά της η Barbie) να παίζει με κούκλες που είχαν χαρακτηριστικά μωρού, αλλά εκείνη τους έδινε ρόλους ενηλίκων. Διαπιστώνοντας ότι υπάρχει τεράστιο κενό στην αγορά, πρότεινε τη δημιουργία μιας «ενήλικης» κούκλας.
Το πρώτο σχέδιο ήταν σαφέστατα επηρεασμένο από τη φιγούρα Bild Lilli (που εμφανιζόταν σε κόμικς της γερμανικής εφημερίδας Bild), αλλά κατασκευάστηκε στην Ιαπωνία. Η πρώτη Barbie κυκλοφόρησε φορώντας ένα ασπρόμαυρο (ζέβρα) ριγέ μαγιό, είχε τα μαλλιά αλογοουρά και ήταν διαθέσιμη τόσο στην ξανθιά όσο και στη μελαχρινή εκδοχή.
Τα ρούχα της είχε σχεδιάσει η Σάρλοτ Τζόνσον (σήμερα η Mattel έχει πάνω από 100 σχεδιαστές στο ατελιέ της) και το πρώτο έτος παραγωγής πωλήθηκαν 350.000 κούκλες. Στις μέρες μας και παρά τον ανταγωνισμό στη βιομηχανία παιχνιδιών, περίπου 58 εκατομμύρια Barbies πωλούνται κάθε χρόνο σε περισσότερες από 150 χώρες.
Πολύ σύντομα απέδειξε ότι μπορεί να ανταποκριθεί σε χιλιάδες ρόλους. Ντύθηκε αστροναύτης, χειρουργός, ολυμπιακή αθλήτρια, σκιέρ, ρεπόρτερ, κτηνίατρος, ροκ ίνδαλμα, γιατρός, αξιωματικός του στρατού, πιλότος αεροπορίας, μουσικός, προεδρική υποψήφια, ναυαγοσώστρια, πυροσβέστης, οδοντίατρος, μας έδειξε πόσο αγαπά τα παιδιά και τα ταξίδια, πόσο φιλόζωη, υπερδραστήρια και επιτυχημένη είναι, πόσο ταυτίστηκε με τη μόδα και πως ο σύντροφός της θα είναι πάντα ένας: ο Κεν.
Επίσης η κούκλα-σύμβολο απόλαυσε σπάνιες τιμές για παιχνίδι: το 1974, ένα τμήμα της Times Square στη Νέα Υόρκη μετονομάστηκε σε Barbie Boulevard για μία εβδομάδα. Το Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι πραγματοποίησε το 2016 μια έκθεση γεμίζοντας δύο ορόφους με 700 κούκλες και έργα σύγχρονων καλλιτεχνών με έμπνευση την Barbie.
Tο 1986 ο Αντι Γουόρχολ δημιούργησε έναν πίνακα με τη φιγούρα της, ο οποίος πωλήθηκε σε δημοπρασία των Christie’s προς 1,1 εκατομμύριο δολάρια. Σχεδόν μία δεκαετία μετά το Ιδρυμα Αντι Γουόρχολ συνεργάστηκε με τη Mattel και δημιούργησαν τη συλλεκτική κούκλα-ομοίωμα του καλλιτέχνη. Τo 2009 για τα 50ά γενέθλιά της μερικοί από τους πιο επιφανείς σχεδιαστές (Νταϊάν βον Φίστενμπεργκ, Βέρα Γουάνγκ, Κάλβιν Κλέιν, Κριστιάν Λουμπουτέν) σχεδίασαν ρούχα μόνο για εκείνη.
Εξι δεκαετίες τώρα υπάρχουν πολλά να της χρεώσεις κι άλλα τόσα να της συγχωρήσεις. Η Barbie έκανε ό,τι μπορούσε για να πολλαπλασιάσει –και λιγότερο για να καταρρίψει– τα στερεότυπα, καθιέρωσε λανθασμένα πρότυπα ομορφιάς και μόνο τα τελευταία χρόνια επιδίωξε να προσαρμοστεί στις πολυπολιτισμικές κοινωνικές προσταγές –ενίοτε το έκανε με τον πιο λάθος τρόπο–, να αφήσει το δικό της στίγμα στην εποχή της διαφορετικότητας, να γίνει πιο «οικολογική» καθώς το πλαστικό της σώμα δεν σταμάτησε ποτέ να εξοργίζει τους περιβαλλοντικά ευαίσθητους. Απάντηση σε όλους αυτούς δίνει η Λίζα ΜακΝάιτ, γενική διευθύντρια του ομίλου, που επιμένει πως πλέον «το 55% από τις κούκλες που πωλούνται σε όλο τον κόσμο δεν έχουν ούτε ξανθά μαλλιά ούτε μπλε μάτια».
Από την άλλη, υπάρχει κι ο Economist που όπως έχει γράψει: «Τη δεκαετία του 1960 που η Barbie βγήκε για πρώτη φορά στα καταστήματα παιχνιδιών, η αγορά ήταν γεμάτη κυρίως από μωρά που τα κορίτσια έπρεπε να τα ταΐσουν και να τα νανουρίσουν. Ενώ η Mattel δημιούργησε μια κούκλα με χαρακτηριστικά ενηλίκων που επέτρεψε στα κορίτσια να γίνουν οτιδήποτε θέλουν». Ποιο είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα;
Η δυναμική και σημαντική ερευνήτρια της NASA, Ελένη Αντωνιάδου, με σημαντικές διακρίσεις στον τομέα της μεταμόσχευσης τεχνητών οργάνων, που σύμφωνα με απόφαση της Mattel είναι η πρώτη Ελληνίδα που γίνεται κούκλα της Barbie!
efsyn.gr
