Μαύρη σοκολάτα – Πολύτιμος σύμμαχος ή… φιλικός εχθρός;

Η μαύρη σοκολάτα έχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών που ωφελούν το σώμα σου. Ποια είναι αυτά και τι θα πρέπει να προσέχεις;

Η μαύρη σοκολάτα έχει πολλά θρεπτικά συστατικά που μπορούν να επηρεάσουν θετικά την υγεία σου. Φτιαγμένη από τους σπόρους του κακαόδεντρου, είναι μια από τις καλύτερες πηγές αντιοξειδωτικών, με αρκετές μελέτες να υποστηρίζουν τη συνεισφορά της στην θωράκιση του οργανισμού.

Η κατανάλωσή της θέλει όμως προσοχή. Δες παρακάτω τα σημαντικότερα οφέλη της, αλλά και τι θα πρέπει να προσέξεις με την κατανάλωσή της.

Το θρεπτικό της προφίλ

Μια μπάρα μαύρης σοκολάτας 100 γραμμαρίων με 70–85% κακάο περιέχει: 11 γραμμάρια φυτικών ινών, 66% της ΣΗΠ σίδηρο, 57% της ΣΗΠ μαγνήσιο, 196% της ΣΗΠ χαλκό, και 85% της ΣΗΠ μαγγάνιο. Επιπλέον, έχει άφθονο κάλιο, φώσφορο, ψευδάργυρο και σελήνιο

Φυσικά, τα 100 γραμμάρια είναι αρκετά μεγάλη ποσότητα που προφανώς δεν πρέπει να καταναλώνεις καθημερινά. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά συνοδεύονται επίσης από 600 θερμίδες και μέτριες ποσότητες ζάχαρης. Για το λόγο αυτό, η μαύρη σοκολάτα θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο.

Το προφίλ λιπαρών οξέων του κακάο και της μαύρης σοκολάτας είναι επίσης καλό. Τα λίπη της αποτελούνται κυρίως από ελαϊκό οξύ (ένα υγιές για την καρδιά λίπος που βρίσκεται επίσης στο ελαιόλαδο), στεατικό οξύ και παλμιτικό οξύ. Το στεατικό οξύ έχει ουδέτερη επίδραση στη χοληστερόλη. Το παλμιτικό οξύ μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα χοληστερόλης, αλλά αποτελεί μόνο το ένα τρίτο των συνολικών θερμίδων λίπους.

Η μαύρη σοκολάτα περιέχει επίσης διεγερτικά όπως η καφεΐνη και η θεοβρωμίνη, αλλά δύσκολα θα σε κρατήσει ξύπνιο τη νύχτα, καθώς η ποσότητα καφεΐνης είναι πολύ μικρή.

Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά

Η μαύρη σοκολάτα είναι γεμάτη οργανικές ενώσεις που είναι βιολογικά ενεργές και λειτουργούν ως αντιοξειδωτικά. Αυτές περιλαμβάνουν πολυφαινόλες, φλαβανόλες και κατεχίνες, μεταξύ άλλων. Σύμφωνα με έρευνες, οι πολυφαινόλες στη μαύρη σοκολάτα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση ορισμένων μορφών LDL («κακής») χοληστερόλης όταν συνδυάζονται με άλλα τρόφιμα όπως τα αμύγδαλα και το κακάο.

Μια μελέτη μάλιστα, έδειξε ότι το κακάο και η μαύρη σοκολάτα είχαν περισσότερη αντιοξειδωτική δράση, πολυφαινόλες και φλαβανόλες από οποιαδήποτε φρούτα που δοκιμάστηκαν.

Αυξάνει την HDL και προστατεύει την LDL από την οξείδωση

Η κατανάλωση μαύρης σοκολάτας μπορεί να βελτιώσει αρκετούς σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, αλλά και να προστατεύσει από την υψηλή χοληστερόλη.

Σε μια μικρή μελέτη, η κατανάλωση μαύρης σοκολάτας σε συνδυασμό με λυκοπένιο, βρέθηκε ότι μειώνει σημαντικά τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης, της LDL («κακής») χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.

Το κακάο μειώνει τις επιρρεπείς στην οξείδωση μορφές της LDL. Περιέχει μια πληθώρα ισχυρών αντιοξειδωτικών που εισχωρούν στην κυκλοφορία του αίματος και προστατεύουν τις λιποπρωτεΐνες από την οξειδωτική βλάβη.

Οι φλαβανόλες στη μαύρη σοκολάτα μπορούν επίσης να μειώσουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία είναι ένας άλλος κοινός παράγοντας κινδύνου για ασθένειες όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης.  Ωστόσο, η μαύρη σοκολάτα περιέχει και ζάχαρη, η οποία μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.

Ίσως προστατεύει την καρδιά

Οι ενώσεις της μαύρης σοκολάτας φαίνεται να είναι ιδιαίτερα προστατευτικές έναντι της οξείδωσης της LDL. Μακροπρόθεσμα, αυτό σημαίνει λιγότερη χοληστερόλη στις αρτηρίες, με αποτέλεσμα χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Μια σειρά από μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση κακάο ή σοκολάτας πλούσιες σε φλαβανόλη, μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση και να βελτιώσει την καρδιαγγειακή υγεία. Μια ανασκόπηση μελετών αποκάλυψε ότι η κατανάλωση σοκολάτας 3 φορές την εβδομάδα μείωσε τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων κατά 9%. Η κατανάλωση σοκολάτας πιο συχνά έδειξε μικρό πρόσθετο όφελος.

Μια άλλη μελέτη αναφέρει η κατανάλωση 45 γραμμαρίων σοκολάτας την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων κατά 11%. Η κατανάλωση περισσότερων από 100 γραμμαρίων την εβδομάδα δεν φαίνεται να παράγει οφέλη για την υγεία.  Αντίστοιχα, μια κλινική δοκιμή του 2017 διαπίστωσε ότι τα άτομα που κατανάλωναν αμύγδαλα με ή χωρίς μαύρη σοκολάτα εμφάνισαν βελτιωμένα επίπεδα LDL χοληστερόλης.

Αν και όλα αυτά τα ευρήματα είναι πολλά υποσχόμενα, απαιτούνται περισσότερα στοιχεία για να μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε  ότι η σοκολάτα ήταν όντως αυτή που μείωσε τον κίνδυνο.

Ωστόσο, δεδομένου ότι η βιολογική διαδικασία είναι γνωστή (χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και χαμηλότερη LDL με τάση οξείδωσης), είναι λογικό να συμπεράνουμε ότι η τακτική κατανάλωση μαύρης σοκολάτας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Άρα να την καταναλώνω συχνά;

Ο Ali Webster, αναπληρωτής διευθυντής διατροφικών επικοινωνιών στο International Food Information Council Foundation, αναφέρει ότι ενώ η μαύρη σοκολάτα μπορεί να προσφέρει σημαντικά μέταλλα όπως σίδηρο, χαλκό, ψευδάργυρο, φώσφορο και μαγνήσιο, οι ποσότητες αυτών των θρεπτικών συστατικών είναι αρκετά μικρές σε σύγκριση με αυτές που βρίσκουμε σε άλλα τρόφιμα.

«Αυτό που θα πω δεν θα αρέσει σε αρκετούς, αλλά δεν θα συνιστούσα να βασίζεστε στη μαύρη σοκολάτα για να βελτιώσετε την υγεία σας», είπε ο Webster. «Η μαύρη σοκολάτα είναι μια συμπυκνωμένη πηγή θερμίδων και η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει στην κατανάλωση πάρα πολλών θερμίδων γενικά, κάτι που προκαλεί αύξηση βάρους. Ακόμη και με μερικά αξιοσημείωτα οφέλη για την υγεία, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η μαύρη σοκολάτα θα πρέπει να θεωρείται μια απόλαυση ή μια μικρή απόλαυση – κάτι που τρώμε σε μικρές ποσότητες», πρόσθεσε.

Ο Webster πρόσθεσε επίσης ότι η ποσότητα σοκολάτας που θα πρέπει να καταναλώσουμε για να πάρουμε την κατάλληλη ποσότητα φλαβανολών θα ήταν «αρκετά μεγάλη».

«Σε ορισμένες περιπτώσεις, μιλάμε για περισσότερο από μια ολόκληρη σοκολάτα, αν το ποσοστό κακάο δεν είναι πολύ υψηλό. Όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό κακάο, τόσο υψηλότερη είναι η περιεκτικότητα σε φλαβανόλη, που σημαίνει ότι θα χρειαστείτε μια μικρότερη μερίδα σοκολάτας για να αποκτήσουμε την ίδια ποσότητα φλαβανολών», είπε ο Webster.

Healthline