Οι τρεις κατηγορίες που διατηρούν μεταβατικά όρια – Ποιοι δεν μπορούν να βγουν στη σύνταξη πριν τα 62 – Η έκθεση Πισσαρίδη
Ανάσα σε περίπου 100.000 ασφαλισμένους που έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν φέτος δικαίωμα, ώστε να συνταξιοδοτηθούν από το 2022 και μετά με τα ενδιάμεσα όρια ηλικίας πριν τα 62 και τα 67, δίνουν οι διαβεβαιώσεις του υπουργείου Εργασίας πως δεν θα υπάρξει αιφνιδιασμός με αύξηση ορίων ηλικίας.
Τις σχετικές διαβεβαιώσεις έδωσε χθες στη Βουλή ο αρμόδιος υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου. Θέλοντας να ξεκαθαρίσει την σύγχυση που έχει προκληθεί, κυρίως στο «φόντο» των επίμαχων αναφορών της Επιτροπής Πισσαρίδη για τις πρόωρες συντάξεις, ο κ. Τσακλόγλου διαβεβαίωσε την Εθνική Αντιπροσωπεία πως όσοι θεμελίωσαν ή θεμελιώνουν δικαίωμα με μεταβατικό όριο ηλικίας από το 2015 έως και τις 31 Δεκεμβρίου φέτος δεν θα αιφνιδιαστούν αλλά θα μπορέσουν να ασκήσουν το δικαίωμά τους και μετά το 2022.
Αυτό σημαίνει πως παραμένει ισχυρή η ερμηνεία που έχει δώσει στον επίμαχο νόμο 4336 του 2015 (το λεγόμενο και 3ο μνημόνιο) η σχετική Υπουργική Απόφαση, που ορίζει πως όσοι θεμελιώνουν εντός της μεταβατικής περιόδου μπορούν να βγουν στη σύνταξη και μετά το 2022 με τα ενδιάμεσα όρια. Διασώζονται έτσι παλαιοί ασφαλισμένοι, που πρωτοασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με ειδικές διατάξεις.
Προσοχή, την πόρτα της εξόδου μπορούν να ανοίξουν μόνο όσοι «πιάνουν» τα μεταβατικά όρια ηλικίας έως 31/12/2021 σύμφωνα με τους πίνακες του νόμου 4336 του 2015. Αυτοί και μόνο αυτοί θα μπορέσουν να φύγουν πριν τα 62 ή τα 67, ακόμη κι αν συμπληρώνουν το νέο κατά περίπτωση όριο μετά την 1/1/2022.
Ειδικότερα, διατηρούν τα μεταβατικά τους όρια 3 μεγάλες κατηγορίες ασφαλισμένων:
- μητέρες ανηλίκων στον ιδιωτικό τομέα
- γονείς στο Δημόσιο
- ασφαλισμένοι με 35ετίες στο Δημόσιο και σε ΔΕΚΟ – Τράπεζες
Πρόκειται για ασφαλισμένους που κατοχύρωσαν από το 2015 έως το 2020 ή εντός του 2021 δικαίωμα συνταξιοδότησης, ώστε να αποχωρήσουν σε ηλικία που δεν θα έχουν συμπληρώσει, οι περισσότεροι, φέτος.
Για παράδειγμα:
- Ασφαλισμένος που το 2012 είχε συμπληρώσει 10.500 ημέρες ασφάλισης (35ετία) και συμπλήρωσε το 59ο έτος (δηλαδή το παλιό όριο συνταξιοδότησης) το 2016. Δικαιούται σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας των 59 ετών και 9 μηνών, το οποίο συμπληρώνει το 2017 και μπορεί να αποχωρήσει. Δεν κινδυνεύει.
- Αν ο ίδιος ασφαλισμένος (35ετία το 2012) συμπληρώνει φέτος τα 59 (δηλαδή το παλιό όριο συνταξιοδότησης) θεμελιώνει δικαίωμα για σύνταξη στα 61 έτη και 8 μήνες, σύμφωνα με τους πίνακες των μεταβατικών ορίων ηλικίας του ν. 4336/2015. Συμπληρώνει τα 61 και 8 μήνες μετά την 1/1/2022, δηλαδή το 2023 ή το 2024. Διατηρεί το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθεί τότε στα 61 και 8 μήνες, δηλαδή πριν τα 62.
«Είναι ξεκάθαρο ότι για τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεων του μετά την 1.1.2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο -μεταβατικό- όριο ηλικίας», τόνισε ο κ. Τσακλόγλου επισημαίνοντας: «Κατά συνέπεια, θα ήθελα να διαβεβαιώσω τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα μέχρι σήμερα ή αυτό θα συμβεί εντός του 2021 πως δε θα πρέπει να υφίσταται καμία σύγχυση και καμία ανησυχία. Το νομοθετικό πλαίσιο για την εξέλιξη των ορίων ηλικίας δεν έχει διαφοροποιηθεί αλλά και δεν πρόκειται να αλλάξει».
Όπως προβλέπει ρητά ο νόμος 4336 του 2015, από το 2022 τα γενικά όρια ηλικίας διαμορφώνονται στα 62 με 40 έτη ασφάλισης και στα 67 με τουλάχιστον 15ετία (στα 62 με 15ετία για μειωμένη). Εντός της 6ετους μεταβατικής περιόδου που ξεκίνησε το 2015, όλα τα υπόλοιπα όρια ηλικίας που υπήρχαν σε επιμέρους ταμεία του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα ακολούθησαν συγκεκριμένο βηματισμό, με αύξηση κάθε χρόνο, ώστε να συγκλίνουν όλα στα 62 ή στα 67 από το 2022.
Εντός της 6ετους μεταβατικής περιόδου, περίπου 100.000 ασφαλισμένοι θεμελίωσαν ή θεμελιώνουν δικαίωμα σε ηλικία πριν τα 62 ή τα 67 και δεν έχουν ακόμη συνταξιοδοτηθεί. Πολλοί εξ αυτών συμπληρώνουν το νέο απαιτούμενο όριο ηλικίας μετά το 2022. Αυτοί και μόνο αυτοί θα μπορούν να αποχωρήσουν μετά την 1/1/2022 σε ενδιάμεσες ηλικίες πριν τα 62 και τα 67.
«Είναι σε κάθε περίπτωση σαφές ότι τα θεμελιωμένα δικαιώματα δεν επηρεάζονται και οι ασφαλισμένοι μπορούν να τα ασκήσουν όποτε το θελήσουν. Αυτό δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση και σε αυτό πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Τσακλόγλου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή του ΚΙΝΑΛ, κ. Β. Κεγκέρογλου. Ο ίδιος μάλιστα επεσήμανε πως θα είναι λάθος να φύγουν νωρίς όσοι μπορούν, καθώς τα επιπλέον χρόνια δίνουν μεγαλύτερη σύνταξη με τους νέους συντελεστές αναπλήρωσης.
Ποιοι δεν μπορούν να φύγουν πριν τα 62
Οι πόρτες της πρόωρης εξόδου κλείνουν από την 1/1/2022 για όλους όσοι δεν προλάβουν να θεμελιώσουν δικαίωμα έως το τέλος του έτους, δηλαδή του 2021.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν ασφαλισμένοι που δεν έχουν θεμελιώσει ούτε θεμελιώνουν έως το τέλος του 2021 συνταξιοδοτικό δικαίωμα, διότι κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου δεν έχουν συμπληρώσει είτε το παλιό ηλικιακό όριο είτε τον απαραίτητο χρόνο ασφάλισης. Για αυτούς τα όρια ηλικίας για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος είναι τα 62 με 40ετία ασφάλισης ή τα 67 με 15.
Για παράδειγμα:
- Αν ο ίδιος ασφαλισμένος (35ετία το 2012) συμπληρώνει τα 59 (δηλαδή το παλιό όριο συνταξιοδότησης) το 2022 δεν θεμελιώνει δικαίωμα για σύνταξη με μεταβατικό όριο. Θα βγει στα 62 με 40ετία.
Για όλο τον πληθυσμό που δεν θεμελιώνει με μεταβατικό όριο έως το τέλος του έτους, τα όρια ηλικίας διαμορφώνονται στα 62 με 40ετία και στα 67 με 15ετία.
Η έκθεση Πισσαρίδη
Υπενθυμίζεται πως τις φωτιές έχει ανάψει η τελική έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη, που χαρακτηρίζει τις δαπάνες της πρόωρης συνταξιοδότησης ένα θέμα το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθώς αποθαρρύνει τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας. «Το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής γυναικών άνω των 55 ετών οφείλεται, μεταξύ άλλων παραγόντων, στην επιλογή, μέχρι πρόσφατα για μητέρες ανήλικων παιδιών, να συνταξιοδοτηθούν σε νεαρή ηλικία με λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης», αναφέρει η έκθεση της Επιτροπής συμπληρώνοντας με έμφαση : «Ενώ αυτοί οι κανόνες έχουν αλλάξει σταδιακά από το 2010, είναι ακόμη δυνατό για τις γυναίκες να συνταξιοδοτηθούν νωρίς εάν το 2015 είχαν φτάσει την απαιτούμενη ηλικία συνταξιοδότησης και είχαν (περιορισμένα) έτη ασφάλισης. Με βάση τις αλλαγές που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, αναμένεται ότι έως το 2022, οι επιλογές πρόωρης συνταξιοδότησης θα έχουν καταργηθεί και θα ισχύει μια γενική ηλικία συνταξιοδότησης των 67 ετών (ή των 62 ετών με εισφορές 40 ετών). Δεδομένων των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων για την Ελλάδα, δεν θα πρέπει να επανεισαχθούν εξαιρέσεις από αυτούς τους καθολικούς κανόνες».
Οι επίμαχες αυτές αναφορές είχαν ερμηνευθεί περίπου ως «χρησμός» από τους ειδικούς, πολύ περισσότερο επειδή το μείζον ζήτημα των ενδιάμεσων ορίων, τα οποία θεμελιώθηκαν μεν την περίοδο 2015 – 2021 αλλά μπορούν να ασκηθούν και μετά το 2022, διατηρούνται στο σύστημα με μια Υπουργική Απόφαση ερμηνευτική της σχετικής νομοθετικής διάταξης και όχι με ρητή διάταξη νόμου.
Υπενθυμίζεται, τέλος, πως η Επιτροπή Πισσαρίδη ζητά άλλωστε και αναπροσαρμογή των κανόνων υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης «με τρόπο που να είναι αναλογιστικά και ουσιαστικά περισσότερο ανταποδοτική και συνδεδεμένη με την ηλικία συνταξιοδότησης», όπως επίσης και «εξορθολογισμό των κανόνων αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης».
