Η Καθαρά Δευτέρα έφτασε, η οποία σηματοδοτεί τη λήξη της Αποκριάς και την έναρξη της νηστίσιμης περιόδου μέχρι το Πάσχα. Το ξεκίνημα της Σαρακοστής γιορτάζεται με άφθονα νηστίσιμα εδέσματα, σε κάθε ελληνικό τραπέζι.
Είτε βγάλετε το καρό τραπεζομάντιλο για πικ νικ, είτε φάτε κάπου έξω, είτε μείνετε στη θαλπωρή του σπιτιού σας, το τραπέζι σας την Καθαρά Δευτέρα, αν τηρήσετε τις παραδόσεις, θα γεμίσει με φαγητά, αρκετά εκ των οποίων δεν γευόμαστε συχνά. Μήπως, όμως, κάποια από αυτά θα έπρεπε;
Φασολάδα
Η φασολάδα σίγουρα δεν ανήκει στην κατηγορία των φαγητών που… λείπουν για καιρό από το τραπέζι μας, αφού οι περισσότεροι την τιμούν μια φορά την εβδομάδα. Και ορθώς πράττουν! Τα φασόλια είναι πλούσια σε πρωτεΐνη, την οποία χρειαζόμαστε για ενέργεια και για το χτίσιμο των μυών μας, ενώ συνολικά το πιάτο αυτό, με τα φασόλια, τα καρότα, το κρεμμύδι και το σέλινο, είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες που κάνουν καλό στο έντερο, έχει αντιμικροβιακή δράση χάρη στο κρεμμύδι και είναι πάνω απ’ όλα… γευστικότατο! Από θερμίδες, όμως, δεν πάει πίσω, αφού 1 μερίδα φασολάδας, ξεπερνάει τις 450.
Λαγάνα
Το ιδιαίτερο ψωμί που μας περιμένει μια φορά το χρόνο, η λαγάνα, φτιάχνεται χωρίς προζύμι (άζυμος άρτος), μόνο με αλεύρι και νερό, παραμένοντας «πλακέ» με αρκετή κόρα και λίγη ψίχα. Συνοδεύει υπέροχα την ταραμοσαλάτα και τη φασολάδα μας, ενώ το σουσάμι της μας παρέχει φώσφορο, μαγνήσιο, ασβέστιο, βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β1, Β2, Β5), αλλά και βιταμίνη Ε. Στο σουσάμι συναντάμε, επίσης, πρωτεΐνη, όπως και υδατάνθρακα, χρειάζεται, όμως, προσοχή στην κατανάλωσή της, από όσους προσέχουν τη σιλουέτα τους, καθώς οι θερμίδες μιας φέτας μπορεί να ξεπεράσουν τις 60.
Ταραμοσαλάτα
Μια πολύ διαφορετική «σαλάτα» βρίσκεται κάθε χρόνο στο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας, η οποία φτιάχνεται από ταραμά, δηλαδή αλατισμένα αβγά μπακαλιάρου ή κυπρίνου, που έπειτα από διάφορες διεργασίες, φτάνουν στη μορφή που γνωρίζουμε. Η πρώτη αυτή ύλη έχει αρκετά οφέλη για την υγεία μας, αφού είναι πλούσια σε βιταμίνη Α και D, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, κάλιο και φώσφορο, ωφελώντας τα μάτια, τα οστά, το ανοσοποιητικό, ενώ αν προσθέσουμε και τα οφέλη του ελαιολάδου στην εξίσωση, τότε διαπιστώνουμε ότι η ταραμοσαλάτα ευεργετεί και την καρδιά μας, καθώς τα μονοακόρεστα λιπαρά του λαδιού συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερίνης. Μέχρι εδώ όλα καλά, εκτός από το νάτριο του ταραμά, το οποίο υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες, επηρεάζοντας την αρτηριακή πίεση, συν του ότι οι θερμίδες της ταραμοσαλάτας μπορεί να ξεπερνούν τις 100 σε μια κουταλιά. Για να φτιάξετε ταραμοσαλάτα, επιλέξτε τον άσπρο ταραμά, καθώς ο κόκκινος παίρνει το χρώμα του από χρωστικές.
Χταπόδι
Το θαλασσινό στοιχείο στο σαρακοστιανό τραπέζι είναι έντονο και το χταπόδι είναι πρώτο και καλύτερο στη λίστα, με το χαμηλότερο ποσοστό χοληστερόλης από όλα τα θαλασσινά. Είναι πλούσιο σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, βιταμίνη Β12 και σίδηρο, ενώ έχει ταυτόχρονα χαμηλή θερμιδική αξία, αποδίδοντας 82 θερμίδες στα 100 γραμμάρια. Στα αρνητικά του βρίσκουμε τη δυσκολία που παρουσιάζει στην πέψη, γι’ αυτό ειδικά αν πάσχετε από δυσπεψία, κρατήστε το σε επίπεδο μεζέ ή συνοδευτικού, όπως άλλωστε συνηθίζεται. Κι ένα μικρό μυστικό; Αντί να το βράσετε σε νερό, προτιμήστε να το βράσετε σε κρασί ή ξίδι, για να βγει πιο μαλακό.
Γαρίδες
Μικρές, μεγάλες, τροφαντές, ισχνές, οι γαρίδες έχουν επίσης πρωταγωνιστικό ρόλο στο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Ταιριάζουν άψογα με την ταραμοσαλάτα και μας χαρίζουν υψηλές συγκεντρώσεις δυο μοναδικών αντιοξειδωτικών συστατικών της ασταξανθίνης και του σεληνίου, όπως και πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, βιταμίνη Α, ασβέστιο και σίδηρο. Αν είστε λάτρεις της γαρίδας, αλλά παρουσιάζετε υψηλή χοληστερίνη, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί στην κατανάλωσή της, ενώ πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι οι πουρίνες της αυξάνουν το ουρικό οξύ. Όσον αφορά τη σιλουέτα σας, μια μερίδα γαρίδες βραστές ή ψητές αποδίδουν περίπου 80 θερμίδες, οπότε δεν αποτελούν απειλή.
Καλαμαράκια
Μαζί με το χταπόδι και τις γαρίδες, τα καλαμαράκια ολοκληρώνουν τον κύκλο των θαλασσινών του τραπεζιού, παρέχοντας στον οργανισμό μας χαλκό, φώσφορο, σίδηρο, μαγνήσιο, ιώδιο, ω-3 λιπαρά και βιταμίνες Β2, Β3, Β12. Όπως και οι γαρίδες, έτσι και τα καλαμαράκια αποδίδουν περίπου 80 θερμίδες ανά μερίδα, ενώ είναι πλούσια και σε σελήνιο, που αποτελεί το αντιοξειδωτικό του θυρεοειδή.
Ελιές
Το σύμβολο της καλοσύνης και της ευγένειας, σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες, αποτελεί πλούσια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, που μας ωφελούν στη χοληστερίνη, συμβάλλοντας στη μείωσή της. Οι ελιές αποτελούν, επίσης, πλούσια πηγή βιταμίνης Α, ενώ μας παρέχουν σίδηρο, ασβέστιο, φυτικές ίνες και πολυφαινόλες, αντιοξειδωτικές ουσίες που βοηθούν στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών. Το θερμιδικό τους περιεχόμενο ποικίλλει ανάλογα με την ποικιλία τους, αλλά σε ένα γενικότερο πλαίσιο, 5 μικρές ελιές ή 3 μεγάλες φτάνουν τις 50 θερμίδες.
Χαλβάς
Το επιδόρπιο της ημέρας, ο χαλβάς, παρασκευάζεται από πολτοποιημένο σουσάμι γνωστό ως ταχίνι, διατηρώντας τα οφέλη του σουσαμιού, αλλά και από σιμιγδάλι. Την Καθαρά Δευτέρα, όμως, και την προσεχή περίοδο, ο σησαμένιος είναι αυτός που προτιμάται, καθώς δεν περιέχει λάδι ή βούτυρο. Τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα του, συντελούν στην υγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου, ενώ οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β κάνουν καλό στο νευρικό μας σύστημα. Στη διατροφική του αξία αξίζει να προσθέσουμε, επίσης, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το σελήνιο, το φώσφορο, τον ψευδάργυρο, με τα οφέλη τους στα οστά, στο θυρεοειδή, στα μάτια κ.ά. Εκεί που μας τα χαλάει λίγο είναι οι θερμίδες του, που φτάνουν τις 165 στα 30 γραμμάρια, οι οποίες αυξάνονται ανάλογα με το αν περιέχει ξηρούς καρπούς, σοκολάτα κ.λπ. Γι’ αυτό απολαύστε τον, αλλά με μέτρο!
