Το 1999 το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ αγοράζει την έπαυλη ΜΟΔΙΑΝΟ στο χωριό ΓΕΦΥΡΑ 25 χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη δίπλα στην εθνική οδό Θεσσαλονίκης – Έδεσσας, για να την αξιοποιήσει ως Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων.
Το κεντρικό κτήριο του αγροκτήματος ΜΟΔΙΑΝΟ μαζί με πλήθος βοηθητικών χώρων δημιουργήθηκε το 1906 από τον ΓΙΑΚΟ ΜΟΔΙΑΝΟ, γιo του ΣΑΟΥΛ ΜΟΔΙΑΝΟ που ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος ιδιοκτήτης ακινήτων στην ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ.
Το κτηριακό αυτό συγκρότημα γίνεται γνωστό ως ΒΙΛΑ ΜΟΔΙΑΝΟ ή ΒΙΛΑ ΤΟΠΣΙΝ (από το όνομα του χωριού ΓΕΦΥΡΑ το οποίο ονομαζόταν επί Οθωμανών Τοπσίν).
Στο κτήριο αυτό κατά την διάρκεια του Α’ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ , στις 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ του 1912 εγκαθίσταται το ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ προερχόμενο από τα Γιαννιτσά και το Άδενδρο προελαύνοντας προς την ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.
Σε αυτή την έπαυλη διεξήχθησαν έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ της τουρκικής αντιπροσωπείας με επικεφαλής τον ΧΑΣΑΝ ΤΑΧΣΙΝ πασά και τον Αρχιστράτηγο –διάδοχο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ επικεφαλής των ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ .
Μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις το μεσημέρι της 26ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ του 1912, ημέρα εορτασμού του πολιούχου της Θεσσαλονίκης ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ο Ταχσίν Πασάς παραδίδει άνευ όρων την πόλη στους ‘ΕΛΛΗΝΕΣ.
Περνώντας την εντυπωσιακή σιδερένια πόρτα του κτηρίου, ο επισκέπτης του Μουσείου βρίσκεται στον κεντρικό χώρο όπου δεσπόζει ένα συντριβάνι και γύρω προθήκες που μπορεί να θαυμάσει συλλογές από τυφέκια, πιστόλια, ξίφη, που χρησιμοποιήθηκαν από τον ελληνικό, τον βουλγαρικό, και τον τουρκικό στρατό.
Μετάλλια σε προθήκες, και σε όλους τους χώρους ζωγραφικοί πίνακες που κοσμούν τους τοίχους και απεικονίζουν την ηγεσία του ελληνικού στρατού και στόλου, τον Ταχσίν πασά και σημαντικότερες στιγμές των μαχών των βαλκανικών πολέμων.
Σε άλλα σημεία εφημερίδες της εποχής περιγράφουν τα συμβάντα .
Επίσης αναπαράσταση της παράδοσης της Θεσσαλονίκης στον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ , ενώ σε προθήκες εκτίθενται κειμήλια και στολές του τουρκικού, του βουλγάρικου, του σερβικού, του μαυροβουνιώτικου και του ρουμανικού στρατού.
Σε μεγάλο ποσοστό διατηρείται και η επίπλωση του σπιτιού σε όλους τους χώρους του κτηρίου. Στα υπνοδωμάτια, την κουζίνα, τα κελλάρια.
Στο προαύλιο του κτηρίου βρίσκεται ο τάφος του Χασάν Ταχσίν Πασά , ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να μην επιτρέψει την παράδοση της Θεσσαλονίκης στους Bουλγάρους.
Γύρω από το κεντρικό κτήριο έχουν ανακαινισθεί και είναι επισκέψιμοι, το ιατρείο, το σιδηρουργείο, το οινοποιείο και οι σταύλοι του συγκροτήματος, και αυτοί οι χώροι εμπλουτισμένοι με ανάλογα αντικείμενα της εποχής.
Δημήτρης Κανονίδης
