Παρουσίαση του νέου μυθιστορήματος της Αναστασίας Λιάπη στην Καστοριά

Η πολυαγαπημένη μας Αναστασία Λιάπη, επανέρχεται με φρέσκια και ακμαία ματιά, με ένα νέο συναρπαστικό μυθιστόρημα, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Υδροπλάνο”

Το βιβλιοπωλείο Πάπυροs και οι εκδόσειs Υδροπλάνο σας προσκαλούν στην παρουσίαση του νέου μυθιστορήματοs τηs Αναστασίαs Λιάπη

Κρυμμένεs αλήθειεs στον καμβά

Την Κυριακή 22 Μαΐου και ώρα 18:30 στο Plaza Cafe στο Εμπορικό Κέντρο Καστοριάs

Τις αλήθειες για το βιβλίο της θα αποκαλύψει η ίδια η συγγραφέας μαζί με τις:

Χρύσα Κοσμίδου (δημοσιογράφος),
Μαρία Νάτσιου (Γραμματέαs Κοινωνικής Αλληλεγγύπs και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Νέας Δημοκρατίας),
Δέσποινα Σπυροπούλου (δασκάλα).
Απόσπασμα θα διαβάσει η Ιωάννα Νικολακάκη, ειδική παιδαγωγός.

Σας περιμένουμε.
Είσοδοs ελεύθερη

Κρυμμένεs αλήθειες στον καμβά

“Ένα παράθυρο κρατά τις αποστάσεις. Ένα πηγάδι τις δένει με ένοχα μυστικά και τον θάνατο.
Κι ένας καμβάς απελευθερώνει τις ενοχές, τα λάθη, τα πάθη και δεν είναι τυχαίο που γράφτηκαν με ή(τ)τα για να μην φαίνονται πολλά.
Ένα μικρό κορίτσι βλέπει την αυτοκτονία μιας νεαρής κοπέλας στο πηγάδι της αυλής της.
Ένα συμβάν που θα στοιχειώσει τα όνειρα και τις στιγμές της.
Όμως, αυτό που δένει τα δύο κορίτσια δεν είναι ο θάνατος αλλά η ζωή. Η ζωή ζωγραφισμένη σε ένα χαρτί με χρώματα, αρώματα, φως, σκοτάδι και ενοχές, του σήμερα, του χθες…”

O σκηνοθέτης και παραγωγός κινηματογράφου, Αντώνης Θεοχάρης Κιούκας έγραψε για το βιβλίο:

Θα αρχίσω έτσι όπως έχω ακούσει όλους να ξεκινάνε τις βιβλιοπαρουσιάσεις:

Όταν η Αναστασία με πήρε στο τηλέφωνο να μου προτείνει να συμμετέχω στην παρουσίαση του βιβλίου της, το πρώτο που σκέφτηκα είναι “τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι”… Αλλά στην Λιάπη δεν λέει κανείς εύκολα ΟΧΙ. Έτσι όταν διάβασα το βιβλίο συνειδητοποίησα για ακόμα μία φορά “τι αλεπού” είναι η Λιάπη. Άσε που και η “αλεπού” του Μικρού Πρίγκιπα (ο πιο ανθρώπινος ήρωας που έχω συναντήσει στην ζωή μου) κυκλοφορεί ελεύθερη ανάμεσα στις σελίδες του βιβλίου

Τρία θέματα είναι αυτά στα οποία θέλω να σταθώ, όχι ως βιβλιοκριτικός -δεν έχω τα προσόντα άλλωστε- αλλά ως βιβλιοφάγος και ως σκηνοθέτης, και τα αναφέρω ήδη από την αρχή.

1. το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά» αποτελεί μία ξεχωριστή περίπτωση στην ελληνική λογοτεχνία

2. Το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά» είναι μία ιστορία που ξετυλίγεται στο παρελθόν και ταυτόχρονα έρχεται από το μέλλον.

3. Το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά» έχει το ένα πόδι του χωμένο βαθειά μέσα στην γλώσσα της κινηματογραφικής αφήγησης

1. Δεν έχω διαβάσει -τουλάχιστον εγώ- στην ελληνική λογοτεχνία κάτι αντίστοιχο με το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά». Τίποτα δεν θυμίζει κάτι που έχουμε ξανα-συναντήσει. Και επιπλέον ο κόσμος της Λιάπη, (και η ματιά της στον κόσμο της) είναι συμπαγής και ολόκληρος. Τόσο συμπαγής και ολόκληρος που ώρες-ώρες φαντάζει ολοκληρωτικός.

Η Λιάπη αφηγείται με το δικό της ξεχωριστό τρόπο, δημιουργώντας ένα μοντέρνο αφήγημα, με ανορθόδοξη ανέλιξη, αινίγματα στα οποία δεν δίνεται λύση και ήρωες που ακροβατούν ανάμεσα στην πραγματικότητα και τον εφιάλτη, που έρχεται όπως πάντα από το παρελθόν και στοιχειώνει, όπως πάντα, το μέλλον μας. Η υπόθεση περιστρέφεται γύρω από μια γυναίκα, που προσπαθεί να αναστήσει το παρελθόν της και να φτιάξει το μέλλον της, μέσα από σκόρπιες λέξεις και εικόνες του μυαλού, που κάπου συναντιούνται, κάπου μένουν μετέωρες, κάπου η χρονική αλληλουχία θρυμματίζεται. Απομένει ένα θαυμάσιο σύνολο από εικόνες και καταστάσεις, ένα παζλ που δεν απεικονίζει κάτι συγκεκριμένο, αλλά που παράλληλα δεν μπορείς να του αφαιρέσεις ούτε ένα κομμάτι. Είναι το λογοτεχνικό σύμπαν της Λιάπη, μεγαλοπρεπές και απωθητικό συνάμα, αληθινό μέσα στις εφιαλτικές του διαστάσεις και έξοχα υλοποιημένο.

2. Το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά» είναι ένα Παραμύθι με ντύμα επιστημονικής φαντασίας ταυτόχρονα. Φωτίζει την μυστική και άρικτη σχέση αυτών των δύο καταστάσεων, του παρελθόντος και του μέλλοντος. Μας ψιθυρίζει ότι όσο άγνωστο μας είναι το μέλλον, άλλο τόσο άγνωστο μας είναι και το παρελθόν. Και ότι ο φόβος μπροστά στην άγνοια του μέλλοντος μας είναι ίδιος -αν το συνειδητοποιήσουμε- με το φόβο της άγνοιας του παρελθόντος μας. Δεν γνωρίζουμε που πάμε αλλά δεν έχουμε και ιδέα στην πραγματικότητα από που ερχόμαστε. Ότι η φράση του Μπέκετ “το άγνωστο με τυλίγει από παντού” δεν αφορά μόνο στην επόμενη στιγμή αλλά και στην αμέσως προηγούμενη. Το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά» είναι η αποθέωση της ιερής στιγμής του παρόντος… είναι εν τέλει μία υπαινικτική υπενθύμιση ότι ο χρόνος δεν υπάρχει.

3. Το τρίτο σημείο αφορά στο γιατί βρίσκομαι σήμερα εδώ, σε αυτό το τραπέζι. Γιατί τα βιβλίο της Λιάπη είναι έτοιμο σενάριο μιας κινηματογραφικής ταινία (δεν έχει απολύτως τίποτα θεατρικό). Έχει το ένα πόδι του χωμένο βαθιά μέσα στον τρόπο της κινηματογραφικής αφήγησης. Όταν το διάβασα κατάλαβα ότι η Λιάπη καθόλου τυχαία δεν κάλεσε κι ένα σκηνοθέτη να το παρουσιάσει. Γίνεται άραγε η αλεπού –η Λιάπη- να ναι 100 και τα αλεπουδάκι –εγώ δηλαδή-110? Εμ δεν γίνεται. Το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά» είναι για την ελληνική λογοτεχνία ότι είναι -άντε να το πω- το Mulholland Drive του David Lynch για τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Είναι απίστευτο, σχεδόν στα όρια του τρόμου, το πόσα κοινά έχει η Λιάπη με τον Lynch στην δημιουργία του κόσμου τους, στο πλάσιμο των ηρώων τους και στην αφήγηση.

3α.Το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά» της Αναστασίας Λιάπη -όπως και το Mulholland Drive του David Lynch- λειτουργεί σε πολλά επίπεδα. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα δημιουργιών ψυχαναλυτικού τύπου, όπου αφαιρείται η ταυτότητα του κεντρικού χαρακτήρα και ξαφνικά, χωρίς λογική προειδοποίηση μετα-κυλείται σε κάποιον άλλον. Έτσι η Λιάπη κάνει την ψυχολογική σύγχυση βίωμα για τον ίδιο τον θεατή και όχι μόνο για τις ηρωίδες της. Αφηρημένα, σκοτεινά στοιχεία μαγείας -όχι πρόδηλης- προσθέτουν μία μεταφυσική διάσταση στο μυστήριο. Η Λιάπη θέλει να μας υποβάλλει την ιδέα ότι οι απότομες υπερβάσεις της πλοκής οφείλονται στον ταραγμένο εσωτερικό κόσμο των ηρώων, και ότι η συμπεριφορά τους καταλύει την κανονικότητα της αφηγηματικής ροής της ιστορίας με τη στενή έννοια. Εντούτοις, αφαιρώντας συνειδητά συγκεκριμένες πληροφορίες η Λιάπη προσθέτει αφηρημένες αλλά σημαντικές ερμηνείες, στο γιατί τους.

3β.Η πλοκή με τη στενή έννοια αποτελεί αναπόφευκτο στοιχείο κάθε έργου, έστω κι αν ενίοτε είναι καλά κρυμμένη πίσω από το ονειρώδες της αφήγησης. Κι αυτή την έννοια της πλοκής, -όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο- υπηρετoύν, με αυθαίρετο ίσως αλλά εξαιρετικά συνεπή τρόπο, και η Λιάπη και ο Lynch. Ακόμη κι όταν αφαιρούν πολλές πληροφορίες, ιδίως λεπτομέρειες της ιστορίας και κάνουν το έργο τους να φαίνεται τόσο “ανοιχτό” με κίνδυνο να καταντήσει εντελώς αυθαίρετο και κατά συνέπεια ανυπόφορα γενικό, ακόμη κι όταν κυριαρχούν εγκιβωτισμοί, αφηγήσεις εκτός τόπου και χρόνου, συνειρμικές διαδοχές ανάμεσα στις σκηνές και ψυχαναλυτικό μοντάζ, υπάρχει πάντα μια ιστορία που δεν θέλουν να ξεχάσουν να διηγηθούν.

3γ. Και έχουν κάτι ακόμα κοινό: το πέρασμα, από τον πραγματικό κόσμο σε ένα κόσμο που φαντάζει φανταστικός, και η αντιστροφή των δύο αυτών κόσμων επίσης, με μια τόσο πρωτόγνωρη μεθοδολογία που μας κάνει να βυθιζόμαστε και στις δύο περιπτώσεις με ανασφάλεια σε αναλύσεις, αναζήτηση ομοιοτήτων και διαφορών, και άλλα τέτοια που τελικά περιπλέκουν ακόμη περισσότερο τα ήδη περιπεπλεγμένα πράγματα αντί να τα αποσαφηνίσουν.

Όταν σε μια αφήγηση μπερδεύεται μια αληθινή ιστορία με μια φανταστική, έχουμε συνηθίσει η αληθινή να αποτελεί το κυρίως σώμα της αφήγησης και το μεγαλύτερο σε διάρκεια μέρος της και η φανταστική απλώς να έρχεται συμπληρωματικά, αργότερα και με σημαντικά μικρότερο χρόνο, απλώς για να συμπληρώσει τα πράγματα και να λειτουργήσει επικουρικά. Εδώ όμως γίνεται το αντίστροφο και μάλιστα με έναν τέτοιο εσκεμμένο από την Λιάπη τρόπο που είναι σαν να σου λέει: ότι όταν διαβάζεις μια ιστορία πρέπει να είσαι έτοιμος για όλα και κάθε φορά να ξεχνάς αυτά που ξέρεις. Το πρώτο επίπεδο της αφήγησης της είναι σκέτη φαντασία σαν ένα όνειρο. Η ενοχική πραγματικότητα έρχεται μετά για να κλείσει την ιστορία. Γιατί το συγκεκριμένο όνειρο το γέννησε η ενοχή και η υπέρβασή της. Όλα λοιπόν επαφίενται στο θεατή, στον ακροατή, στον αναγνώστη… τον οποίο προϋποθέτει εκ προμελέτης αθώο.

3δ. Ο τρόπος που η Λιάπη, όπως κι ο Lynch, πραγματεύoνται το φαινόμενο του ονείρου. Μέσα στην ονειρική πραγματικότητα που ζουν οι ηρωίδες τους βρίσκουμε κάτι απ’ τα δικά μας όνειρα και το υλικό απ’ το οποίο αυτά είναι φτιαγμένα. Δηλαδή από ενοχές, φόβους, επιθυμίες, ανθρώπους που αλλάζουν ρόλους, φράσεις, αντικείμενα και ήχους που εμφανίζονται αλλιώς και αλλού. Και πάνω απ’ όλα μια αδήριτη ανάγκη να αλλάξουμε τα πράγματα που δεν μπορούμε στην πραγματικότητα. Μας λένε, με δυό λόγια, ότι το όνειρο είναι ο μοναδικός τρόπος να ξαναγράψουμε το σενάριο της ζωής μας.
Κάπου στον «Μικρό Πρίγκιπα» λέει η Αλεπού: “Eίσαι υπεύθυνος για πάντα, γι` αυτό που έχεις εξημερώσει”. Αναστασία Λιάπη από σήμερα είσαι υπεύθυνη για όλους εμάς και για όσους ακόμα θα διαβάσουν το «Κρυμμένες αλήθειες στον καμβά»