Οι ειδικοί ξεκαθαρίζουν ότι πρόκειται για τους λεγόμενους «παλαιούς ασφαλισμένους» –αυτοί που πρωτοασφαλίστηκαν πριν από το 1993– και κατοχύρωναν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το 2012. Για όλους τους υπόλοιπους η πόρτα πρόωρης εξόδου έχει κλείσει οριστικά και απαιτείται πλέον η συμπλήρωση των 67 ετών, ή έστω των 62 με 40 έτη ασφάλισης.
Τα «παράθυρα» που έχουν μείνει ανοικτά με τον νόμο που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2015 περιλαμβάνουν μεν ευνοϊκότερους όρους από τον γενικό κανόνα, προβλέπουν όμως σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας, προκειμένου ο περιορισμός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων να μην επιβληθεί «βίαια».
Η «Κ» παρουσιάζει σήμερα συνοπτικά τις ομάδες των ασφαλισμένων που μπορούν να κερδίσουν ακόμη και μία 10ετία και να συνταξιοδοτηθούν με πλήρη σύνταξη σε ηλικίες 58 έως 61 ετών με 35, 36 ή 37 έτη ασφάλισης.
Πρόκειται κυρίως για παλαιούς ασφαλισμένους, οι οποίοι δεν είχαν μέχρι τις 18/8/2015 θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα, καθώς δεν συμπλήρωναν μέχρι τότε τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις (έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας) ώστε να συνταξιοδοτηθούν με τα παλαιά και άκρως ευνοϊκότερα όρια ηλικίας. Να σημειωθεί ότι ο νόμος προβλέπει σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας, έως το τέλος του 2021. Βασική προϋπόθεση είναι επίσης, μέσα στην τριετία 2010-2012 να έχουν συμπληρώσει τις κατά περίπτωση απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης με πραγματική εργασία ή ακόμη και πλασματικό χρόνο ασφάλισης με εξαγορά.
Ιδιωτικός τομέας
• Μητέρες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 είχαν ανήλικο και συμπλήρωσαν τα κατά περίπτωση απαιτούμενα χρόνια ασφάλισης (5.500 ημέρες) την τριετία 2010-2012. Για παράδειγμα, μητέρα ανηλίκου με 5.500 ημέρες ασφάλισης συμπληρωμένες εντός του 2010 θα συνταξιοδοτούνταν σε ηλικία 55 ετών με πλήρη σύνταξη. Εάν το όριο ηλικίας (τα 55) το συμπλήρωσε το 2016 θα συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 58 ετών.
• Ανδρες και γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης την τριετία 2010-2012. Το μεγαλύτερο μέρος των υποψήφιων συνταξιούχων που επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της 35ετίας ανήκει στην κατηγορία αυτή, ενώ πολλοί έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με λιγότερα από 40 χρόνια ασφάλισης και σε χαμηλότερα των 62 όρια ηλικίας. Για παράδειγμα, άνδρας ασφαλισμένος του ΙΚΑ με 10.500 ημέρες συμπληρωμένες μέχρι το τέλος του 2011, σύμφωνα με το προγενέστερο καθεστώς, θα ελάμβανε πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 58ου έτους και με 10.800 ημέρες ασφάλισης. Επειδή είναι γεννημένος το 1960 και το 58ο έτος το συμπληρώνει το 2018 θα συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 60 ετών.
• Γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 33 χρόνια και 4 μήνες (10.000 ημέρες ασφάλισης) μέχρι το 2012.
Δημόσιο
Με τις… ευνοϊκές διατάξεις του νόμου του 2015 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν περίπου 80.000 δημόσιοι υπάλληλοι και συγκεκριμένα:
• Δημόσιοι υπάλληλοι με 35ετία. Για παράδειγμα, άνδρας υπάλληλος που είχε «θεμελιώσει» το 2010 την 35ετία κι έγινε 58 ετών το 2017 θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 59 ετών και 6 μηνών το 2018.
• Δημόσιοι υπάλληλοι με 37ετία, εφόσον τα 35 χρόνια τα είχαν συμπληρώσει έως το 2010. Πλέον, θα ισχύει βέβαια όριο ηλικίας, αλλά θα είναι μειωμένο.
• Δημόσιοι υπάλληλοι με ανήλικο. Πρόκειται για γονείς ανηλίκων (άνδρες και γυναίκες). Για παράδειγμα, τρίτεκνος δημόσιος υπάλληλος που είχε θεμελιώσει δικαίωμα με 25ετία το 2011 (συνταξιοδότηση στα 52) και συμπλήρωσε το εν λόγω όριο ηλικίας το 2014 μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί. Αντίθετα, αν τα 52 τα συμπλήρωσε το 2016 θα μπορεί να αποχωρήσει στην ηλικία των 56 ετών και 9 μηνών.
Πρόωρη συνταξιοδότηση για 5 κατηγορίες ασφαλισμένων
Τη λύση της πρόωρης συνταξιοδότησης δείχνουν σε πέντε κατηγορίες ασφαλισμένων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα οι διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, καθώς η άμεση έξοδος από την αγορά εργασίας αποδεικνύεται, τελικά, συμφέρουσα λύση. Βάζοντας στη ζυγαριά τη μείωση της σύνταξης και την αύξηση των ορίων ηλικίας που ισχύει από τον Αύγουστο του 2015, οι ειδικοί εκτιμούν ότι για τους συγκεκριμένους ασφαλισμένους είναι πιο συμφέρουσα λύση να συνταξιοδοτηθούν άμεσα. Και αυτό γιατί, για την πρόωρη έξοδο, η μείωση –αν και ισχύει διά βίου– είναι μικρή, ενώ, αν επιλέξουν την πλήρη σύνταξη, η αύξηση των ορίων ηλικίας τούς εγκλωβίζει για πολλά χρόνια στην αναμονή.
Αναλυτικά, οι πέντε αυτές κατηγορίες ασφαλισμένων, για τους οποίους καθίσταται συμφέρουσα η επιλογή της άμεσης αποχώρησης με μειωμένη, έναντι της παραμονής στην εργασία με χαμηλό μισθό ή ακόμη και στην ανεργία για λήψη πλήρους σύνταξης είναι:
1. Μητέρες ανηλίκων που αποχωρούν με το καθεστώς των 5.500 ημερών ασφάλισης. Παρά την αύξηση του ορίου της πλήρους σε μακρινή προοπτική, ο περιορισμός της ποινής στην εθνική σύνταξη βολεύει κυρίως την εν λόγω κατηγορία.
2. Δημόσιοι υπάλληλοι που αποχωρούν με 25ετία και ειδικά οι γυναίκες από τα 55 και μετά.
3. Ασφαλισμένοι σε πρώην Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών που αποχωρούν στα 62. Η μειωμένη παροχή είναι πλέον ευνοϊκή, καθώς η σύνταξη προσαυξάνεται με τον ειδικό συντελεστή του 0,075%, ενώ η μείωση περιορίζεται στα 115 ευρώ το ανώτατο.
4. Ασφαλισμένοι που εξετάζουν την εξαγορά πλασματικών για τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης. Συμφέρει περισσότερο η αποχώρηση με μειωμένη σύνταξη στα 62 έτη, παρά η εξαγορά πλασματικών για τη χορήγηση πλήρους παροχής. Και αυτό γιατί, με την αύξηση του κόστους των εξαγορών για τα πλασματικά έτη, ο περιορισμός της μείωσης κάνει ιδιαίτερα συμφέρουσα την αποχώρηση με μειωμένη παρά την αποχώρηση με πλήρη, ήτοι με 40 έτη ασφάλισης. Το κέρδος είναι η μη καταβολή χρημάτων για εξαγορά, έναντι μιας μείωσης ως 115 ευρώ.
5. Ασφαλισμένοι που μπορούν να αποχωρήσουν με μειωμένη στα 62 έτη, αλλά εξετάζουν την αναμονή έως τα 67 για πλήρη. Η πρόωρη συνταξιοδότηση στα 62 με τα γενικά όρια ηλικίας και μειωμένη σύνταξη συμφέρει έναντι της αναμονής για τα 67, με στόχο μια πλήρη παροχή.
Καθημερινή
