Οι σωστές διατροφικές συνήθειες μπορούν να διαμορφωθούν και μάλιστα από την παιδική ηλικία, αρκεί οι γονείς να θέλουν και να προσπαθούν να επηρεάσουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών. Κατά την παιδική ηλικία όπου η προσωπικότητα των παιδιών είναι εύπλαστη, οι γονείς πρέπει να δώσουν τις σωστές βάσεις για τη διατροφή των παιδιών τους για την υπόλοιπη τους ζωή, έχοντας υπ’ όψιν τα παρακάτω.
Η έκθεση των παιδιών στις διαφημίσεις αλλά και η διαθεσιμότητα των κυλικείων επηρεάζουν τις επιλογές τους και κάνουν τα ανθυγιεινά σνακ πιο ελκυστικά. Επίσης πολλές φορές οι γονείς λόγω έλλειψης χρόνου δεν προετοιμάζουν κάποιο σνακ από το σπίτι για το σχολείο και τα προμηθεύουν με τυποποιημένα προϊόντα υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λιπαρά (πχ. κρουασάν, πατατάκια κ.τ.λ). Η κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να εθίσει τα παιδιά και όσο πιο πολύ την καταναλώνουν τόσο πιο πολύ την ζητούν, με αποτέλεσμα την αύξηση σωματικού βάρους και λίπους. Επομένως χωρίς υπερβολές πάντα, αποφύγετε να υπάρχουν περιττά πράγματα μέσα στο σπίτι ή μη δίνετε χρήματα στο παιδί για να αγοράσει από το κυλικείο. Αντιθέτως, προετοιμάστε σαν κολατσιό κάποιο τοστ με τυρί και ντομάτα ή κάποια σπιτική χορτόπιτα ή μπισκότα με μέλι και βρώμη ακόμα και πλυμμένα και κομμένα φρούτα σε μικρές μπουκιές.
Ένα άλλο συχνό φαινόμενο που δυσκολεύει τους γονείς και παρατηρείται στα παιδιά κυρίως στις ηλικίες ενός έως πέντε ετών είναι η εισαγωγή καινούριων τροφίμων στο διαιτολόγιο τους. Σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά προτιμούν δύο τρία συγκεκριμένα φαγητά και αρκούνται σε αυτά, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις. Τα παιδιά συνήθως αποφεύγουν να δοκιμάσουν συγκεκριμένα τρόφιμα, ενώ προτιμούν εκείνα που τους είναι οικία. Επομένως προσθέτετε ένα μόνο καινούριο τρόφιμο κάθε φορά και σε συνδυασμό πάντα με κάποιο άλλο αγαπημένο του. Η διαδικασία αυτή απαιτεί υπομονή από τον γονέα καθώς για να συνηθίσει στη θέα και τη γεύση του πρέπει να εκτεθεί τουλάχιστον 10-15 φορές. Εάν συνεχίσει να αποφεύγει συγκεκριμένα τρόφιμα φροντίστε να του τα σερβίρετε κρυμμένα μέσα σε άλλα που του αρέσουν. Για παράδειγμα κέικ με μπανάνα και σταφίδες, όσπρια μέσα στη σαλάτα ή μαζί με ρύζι, μπιφτέκια μαζί με βρώμη, λαχανικά ψιλοκομμένα μέσα σε άλλες σαλάτες ή στο μπιφτέκι.
Βάλτε πρόγραμμα στο ωράριο διατροφής του παιδιού και της οικογένειας. Όταν υπάρχει συγκεκριμένη ώρα που γίνονται τα γεύματα το παιδί συνηθίζει να τρώει τη συγκεκριμένη ώρα μειώνοντας τα τσιμπολογήματα. Αντιθέτως, όταν περνάει η προγραμματισμένη ώρα του φαγητού, το παιδί για να καλύψει την πείνα του καταναλώνει πολλές θερμίδες από άλλα τρόφιμα και όταν έρχεται η ώρα του φαγητού είναι χορτασμένο και δεν θα φάει ή θα φάει πολύ λίγο και έτσι δεν καταναλώνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Ένα πρόγευμα μετά το πρωινό και ένα απογευματινό μετά το μεσημεριανό είναι αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες του παιδιού, αλλά και να αφήσουν «χώρο» για το κυρίως γεύμα.
Προσπαθήστε να κάνετε τουλάχιστον ένα γεύμα στο τραπέζι σαν οικογένεια. Οι γονείς αποτελούν πρότυπο για τα παιδιά και οι επιλογές που κάνετε επηρεάζουν και τις δικές τους. Ο καλύτερος τρόπος για να αποκτήσουν υγιεινές συνήθειες είναι η μίμηση. Αυτό σημαίνει ότι όταν σας βλέπουν να καταναλώνετε σαλάτα με το γεύμα σας και φρούτα είναι πιθανότερο να κάνουν το ίδιο.
Τέλος για να τρώει ένα παιδί υγιεινά, πρέπει να δοθεί πολύ μεγάλη έμφαση στον τρόπο μαγειρέματος της οικογένειας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη χρήση λαδιού τόσο στο μαγείρεμα, όσο και στη σαλάτα. Το ελαιόλαδο είναι η καλύτερη πηγή λίπους για τον οργανισμό, δεν παύει όμως να έχει αρκετές θερμίδες. 1 κουταλιά λάδι έχει 140 θερμίδες, που σημαίνει ότι μια κουταλιά λάδι για τη σαλάτα και μια κουταλιά λάδι για το μαγείρεμα είναι αρκετές για την κάλυψη των θερμιδικών αναγκών, αλλά και για διατήρηση των θερμίδων σε χαμηλό επίπεδο. Επίσης μεγάλη έμφαση πρέπει να δίνεται στην ποσότητα αλατιού και ζάχαρης, τα οποία πρέπει να περιορίζονται όσο το δυνατόν περισσότερο. Μπορείτε να δώσετε γεύση στα γλυκά χρησιμοποιώντας βανίλια, κανέλα, σταφίδες, μέλι, χυμό φρούτων αντί για ζάχαρη, ενώ στα αλμυρά φαγητά μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα κάθε είδους μπαχαρικά.
Τέλος, μην ξεχνάτε ότι οι διατροφικές συνήθειες δεν αποκτώνται από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά καλλιεργούνται. Επομένως μην αποθαρρύνεστε εάν το παιδί σας αρχικά αντιδράει, αλλά επιμένετε διαρκώς.
Μαρία Ρίτσου
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
