Το πόσο γελάμε είναι θέμα γενετικής προδιάθεσης, ηλικίας ή κατάλληλου περιβάλλοντος; Μπορούμε άραγε να μάθουμε να γελάμε και να βελτιώσουμε την ψυχολογία μας;
Ισως πρέπει να ξαναμάθουμε τον τρόπο να γελάμε, με αυτό το γέλιο που είχαμε παιδιά, αυτό που κάνει τα μάγουλά μας να πονάνε και εμάς να απελευθερωνόμαστε ολοκληρωτικά. Υπάρχουν άνθρωποι που – ειδικά στην εποχή που ζούμε – δυσκολεύονται να γελάσουν, δυσκολεύονται να δουν το αστείο σε πολλές χιουμοριστικές περιστάσεις όπως ταινίες, κωμικές παραστάσεις κ.ά. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στη Μεγάλη Βρετανία το 42% των ανθρώπων που ρωτήθηκαν δεν μπορούσαν να θυμηθούν την τελευταία φορά που γέλασαν δυνατά και το 32% δήλωσαν ότι δεν είχαν γελάσει με την ψυχή τους για περισσότερο από έναν μήνα. Τι φταίει σύμφωνα με τους ερωτηθέντες και πώς είναι η ψυχολογία τους;
Πολλοί κατηγόρησαν έναν συνεχή κύκλο αδυσώπητα κακών ειδήσεων και το 69% των συμμετεχόντων δήλωσε μάλιστα ότι πιστεύει ότι υπάρχουν λιγότερα πράγματα για να γελάσει κανείς σε έναν μεταπανδημικό κόσμο που μαστίζεται από τον πόλεμο και την κρίση του κόστους ζωής…
Γιατί ξεχάσαμε να γελάμε;
Σύμφωνα με επιστημονικούς υπολογισμούς ο μέσος ενήλικος αναμένεται κανονικά να γελάει 20 φορές την ημέρα αλλά σύμφωνα με τις έρευνες ο μέσος μεσήλικος γελάει τελικά πολύ λιγότερο.
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι τείνουμε να αρχίζουμε να γελάμε λιγότερο στην ηλικία των 23 ετών ενώ αυξάνουμε και πάλι το πόσο γελάμε μετά την ηλικία των 70 ή 80 ετών.
Εύλογο είναι ότι μας είναι πιο εύκολο να γελάμε πολύ και ανοιχτά όταν είμαστε νέοι, όσο είναι ακόμη λίγα τα πράγματα που διακυβεύονται και δεν έχουμε νιώσει το συντριπτικό βάρος των ευθυνών. Οι έρευνες είναι λιγοστές, αλλά η έλλειψη αυτοσυνειδησίας και η αγάπη για το παιχνίδι σημαίνουν ότι τα παιδιά πιθανώς γελούν περισσότερο.
Μελέτες έχουν επίσης δείξει τόσο ότι οι άνθρωποι με συγκεκριμένο γενετικό προφίλ έχουν προδιάθεση να γελούν περισσότερο από άλλους όσο όμως ότι και το περιβάλλον παίζει ρόλο. Ενδιαφέρον έχει ότι μια μελέτη του 2021 από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ διαπίστωσε πως ακόμη και τα μωρά τεσσάρων μηνών μπορούν να παράγουν τα δικά τους αστεία.
Τα κοινωνικά δίκτυα σκοτώνουν και το γέλιο
Το γέλιο μάς βοηθά να συνδεθούμε, ωστόσο το χιούμορ δεν είναι πάντα επιτυχημένο ή αποδεκτό, οπότε αν κάνουμε ένα αστείο που δεν «περάσει» και δεν καταφέρουμε να κάνουμε χιούμορ, κινδυνεύουμε να καταστρέψουμε τη σύνδεσή μας με τους άλλους, πράγμα που είναι μια οδυνηρή εμπειρία.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η κουλτούρα της ακύρωσης έχουν επιτείνει το πρόβλημα δημιουργώντας ένα περιβάλλον στο οποίο όλοι μας φιλτράρουμε και αξιολογούμε συνεχώς αυτά που λέμε, εμείς ή οι άλλοι.
Μερικές φορές το χιούμορ μπορεί να παρεξηγηθεί, ακόμα και να μας οδηγήσει σε επικίνδυνα μονοπάτια όπου οι άλλοι παρεξηγούν τα όσα λέμε και εννοούμε, ειδικά όταν δεν μας γνωρίζουν, όπως συμβαίνει στα κοινωνικά δίκτυα και γενικότερα στο Ιντερνετ.
Τι κερδίζουμε γελώντας
Το γέλιο, είτε φυσικό είτε «ενθαρρυμένο», έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι μειώνει το στρες. Το γέλιο αυξάνει την πρόσληψη οξυγόνου, το οποίο με τη σειρά του διεγείρει την καρδιά, τους πνεύμονες και τους μυς μας και απελευθερώνει την ένταση. Νορβηγική έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2022 στο περιοδικό «Psychosomatic Medicine» διαπίστωσε ότι οι γυναίκες με έντονη αίσθηση του χιούμορ είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, ενώ σε κοινωνικό επίπεδο το γέλιο έχει βρεθεί ότι βελτιώνει τόσο τις φιλίες όσο και τις ερωτικές σχέσεις.
6 τρόποι για να ξαναβρούμε το γέλιο μας και να τονώσουμε την ψυχολογία μας
1. Εν ανάγκη προσποιούμαστε
Κοιτάζουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη και γελάμε. Πρόκειται για τη θεραπεία γέλιου όπου παίρνουμε μια βαθιά ανάσα και στην εκπνοή προσθέτουμε έναν ήχο γέλιου, πράγμα που μπορεί να μας κάνει να αισθανόμαστε λίγο ανόητοι στην αρχή αλλά στη συνέχεια το γέλιο μας βγαίνει φυσικά.
2. Το κάνουμε συνήθεια
Η δέσμευση να γελάμε κάθε μέρα διευκολύνει το αυθόρμητο γέλιο, το να καλλιεργήσουμε μια παιχνιδιάρικη στάση και να βρούμε τη διασκέδαση στις καθημερινές στιγμές.
3. Ψάχνουμε ό,τι μας κάνει να γελάμε
Ανακαλύπτουμε τι είναι πιο πιθανό να μας κάνει να γελάσουμε και το αναζητούμε (π.χ. ένας κωμικός που μας αρέσει).
4. Οταν φταίει η σχέση μας με τον εαυτό μας
Η αδυναμία να γελάσουμε μπορεί να πηγάζει από τη χαμηλή μας αυτοεκτίμηση. Αν νιώθουμε καλύτερα με τον εαυτό μας θα μπορέσουμε ίσως να ξεκλειδώσουμε την αίσθηση του χιούμορ μας.
5. Τα κατοικίδια αυξάνουν το γέλιο
Μελέτη του Πανεπιστημίου St Bonaventure στη Νέα Υόρκη, διαπίστωσε ότι οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων γελούσαν συχνότερα, ειδικά όσοι είχαν σκύλους.
6. Ξεκινάμε ένα καινούργιο χόμπι
Ακόμα και οι πιθανώς αδέξιες πρώτες προσπάθειές μας είναι πιθανό να μας κάνουν να γελάσουμε, με… τον εαυτό μας.
