Το γρήγορο φαγητό είναι βολικό και φθηνό και για τις μεγάλες οικογένειες, τους ανθρώπους εν κινήσει ή αυτούς με αυστηρό προϋπολογισμό, μπορεί να φαίνεται ως την καλύτερη λύση. Ωστόσο, μια διατροφή που αποτελείται κυρίως από γρήγορο φαγητό στερείται πολλών απαραίτητων θρεπτικών ουσιών. Στην κατηγορία του γρήγορου φαγητού εντάσσονται τα μπέργκερ, η πίτσα, το κλαμπ σάντουιτς, το χοντ- ντογκ, το πεϊνιρλί κ.ά. Το παραδοσιακό σουβλάκι, ναι μεν ανήκει στο γρήγορο φαγητό, όμως μπορεί να έχει μια πιο ποιοτική και υγιεινή διάσταση αν αποτελείται μόνο από καλαμάκι κοτόπουλο, ντομάτα, πίτα, κρεμμύδι και λίγο τζατζίκι. Το γρήγορο φαγητό αναφέρεται γενικά σε τρόφιμα που συμβάλλουν σε πολλές θερμίδες αλλά σε λίγη θρεπτική αξία και θα πρέπει να έχει ένα πολύ μικρό μερίδιο της διατροφής μας, μόνο και μόνο επειδή θεωρείται γευστικό. Τα «γρήγορα» τρόφιμα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, νάτριο και ζάχαρη, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία και μια σειρά από σχετικά προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και η αρθρίτιδα. Εδώ είναι τα γεγονότα σχετικά με το πώς η υπερβολική κατανάλωση ανεπιθύμητων τροφίμων επηρεάζει το σώμα σας.
Ποια σημαντικά θρεπτικά στοιχεία λείπουν από το γρήγορο φαγητό;
Φυτικές ίνες
Το γρήγορο φαγητό συνήθως στερείται τις ίνες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι φυτικές ίνες βρίσκονται κυρίως σε μη επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως δημητριακά ολικής αλέσεως και λαχανικά. Το ψωμί που χρησιμοποιείται σε σάντουιτς και χάμπουργκερ είναι πιθανό να είναι λευκό ψωμί, το οποίο δεν περιέχει σχεδόν καμία ίνα -σε αντίθεση με το ψωμί ολικής άλεσης. Τα λαχανικά είναι επίσης υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, αλλά τα σάντουιτς και άλλα πιάτα γρήγορου φαγητού περιέχουν σπάνια μια σημαντική ποσότητα φυτικών ινών, που τόσο χρειαζόμαστε στην καθημερινότητά μας
Βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία
Τα περισσότερα γρήγορα φαγητά έχουν μηδενικά ποσοστά σε βιταμίνες και μέταλλα. Τα θρεπτικά αυτά συστατικά είναι άφθονα σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, τα οποία απέχουν πολύ από το fast food. Χάμπουργκερ, πατάτες, ψωμιά, κοτόπουλο και άλλες κοινές επιλογές γρήγορου φαγητού είναι ιδιαίτερα χαμηλές σε θρεπτικά συστατικά. Οι σαλάτες μπορεί να είναι πιο θρεπτικές, αλλά όχι πάντα, αναλόγως τν επιλογή υλικών και ντρέσινγκ. Το ασβέστιο και ο σίδηρος μπορούν να βρεθούν σε κάποια είδη γρήγορου φαγητού, όπως μπιφτέκια με τυρί. Ωστόσο, δεν υπάρχουν άλλα βασικά μέταλλα, όπως ο ψευδάργυρος, το κάλιο και ο χαλκός, σε τέτοιου είδους τροφές.
Πολυακόρεστα λίπη μπορούν να βρεθούν σε λαχανικά, στο ελαιόλαδο, στις ελιές, τα καρύδια, το αβοκάντο και το λιναρόσπορο. Αυτά τα λίπη σπάνια βρίσκονται σε πιάτα γρήγορου φαγητού. Αντί αυτού, τα περισσότερα γρήγορα φαγητά είναι υψηλά σε κορεσμένα λίπη.
Γρήγορο φαγητό και ενεργειακά επίπεδα
Το γρήγορο φαγητό δεν περιέχει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σας για να παραμείνει υγιές. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να αισθάνεστε κουρασμένοι και να μην έχετε την ενέργεια που χρειάζεστε για να ολοκληρώσετε τις καθημερινές σας εργασίες. Όταν τρώτε ραφιναρισμένη ζάχαρη, το πάγκρεας σας εκκρίνει υψηλές ποσότητες ινσουλίνης για να αποτρέψει μια επικίνδυνη άνοδο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Επειδή το γρήγορο φαγητό δεν περιέχει επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών και καλών υδατανθράκων, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας θα πέσουν ξαφνικά μετά το φαγητό, προκειμένου έτσι να καταφύγετε στην αναζήτηση και επομένως στην κατανάλωση κάποιου είδους γλυκίσματος.
Κακή απόδοση και παχυσαρκία
Όλα τα φαγητά τύπου fast food περιέχουν μεγάλες ποσότητες λίπους και καθώς το λίπος συσσωρεύεται στο σώμα σας, σιγά-σιγά μπορεί να κερδίζετε βάρος και αυτό στη συνέχεια μπορεί να καταλήξει στην παχυσαρκία. Όσο περισσότερο βάρος κερδίζετε, τόσο περισσότερο θα διατρέχετε τον κίνδυνο σοβαρών χρόνιων ασθενειών, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και η αρθρίτιδα. Τα υψηλά επίπεδα λιπαρών και νατρίου στο γρήγορο φαγητό μπορεί να προκαλέσουν υψηλή αρτηριακή πίεση ή υπέρταση. Το υπερβολικό διαιτητικό νάτριο, μπορεί επίσης να έχει αρνητική επίδραση στη νεφρική λειτουργία, οδηγώντας ακόμη και σε νεφρική νόσο. Βραχυπρόθεσμα, τα υψηλά επίπεδα διαιτητικού λίπους οδηγούν σε κακή γνωστική απόδοση. Πιθανόν έτσι, να υπάρχει το αίσθημα της κούρασης και επίσης να επικρατεί η έλλειψη συγκέντρωσης, επειδή το σώμα σας μπορεί να μην έχει αρκετό οξυγόνο.
Τρόποι για να γλιτώσουμε θερμίδες τρώγοντας junk food
Οι παρακάτω συμβουλές μπορούν να σας βοηθήσουν να κάνετε πιο σοφές επιλογές γεύματος όταν πηγαίνετε σε ένα εστιατόριο fast-food.
Επιλέξτε κοτόπουλο στη σχάρα. Αισθάνεστε καλά επειδή επιλέξατε μια σαλάτα, αλλά αν έρχεται με τραγανό ή τηγανητό κοτόπουλο αντί για σχάρα, θα μπορούσατε να καταναλώσετε επιπλέον 80 θερμίδες και επιπλέον 8 γραμμάρια λίπους.
Επιλέξτε μικρά μεγέθη μερίδων. Εάν το εστιατόριο γρήγορου φαγητού προσφέρει πολλά μεγέθη σάντουιτς, επιλέξτε το μικρότερο, το οποίο έχει περίπου 250 θερμίδες, παραλείποντας τη μεγάλη μερίδα με τις πατάτες.
Επιλέξτε πιο υγιεινά πιάτα. Επωφεληθείτε από τα υγιεινά πιάτα που προσφέρονται σε πολλά εστιατόρια fast-food. Για παράδειγμα, αντί για τηγανιτές πατάτες επιλέξτε μια σαλάτα με ντρέσινγκ χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή ψητή πατάτα.
Χρησιμοποιήστε λιγότερη σάλτσα. Η προσθήκη κέτσαπ ή μαγιονέζας στο φαγητό σας μπορεί να προσθέσει περισσότερες θερμίδες από ό, τι νομίζετε. Στην πραγματικότητα, μόνο 1 κουταλιά της σούπας μαγιονέζα θα προσθέσει επιπλέον 57 θερμίδες στο γεύμα σας.
Πίνετε νερό πριν το γεύμα σας. Το νερό πριν από το γεύμα μπορεί να σας βοηθήσει να αισθανθείτε πιο χορτάτοι και άρα να καταναλώσετε λιγότερες θερμίδες.
Φάτε τα γεύματά σας αργά. Λαμβάνοντας το χρόνο σας σε ένα γεύμα και μασώντας αργά μπορεί να σας βοηθήσει να αισθανθείτε πλήρεις πιο γρήγορα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στο να τρώτε λιγότερο.
Αποφύγετε την κατανάλωση ψωμιού. Αυτή η συνήθεια μπορεί να προσθέσει εκατοντάδες θερμίδες στο γεύμα σας.
Αποφύγετε τα αναψυκτικά. Προσπαθήστε να μην συνοδεύετε το γεύμα σας με προϊόντα που μπορούν να σας προσθέσουν επιπλέον θερμίδες. Αντί αυτού, μπορείτε να παραγγείλετε νερό ή τσάι.
Το γρήγορο φαγητό δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο μία επιλογή εύκολης λύσης, προκειμένου να καλύψουμε την ανάγκη της πείνας, προσθέτοντας έτσι στον οργανισμό μας θερμίδες και λίπος με ελάχιστα μόνο θρεπτικά συστατικά. Φροντίστε να το έχετε στη διατροφή σας με μέτρο (2-3 φορές στο μήνα) και όχι στην καθημερινότητα σας.
Κάλλια Γιαννιτσοπούλου – Kλινική διαιτολόγος- διατροφολόγος
