Αργά σήμερα το απόγευμα, στις 18:54 ώρα Ελλάδας, θα λάβει χώρα το θερινό ηλιοστάσιο και θα ξεκινήσει έτσι το φετινό καλοκαίρι και επίσημα, με τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα του έτους.
Από την Παρασκευή και μετά οι μέρες θα αρχίσουν σιγά-σιγά να μικραίνουν, έως ότου σχεδόν εξισωθούν με τις νύχτες κατά τη φθινοπωρινή ισημερία, ενώ στο χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου θα υπάρχει πια η μικρότερη ημέρα.
Η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο ονομάζεται Ηλιοστάσιο και Ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο βορειότερο ή νοτιότερο (ετήσιο) του ουρανού που βρίσκεται ποτέ το μεσημέρι. Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση» και αυτό γιατί όταν πλησιάζουν οι ημέρες των ηλιοστασίων, ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια, μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται. Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο. Δηλαδή, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο. Η ημέρα του ηλιοστασίου είναι είτε η μεγαλύτερη (το Καλοκαίρι-Θερινό ηλιοστάσιο) είτε η μικρότερη (το Χειμώνα-Χειμερινό ηλιοστάσιο) μέρα του έτους για όλες τις περιοχές της γης εκτός από τους Τροπικούς.
Τι είναι το θερινό ηλιοστάσιο;
Κάθε χρόνο στις 20 ή 21 Ιουνίου, ο ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του ουρανού στο βόρειο ημισφαίριο. Έτσι, στο θερινό ηλιοστάσιο, οι κάτοικοι του βόρειου ημισφαιρίου του πλανήτη μας έχουν τη μεγαλύτερη διάρκεια μέρας και τη μικρότερη νύχτα. Για τα γεωγραφικά πλάτη που αντιστοιχούν στη χώρα μας η διάρκεια της μέρας είναι 14 ώρες και 48 λεπτά, ενώ αντίστοιχα νύχτα θα διαρκέσει 9 ώρες και 12 λεπτά. Επιπλέον, ο Ήλιος ανατέλλει από το πιο βορειοανατολικό σημείο του ορίζοντα και δύει στο πιο βορειοδυτικό. Για το Βόρειο Ημισφαίριο φέρνει το Καλοκαίρι και για το Νότιο Ημισφαίριο είναι η επίσημη έναρξη του Χειμώνα. Από την Πέμπτη 21 Ιουνίου και μετά, οι μέρες θα αρχίσουν σιγά-σιγά να μικραίνουν και αυτό είναι κάτι που θα γίνεται μέχρι σχεδόν να εξισωθούν με τις νύχτες κατά την φθινοπωρινή ισημερία. Στο χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου θα υπάρχει πια η μικρότερη μέρα.
Η ημέρα του θερινού ηλιοστασίου γιορτάζεται στην Ευρώπη με τιμές ενώ οι περισσότεροι τιμούν ιδιαίτερα το θερινό ηλιοστάσιο με επίκεντρο το μεγαλιθικό μνημείο του Στόουνχετζ στην Αγγλία. Στο Στόουνχετζ εξάλλου πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό.
