Η χωριάτικη σαλάτα είναι μια από τις διασημότερες σαλάτες παγκοσμίως. Οι Έλληνες την θεωρούν αναπόσπαστο μέρος του καθημερινού τραπεζιού το καλοκαίρι, ενώ οι τουρίστες την λατρεύουν.
Ο βασικός κορμός της συνταγής της αποτελείται από τομάτες, αγγούρια με ξύδι, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, τυρί φέτα, ελιές, κρεμμύδια και ρίγανη. Στα ελληνικά νησιά χρησιμοποιούνται άλλα λευκά τυριά εκτός της φέτας, ενώ στην Κρήτη θα συναντήσει κανείς και τον ντάκο, το κρητικό παξιμάδι, «στους κόλπους» της χωριάτικης σαλάτας.
Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραδοσιακών τροφίμων δεν θα μπορούσε παρά να δημιουργεί ένα ισχυρό μείγμα αντιοξειδωτικών συστατικών που ταυτόχρονα δεν επιβαρύνει τον οργανισμό με υπερβολικές θερμίδες. Ένα φλιτζάνι χωριάτικης σαλάτας αποδίδει προσεγγιστικά 300 θερμίδες εκ των οποίων μόνο το 15% προέρχεται από υδατάνθρακες, το 5% από πρωτεΐνες και το 80% από το ωφέλιμο για την υγεία λίπος του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου.
Το γεγονός αυτό σχεδόν αποκλείει από τη χωριάτικη σαλάτα τα τρανς και τα κορεσμένα λιπαρά, ειδικά αν η φέτα είναι χαμηλών λιπαρών. Επιπρόσθετα, λόγω της ποικιλίας των λαχανικών που περιέχει είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, ενώ το ελαιόλαδο τής προσδίδει αντιοξειδωτική βιταμίνη Ε, και δύο εξόχως βιοδραστικά συστατικά όπως την ελαιοκανθάλη και την ελαιασίνη.
Η ελαιοκανθάλη διακρίνεται για την αντιφλεγμονώδη δράση που θεωρείται εφάμιλλη των κλασικών χορηγούμενων φαρμάκων. Η ελαιοκανθάλη διαπιστώθηκε από έρευνες πως έχει επίσης και αντικαρκινική, αντιχοληνεστερική και αντιαλσχαϊμερική δράση. Αναφορές επίσης υπάρχουν για τις ουσίες αυτές και για την αντιοξειδωτική, αντιυπερτασική νευροπροστατευτική, καρδιοπροστατευτική αντιγηραντική και ενάντια στην οστεοπόρωση δράση τους.
Την εικόνα των αντιοξειδωτικών ουσιών έρχονται να συμπληρώσουν η κουερσετίνη του κρεμμυδιού, η λυκοπένη της ντομάτας που εμφανίζει επιπρόσθετη αντικαρκινική δράση δύο φορές ισχυρότερη από το β-καροτένιο (προβιταμίνη Α) αλλά και η βιταμίνη C και το β-καροτένιο του αγγουριού.
Ένα μπολ χωριάτικης σαλάτας δίνει περίπου 600 θερμίδες, καλύπτει συνολικά τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη C και τις μισές του ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνη Α και στη βιταμίνη ριβοφλαβίνη (Β2).
Για να «κάψετε» μια ολόκληρη χωριάτικη σαλάτα θα χρειαστείτε 3 ½ ώρες καθαρίσματος στο σπίτι ή 1 ώρα και 40 λεπτά περπατήματος ή 1 ώρα και 35 λεπτά ποδηλασίας ή 1 ώρα χαλαρού τρεξίματος.
του Βασίλη Παπαμίκου – Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
