Η κρίση είναι εμφανής και το μέλλον δεν μοιάζει ευοίωνο, κυρίως λόγω πλήρους ελλείψεως προετοιμασίας μετάβασης σε ένα διαφορετικό οικονομικό μοντέλο.
Η Καστοριά είναι μια πανέμορφη πόλη της Δυτικής Μακεδονίας, γνωστή για την λίμνη, τις βυζαντινές εκκλησίες και τη γούνα. Εκατοντάδες ήταν κάποτε τα εργαστήρια και χιλιάδες οι εργαζόμενοι στη γούνα. Γι’ αυτό και η περιοχή άνθισε οικονομικά. Επί δεκαετίες στη Θεσσαλονίκη κυκλοφορούσε ο αστικός μύθος ότι η μισή πόλη είναι αγορασμένη από Καστοριανούς. Μπορεί και να ήταν αλήθεια.
Η Κοζάνη είναι η μεγαλύτερη πόλη της Δυτικής Μακεδονίας. Και από τις πλουσιότερες, όπως και η γειτονική της Πτολεμαΐδα. Γι’ αυτό και τα… μισά εξοχικά στη Χαλκιδική ανήκουν σε κατοίκους του νομού Κοζάνης. Άλλος ένας αστικός μύθος, που κι αυτός ίσως να βρίσκεται κοντά στην αλήθεια. Αιτία του πλούτου της περιοχής η ΔΕΗ. Τα λιγνιτωρυχεία και οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, στα οποία απασχολούνται επί δεκαετίες κυρίως ντόπιοι –απ’ τον παππού στον εγγονό-, με μισθούς αισθητά υψηλότερους από το μέσο όρο των υπολοίπων Ελλήνων εργαζομένων. Όχι μόνο τα τελευταία χρόνια της κρίσης, αλλά και στις πριν του 2010 «χρυσές» εποχές.
Σήμερα, στις δύο αυτές ευημερούσες επί μακρόν πόλεις και περιοχές της Βορείου Ελλάδος οι πιο ψαγμένοι από τους κατοίκους και τους δημόσιους παράγοντες είναι προβληματισμένοι. Η οικονομική κρίση είναι εμφανής και το μέλλον δεν μοιάζει ευοίωνο, κυρίως λόγω πλήρους ελλείψεως προετοιμασίας μετάβασης σε ένα διαφορετικό οικονομικό μοντέλο. Στην ουσία ισχύει στην Καστοριά και στην Κοζάνη ότι ισχύει και στην υπόλοιπη χώρα, με μία σημαντική διαφορά. Ενώ στο σύνολο της χώρας το πρόβλημα της οικονομικής υποβάθμισης είναι γενικευμένο και πολυεπίπεδο στις δύο αυτές περιοχές η οικονομική δραστηριότητα μοιάζει με μονοκαλλιέργεια.
Ακόμη και όσοι δεν ασχολούνται με τη γούνα ή δεν δουλεύουν στη ΔΕΗ, εργάζονται ή συνεργάζονται με επιχειρήσεις και ανθρώπους, οι οποίοι έχουν τις συγκεκριμένες ασχολίες, οι οποίες κινούν το χρήμα στις δύο αυτές περιοχές. Με έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλες πρωτοβουλίες η κατάσταση θα μπορούσε να κρατηθεί σε ένα καλό επίπεδο, δεδομένου ότι τα οικονομικά μέσα στον ιδιωτικό τομέα υπάρχουν, ενώ υπάρχουν και κοινοτικά κονδύλια, τα οποία περιμένουν δημιουργική αξιοποίηση.
Στην Καστοριά ενδεχομένως να έπρεπε να προβλέψουν ότι στην αγορά της κατασκευής γούνας θα μπουν κάποια στιγμή οι χώρες – εργοστάσια του πλανήτη, όπως η Κίνα και το Βιετνάμ τινάζοντας τη «μπάνκα του κόστους» στον αέρα. Χώρια η παγκόσμια εκστρατεία των οικολογικών οργανώσεων και η γενικότερη διεθνής τάση για οικολογικά προϊόντα, αλλά και η κλιματική αλλαγή που ασφαλώς συμβάλλουν στη μείωση της ζήτησης των γουναρικών. Είναι, πράγματι, κρίμα πολυτελείς εγκαταστάσεις εκθετηρίων γούνας στην Καστοριά να μαραζώνουν σήμερα λόγω της μείωσης της παραγωγής και γενικότερα του περιορισμού του οικονομικού αντικειμένου.
Αναλόγως στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης οι περισσότεροι αρνούνται να αποδεχθούν ότι ο λιγνίτης σε λίγα χρόνια τελειώνει. Οι περισσότεροι ικανοποιούνται από θολές διαβεβαιώσεις του τύπου «κάτι θα γίνει στο τέλος», ίσως γιατί αυτή είναι η επιθυμία τους. Δυστυχώς δεν τους περνάει καν από το μυαλό ότι αυτή η εξέλιξη, που οφείλεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι πιθανόν μια πολύ καλή ευκαιρία για την περιοχή τους που είναι περιβαλλοντικά επιβαρυμμένη να… αναπνεύσει καθαρό αέρα. Η «1η Πανελλήνια Έκθεση Αρωματικών Φυτών και προϊόντων» που πραγματοποιείται από χθες Παρασκευή μέχρι αύριο Κυριακή στα Κοίλα Κοζάνης, υπό την ευθύνη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Επιμελητηρίου του νομού, αποτελεί ισχυρή ένδειξη των δυνατοτήτων της περιοχής στον αγροτικό τομέα. Κανονικά αυτή η έκθεση θα έπρεπε να έχει διοργανωθεί πριν από δέκα χρόνια, αλλά… κάλιο αργά παρά ποτέ.
Στη ζωή είναι γνωστό ότι «το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν». Όπως λέει ο σοφός ελληνικός λαός «των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν». Μόνο που τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός λαός έχει χάσει τη σοφία του και προτιμάει να χάνεται στην επιπολαιότητά του. Διότι ούτε τις παροιμίες του θυμάται ούτε τι γίνεται στον υπόλοιπο πλανήτη αντιλαμβάνεται. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Σαουδικής Αραβίας και των υπόλοιπων αραβικών πετρελαιοπαραγωγών χωρών. Εδώ και δεκαετίες επενδύουν σε ΗΠΑ και Ευρώπη, ώστε να είναι οικονομικά εύρωστες όταν τελειώσει το πετρέλαιο. Προφανώς μια τοπική κοινωνία στην Ελλάδα δεν μπορεί να κινείται όπως μια χώρα που έχει τη δυνατότητα να φτιάξει, να νοικιάσει ή να αγοράσει μυαλά και να προγραμματίσει το μέλλον της με επιστημονικό τρόπο. Ο τρόπος σκέψης και η νοοτροπία είναι το θέμα. Η δυσκολία στον αναπροσανατολισμό, ακόμη κι όταν οι εξελίξεις είναι ορατές, αλλά ενδεχομένως όχι χειροπιαστές. Ως φαίνεται το δυσκολότερο απ’ όλα είναι να κάνει «κλικ» το μυαλό.
voria.gr
