Το «Facebook» του Πολιτισμού είναι πλέον γεγονός. Πρόκειται για το PLUGGY, η πλατφόρμα και τα συμπληρωματικά εργαλεία της οποίας παρουσιάστηκαν πριν από λίγες μέρες επισήμως στο ευρύ κοινό σε μία ανοιχτή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στον Κόμβο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων.
Τι ακριβώς, όμως, είναι το PLUGGY;
«Ουσιαστικά πρόκειται για το ‘Facebook’ του πολιτισμού, με τη διαφορά ότι ενώ το Facebook συνδέει χρήστες, είναι δηλαδή επικεντρωμένο γύρω από τις ανάγκες των χρηστών, το PLUGGY έχει ως αντικείμενο να συνδέσει χρήστες μέσα από την πολιτιστική κληρονομιά που θέλουμε να μοιραστούμε με τους άλλους. Περιστρέφεται, λοιπόν, γύρω από εργαλεία και δυνατότητες που δίνονται σε οποιονδήποτε θέλει να ‘ανεβάσει’ την πολιτιστική κληρονομιά του και να αλληλεπιδράσει με άλλους χρήστες μέσω αυτής σε μια πλατφόρμα που είναι ανοικτή και ελεύθερα προσβάσιμη από όλους και, εντέλει, να φτιάξει ιστορίες, “εκθέσεις” όπως το λέμε εμείς, παρουσιάζοντας αυτή την κληρονομιά», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Χρίστος Ρίγγας, ιστορικός, προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ερευνητικών και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΠΙΟΠ (Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς).
Το ΠΙΟΠ είναι ένας από τους τρεις διακεκριμένους ελληνικούς οργανισμούς (οι άλλοι δυο είναι το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών του ΕΜΠ και η πολυβραβευμένη startup Clio Muse), που σε συνεργασία με ακόμα έξι Ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι δραστηριοποιούνται ενεργά στον χώρο της τεχνολογίας και του πολιτισμού, δημιούργησαν σε διάστημα τριών ετών ερευνητικής εργασίας και ανάπτυξης την 1η online πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης αφιερωμένης στην πολιτιστική κληρονομιά όλης της Ευρώπης.
Ο κ. Ρίγγας μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δίνει ένα παράδειγμα για την καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας αυτής της πλατφόρμας: «Έχετε μια πολύ ωραία συλλογή από πορσελάνινες κούκλες. Αυτή τη συλλογή θέλετε να την κάνετε κάτι, δεν θέλετε να την κρατάτε στο ντουλάπι. Τη φωτογραφίζετε και ανεβάζετε στην πλατφόρμα τις φωτογραφίες σας με τα δικά σας πνευματικά δικαιώματα –γιατί έχουμε προσπαθήσει πάρα πολύ να δίνουμε την κατάλληλη σήμανση στα πνευματικά δικαιώματα, οπότε κάτι το οποίο ανεβάζετε να μην φοβάστε ότι θα σας το κλέψει κάποιος άλλος. Φυσικά, αν θέλετε μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άλλον, είναι κάτι που το διαλέγετε», διευκρινίζει ο ιστορικός. «Ανεβάζετε λοιπόν τις φωτογραφίες και φτιάχνετε μια ιστορία σε timeline –με χρονολογική σειρά– ή μια ιστορία τύπου blog ή μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιες από τις εφαρμογές για να κάνετε διάφορα άλλα πράγματα. Όπως, για παράδειγμα, το 3D audio (σ.σ. η εφαρμογή αφήγησης ιστοριών με ήχο 3D), με το οποίο μπορείτε να φτιάξετε μια ηχητική περιήγηση μέσα στον χώρο σας –είτε αυτό είναι μουσείο είτε το σπίτι σας. Με την εφαρμογή αυτή μπορείτε να φέρετε τον ήχο δεξιά ή αριστερά, όπως κινείται κάποιος μέσα στον χώρο, να βάλετε τις κούκλες να μιλάνε, να ακούγεται μουσική από την εποχή από την οποία προέρχεται η κούκλα ή μια αφήγηση, όπως μια επιγραφή σε ένα μουσείο», επισημαίνει ως προς τα εργαλεία που χρησιμοποιεί η πλατφόρμα. Μεταξύ αυτών και η εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας που δίνει «ζωή» σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο φωτογραφίας, αλλά και εφαρμογές με τις οποίες μπορεί κανείς να φτιάξει παιχνίδια ή περιηγήσεις. Πρόκειται για «εύχρηστα εργαλεία, τα οποία βεβαίως συνεχίζουν και βελτιώνονται ακόμα, αλλά προσφέρονται στον απλό κόσμο», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ρίγγας.
Η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης PLUGGY (Pluggable Social Platform for Heritage Awareness and Participation), που βρισκόταν σε πιλοτική λειτουργία εδώ και ένα χρόνο, έχει πλέον παραδοθεί στους λάτρεις του πολιτισμού και τους επαγγελματίες του χώρου. Πώς όμως ξεκίνησαν όλα; «Το πρότζεκτ ξεκίνησε ως μια εφαρμογή της Σύμβασης του FARO. Η σύμβαση αυτή, που έχει υπογραφεί από την πλειονότητα των χωρών στην Ευρώπη, έχει ουσιαστικά ως απόσταγμα η πολιτιστική κληρονομιά να είναι ελεύθερη και δημοκρατικά προσβάσιμη σε όλους. Ξεκινώντας λοιπόν από εκεί, στόχος μας δεν ήταν να πάμε σε επαγγελματίες του πολιτισμού και να τους δώσουμε εργαλεία για τη δουλειά τους, αλλά να πάμε στον απλό κόσμο και να του δώσουμε εργαλεία για να μοιραστεί την πολιτιστική κληρονομιά του», επισημαίνει ο ιστορικός για τα εργαλεία της πλατφόρμας, τα οποία φυσικά μπορεί να χρησιμοποιήσει και ο επαγγελματίας του χώρου.
Και ως προς την εξασφάλιση της «αλήθειας» των ιστοριών που ανεβάζουν οι χρήστες; «Είναι κάτι που μας απασχόλησε πάρα πολύ και το οποίο προσπαθήσαμε να συμβιβάσουμε με τις βασικές αρχές του FARO, που λένε ότι δεν πρέπει να υπάρχει κανένας περιορισμός στην έκφραση», απαντά ο κ. Ρίγγας στην ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, προσθέτοντας ότι υπάρχουν φίλτρα που αναγνωρίζουν υβριστικά ή προπαγανδιστικά περιεχόμενα, όπως συμβαίνει και στα άλλα κοινωνικά δίκτυα, ενώ ως προς το ψευδές υπάρχει η δυνατότητα οι ίδιοι οι χρήστες να ελέγχουν το περιεχόμενο. «Δηλαδή, αν εγώ δω ότι έχετε ανεβάσει μια ιστορία η οποία είναι εντελώς λάθος, μπορώ να την αναφέρω και να εξηγήσω και τους λόγους, όπως γίνεται στο Facebook. Από εκεί και πέρα, ένας άλλος τρόπος είναι να ανεβάσουν όσο γίνεται περισσότεροι επίσημοι φορείς το περιεχόμενό τους ώστε να καθορίσουν και το επίπεδο της σοβαρότητας που υπάρχει. Στη δουλειά που κάναμε χρησιμοποιήσαμε πολλά σενάρια, φτιάξαμε δηλαδή περσόνες χρηστών και μέσα σε αυτές υπήρχε και η προσωπικότητα του κ. Τρολ, βάσει του οποίου προσπαθήσαμε να συμβιβάσουμε και την αρχή της ‘ανοικτότητας’ των δεδομένων και της δημοκρατικότητας, αλλά και τη δική μας ανάγκη να περιορίσουμε πράγματα που μπορεί να είναι μη αληθή ή μη επιστημονικά», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Το PLUGGY (https://pluggy.eu/) αποτελεί έργο χρηματοδοτούμενο από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» της Ε.Ε. και συντονίστηκε από την Ελλάδα και συγκεκριμένα από τον Δρ. Άγγελο Αμδίτη, διευθυντή Έρευνας στο Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του ΕΜΠ και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας I-SENSE του ΕΠΙΣΕΥ.
ΑΠΕ, Ελένη Μάρκου
