Η Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, Δέσποινα Μαρσέλου, εξετάζει τα επιστημονικά δεδομένα για τη βρόμη και αναλύει πώς μπορεί να βοηθήσει στο λιπώδες ήπαρ.
Το αγαπημένο συστατικό του πρωινού, πλούσιο σε φυτικές ίνες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β μεταξύ άλλων, δεν παύει να εκπλήσσει με τα οφέλη του. Μιλάμε φυσικά για τη βρόμη, η οποία είναι αντιοξειδωτική και παρουσιάζει πλήθος οφελών όσον αφορά το ανοσοποιητικό, τη χοληστερίνη, το σάκχαρο, την απώλεια βάρους και την εντερική υγεία μεταξύ άλλων. Είναι, μάλιστα, τόσο επωφελής που μπορεί να καταπραΰνει εξανθήματα του δέρματος κατά τη χημειοθεραπεία (1). Αν μπορεί, λοιπόν, να έχει τέτοια δράση απλώς επειδή ακουμπά στο δέρμα μας, φανταστείτε πόσο ωφέλιμη είναι όταν την καταναλώνουμε.
Σύμφωνα με τη φαρμακολογία, η βρόμη και τα συστατικά της φαίνεται να έχουν πολλαπλές ιδιότητες, μειώνοντας τη χοληστερίνη και τα σάκχαρο του αίματος, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό, παρουσιάζοντας αντικαρκινική, αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ ταυτόχρονα βοηθά στον έλεγχο του παιδικού άσθματος, αλλά και στον έλεγχο του βάρους (2). Η ολική άλεση γενικότερα συνδέεται με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, καρδιαγγειακών παθήσεων και αύξησης βάρους, ειδικά γι’ αυτούς που την καταναλώνουν καθημερινά (3), αν και αυτά τα αποτελέσματα δεν ξεκαθάριζαν παλιότερα αν αυτό είναι αποτέλεσμα της κατανάλωσης ολικής άλεσης ή του δείκτη ενός συνολικά πιο υγιεινού τρόπου ζωής –σύμφωνα με έρευνες, όσοι καταναλώνουν βρόμη, καστανό ρύζι και ολική άλεση γενικότερα, φαίνεται να γυμνάζονται περισσότερο, να καπνίζουν λιγότερο και να καταναλώνουν περισσότερα φρούτα και λαχανικά, οπότε δεν μπορούσε να είναι σίγουρο αν πρέπει η ολική άλεση μεμονωμένα να πάρει τα εύσημα (4). Με βάση τις στατιστικές, κάποιος μπορεί να ελέγξει αυτούς τους παράγοντες με τον τρόπο ζωής και διατροφής του, αλλά φαίνεται ότι η ολική άλεση και πάλι παίζει τον ρόλο της μέσω μιας πληθώρας μηχανισμών. Στον έλεγχο του βάρους, για παράδειγμα, οι διαλυτές φυτικές ίνες της βρόμης δημιουργούν μια ουσία σαν ζελέ στο στομάχι, επιβραδύνοντας το άδειασμα του στομάχου, διατηρώντας το αίσθημα κορεσμού για περισσότερη ώρα και άρα οδηγώντας σε μείωση της κατανάλωσης φαγητού.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι η ολική άλεση έχει πράγματι οφέλη και όσοι καταναλώνουν βρόμη παρουσιάζουν χαμηλότερους δείκτες παθήσεων. Όπως ανέφερα και νωρίτερα, όμως, οι έρευνες μέχρι τώρα ήταν τυχαιοποιημένες και δεν αποδεικνυόταν ότι αν ξεκινήσουμε να τρώμε περισσότερη βρόμη θα μειωθούν οι κίνδυνοι. Για να εξεταστεί αυτό, χρειαζόταν μελέτη παρέμβασης, ιδανικά μια τυφλή μελέτη όπου οι μισοί συμμετέχοντες θα καταναλώνουν βρόμη και οι υπόλοιποι βρόμη-placebo, ώστε να φανούν τα πραγματικά οφέλη. Μια τέτοια μελέτη πραγματοποιήθηκε το 2013 (5): διπλή-τυφλή (double-blinded) τυχαιοποιημένη μελέτη, σε υπέρβαρους και παχύσαρκους άντρες και γυναίκες, έδειξε ότι στο 90% όσων κατανάλωναν βρόμη, παρατηρήθηκε μείωση σωματικού βάρους σε σχέση με μηδενική απώλεια βάρους στην ομάδα ελέγχου, αλλά και πιο λεπτή μέση, 20% μείωση της χοληστερίνης και βελτίωση στη λειτουργία του ήπατος.
Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος, που σημαίνει συσσώρευση λίπους εντός των ηπατοκυττάρων περισσότερο λόγω υπερβολών στη διατροφή απ’ ό,τι στο αλκοόλ, αποτελεί την πιο κοινή αιτία ηπατοπάθειας και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση του ήπατος, όπως και καρκίνο.
Θεωρητικά, η ολική άλεση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου και αυτή είναι η πρώτη φορά που εξετάστηκε με αυτό τον τρόπο ως προς την αποτελεσματικότητα. Follow-up ελληνική μελέτη του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου το 2014 (6), μάλιστα, επιβεβαίωσε την προστατευτική δράση της ολικής άλεσης. Στην αντίπερα όχθη, τα επεξεργασμένα δημητριακά συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή.
Βάλτε, λοιπόν, την ολική άλεση περισσότερο στην καθημερινότητά σας, μειώστε στο ελάχιστο τα επεξεργασμένα δημητριακά, ζυμαρικά, λευκό ψωμί κ.ο.κ. και φυσικά, δώστε έμφαση στη βρόμη, η οποία εκτός από το πρωινό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στο ψωμί που ζυμώνετε, σε σάλτσες, σε ψητά λαχανικά, στη σαλάτα κ.ο.κ.
Δέσποινα Μαρσέλου
Κλινική διαιτολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα
