Ιδού η απορία και η ειδικός, Δάφνη Νταλάπα, απαντά.
Όσο κι να φροντίζουμε τη διατροφή και το σώμα μας, δε ζούμε σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον. Οι περιστάσεις όπου το αλκοόλ είναι συνοδευτικό ή και, συχνά, πρωταγωνιστής σε εξόδους, εορταστικά τραπέζια ή ακόμα και πιο ήσυχες βραδιές στο σπίτι, είναι πολύ συχνές. Και καθώς το αλκοόλ έχει αποκτήσει ισχυρή σύνδεση με την ανάγκη μας να κοινωνικοποιηθούμε, να διασκεδάσουμε ή να χαλαρώσουμε από μία κουραστική μέρα, εβδομάδα ή μήνα, η ιδέα του να απέχει κανείς από όλες αυτές τις δραστηριότητες για να μην καταναλώσει ποτέ αλκοόλ, είναι από μόνη της αρκετά μη πραγματοποιήσιμη, αλλά και καθόλου ωφέλιμη για την ψυχολογία της διατροφής.
Όσο και να προσπαθούμε –στην περίπτωση φυσικά που το απολαμβάνουμε– να απέχουμε άπαξ και διαπαντός από το αλκοόλ, μόνο και μόνο χάριν της διατροφής που προσπαθούμε να ακολουθήσουμε, αυτό είναι συχνά ανέφικτο, και μάλιστα, ο αυστηρός αυτοπεριορισμός, μπορεί να καταλήξει σε αντίθετα αποτελέσματα. Η σωστή διατροφή είναι ένα σύνολο πραγμάτων, με κέντρο τη σωστή θρέψη του σώματός μας και τελικό σκοπό ένα σώμα υγιές με μία εξίσου υγιή ψυχολογία. Έτσι, η σωστή διατροφή δεν αποκλείει ποτέ για πάντα μία ολοκληρία κατηγορία τροφίμων ή τα γλυκά ή ακόμα και το αλκοόλ, αλλά έγκειται στο πότε, γιατί και πώς επιλέγουμε να τα καταναλώσουμε.
Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, όταν περιορίζεται σε ειδικές περιστάσεις, μπορεί να συμβαδίσει με αυτό που ο περισσότερος κόσμος αποκαλεί δίαιτα και που δεν είναι τίποτα άλλο από μια ισορροπημένη διατροφή.
Τα σημεία που πρέπει να προσέξεις, όσων αφορά το αλκοόλ στη διατροφή σου:
Το αλκοόλ έχει 7 θερμίδες στο γραμμάριο, που σημαίνει ότι είναι το δεύτερο πιο θερμιδικά υψηλό συστατικό μετά το λίπος. Έτσι, ένα περίπλοκο κοκτέιλ μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 450 θερμίδες στο ποτήρι, όσο, δηλαδή, σχεδόν ένα μικρό γεύμα. Η βασική διαφορά, όμως, είναι ότι έχει μηδενική θρεπτική ενέργεια, άρα αποθηκεύεται αυτό καθ’ αυτό στο σώμα ως λίπος. Προσπάθησε να περιορίσεις την κατανάλωση σου στα 1 με 2 ποτά, ό,τι προτιμάς και σου αρέσει, και αυτό, ιδανικά, όχι σε καθημερινή βάση. Η φιλοσοφία επίσης, του να κρατήσεις αυτά τα ποτά για μία «μαζική» κατανάλωση τους σε μία έξοδο (να πιεις δηλαδή ένα Σάββατο 5 ποτά, αντί να τα μοιράσεις μέσα στην εβδομάδα), ίσως να μην είναι τόσο καλή ιδέα, καθώς το σώμα καλείται έτσι να ανταπεξέλθει στο μεταβολισμό μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ και θερμίδων -για να μην αναφερθούμε και στο αβάσταχτο hangover της επόμενης ημέρας.
Μερικά ποτά σε κάνουν να πεινάς περισσότερο από ό,τι άλλα. Όσο πιο «περίπλοκο» το ποτό, τόσο μεγαλύτερο το αίσθημα πείνας που δημιουργεί. Τα κοκτέιλ, με τα διάφορα σιρόπια ή χυμούς ή και τα απλά ποτά με συνοδεία αναψυκτικού (π.χ. ουίσκι με κόκα-κόλα), καθώς εκτός από το αλκοόλ περιέχουν και μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, ανεβάζουν πολύ γρήγορα και απότομα τη γλυκόζη του αίματος, η οποία πέφτοντας, μας αφήνει με ένα αίσθημα πείνας πολύ μεγαλύτερο από ό,τι αν είχαμε πιει απλά μια μπύρα, ένα κρασί ή ένα σκέτο ποτό. Επιπλέον, το αλκοόλ από μόνο του έχει ανασταλτική δράση στις παρορμήσεις μας, το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι πάνω σε αυτή μας την πείνα, θα καταναλώσουμε πολύ ευκολότερα μία πίτσα, ένα γύρο ή κάποιο άλλο «βρόμικο» φαγητό, επιλογές που ίσως θα σκεφτόμασταν δύο φορές εάν ήμασταν νηφάλιοι.
Πίνουμε πάντα με γεμάτο στομάχι. Η λογική του να παραλείψω το γεύμα, για να μπορώ να καταναλώσω άφοβα τις θερμίδες από το αλκοόλ, δεν έχει λογική! Το σώμα μας χρειάζεται τα θρεπτικά συστατικά από την τροφή για να μπορεί να μεταβολίσει ευκολότερα το αλκοόλ. Επιπλέον, όσο πιο άδειο είναι το στομάχι μας, τόσο μεγαλύτερη η πείνα που θα προκαλέσει η κατανάλωση μερικών ποτών, λόγω της απότομης πτώσης της γλυκόζης που αναφέραμε παραπάνω. Έτσι, πριν από μία έξοδο για ποτό, το ιδανικό είναι να επιλέξουμε ένα γεύμα ή σνακ με πρωτεΐνη, φυτικές ίνες και καλά λιπαρά, το οποίο θα ισορροπήσει για ένα διάστημα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, χωρίς να επιβραδύνει το μεταβολισμό. Το ίδιο ισχύει και στην κατανάλωση φαγητού μετά από ποτό. Επιπλέον, με ένα σωστό γεύμα πριν την κατανάλωση αλκοόλ, προστατεύεις το στομάχι από τις τοξικές ουσίες που αυτό περιέχει.
Να είσαι προετοιμασμένος για την επόμενη μέρα! Μία μεγάλη και απότομη κατανάλωση αλκοόλ, θα φέρει νέα εμπόδια στη δίαιτά σου και την επόμενη ημέρα. Σαν να μην είναι αρκετό το hangover που έχεις να αντιμετωπίσεις, το σώμα σου μοιάζει να «ζητάει» λιπαρά φαγητά για να αναπληρώσει τις «βλάβες» που προκάλεσαν οι τοξικές ουσίες στο σώμα και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται (πράγμα απόλυτα λογικό, καθώς το λίπος είναι για το σώμα η πιο περιεκτική θερμιδικά πηγή ενέργειας). Όμως, τα πολύ λιπαρά και βαριά φαγητά, θα επιβαρύνουν το στομάχι και δεν θα βοηθήσουν ιδιαίτερα το σώμα να επανέλθει. Προτίμησε φαγητά πλούσια σε αμινοξέα, όπως αυγά, συνοδεία απλών υδατανθράκων (μία φέτα ψωμί ή φρυγανιές), που θα αναπληρώσουν τα χαμένα από το αλκοόλ θρεπτικά συστατικά, θα επαναφέρουν τη γλυκόζη του αίματος στα φυσιολογικά της επίπεδα, και δεν θα διαταράξουν επιπλέον το γαστρεντερικό. Επίσης, έχε στο νου σου την αφυδάτωση που το αλκοόλ προκαλεί και μπορεί να επιτείνει το αίσθημα της πείνας την επόμενη ημέρα. Για να αποτρέψεις αυτή την αφυδάτωση, προσπάθησε να καταναλώνεις παράλληλα ένα ποτήρι νερό για κάθε ποτό που θα πιεις και επιπλέον πριν πέσεις στο κρεβάτι, αλλά και μόλις ξυπνήσεις.
Με όλα αυτά κατά νου, το αλκοόλ, μία ουσία αρκετά «ξένη» για το σώμα μας, μπορεί να συμβαδίσει με μία σωστή διατροφή, αλλά και με την κοινή έννοια της «δίαιτας», δηλαδή την απώλεια κιλών. Το σημαντικό είναι να μπορείς να επιλέξεις πότε και πόσο θα πιεις, προσπαθώντας να μείνεις στη μία με δύο φορές την εβδομάδα, από ένα με δύο ποτά, και να πιεις για να το απολαύσεις ως συνοδευτικό της εξόδου σου και όχι ως σκοπό. Και, φυσικά, να φροντίζεις πάντα να έχεις στο κέντρο τη σωστή θρέψη του σώματός σου. Στην τελική, το αλκοόλ είναι μία ακόμη ουσία με κυρίως κοινωνικά και ψυχολογικά οφέλη για εμάς και όχι ένα συστατικό θρέψης για το σώμα. Καταναλώνοντάς το περιστασιακά, με μέτρο και συνείδηση του πόσο και γιατί πίνω, μπορεί να χωρέσει και να συμβαδίσει με ένα σωστό θρεμμένο σώμα και μία υγιεινή διατροφή.
diatrofi