Έρευνα πανεπιστημίου καταρρίπτει τον μύθο ότι όλοι άνθρωποι θέλουν τα λεφτά του Αμπράμοβιτς -και γιατί αυτό είναι σημαντικό για την επιβίωση του πλανήτη.
του Κώστα Μανιάτη
Σύμφωνα με νέα έρευνα από πανεπιστημιακούς ψυχολόγους, η απάντηση για τους περισσότερους ανθρώπους είναι δέκα εκατομμύρια δολάρια -αλλά όχι για τους ίδιους τους Αμερικανούς, που απαντούν ότι χρειάζονται τουλάχιστον εκατό εκατομμύρια δολάρια και συχνά ανεβάζουν αυτό το ποσό ακόμη και στα εκατό δισεκατομμύρια δολάρια.
Ακαδημαϊκοί απ’ τα πανεπιστήμια του Μπαθ, Μπαθ Σπα και Έξετερ, διαπίστωσαν ότι αντίθετα με την πιο συνηθισμένη υπόθεση ότι όλοι οι άνθρωποι θέλουν να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο πλούσιοι, οι περισσότεροι λένε ότι θα ήταν ευχαριστημένοι “απλώς” και με μερικά εκατομμύρια.
Μια μελέτη σε σχεδόν 8.000 ανθρώπους από όλο τον κόσμο διαπίστωσε ότι στο 86% των χωρών η πλειονότητα των ανθρώπων πίστευε ότι θα μπορούσε να ζήσει τη ζωή που πάντα ονειρευόταν με δέκα εκατομμύρια δολάρια ή λίγο λιγότερα.
Στην Αργεντινή, την Ινδία και τη Ρωσία περισσότερο από το 50% των ανθρώπων δήλωσε ότι θα ήθελε να έχει γύρω στο ένα εκατομμύριο δολάρια. Ωστόσο, στις ΗΠΑ η πλειονότητα των ανθρώπων είπε ότι θα χρειαζόταν τουλάχιστον εκατό εκατομμύρια δολάρια -αν όχι περισσότερα- για να ζήσουν τη ζωή των ονείρων τους, με το 31,7% (η πιο δημοφιλής απάντηση) να λέει ότι θα ήθελε τουλάχιστον εκατό δισεκατομμύρια δολάρια!
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η πιο δημοφιλής απάντηση (26%) ήταν ένα εκατομμύριο δολάρια και η πλειοψηφία είπε ότι θα αρκούσε ένα ποσό γύρω στα δέκα εκατομμύρια δολάρια. Το 13% είπε ότι θα ήθελε εκατό δισεκατομμύρια δολάρια ή περισσότερα.
“Αυτή η θεμελιώδης οικονομική αρχή που λέει ότι ο καθένας παρακινείται από ‘απεριόριστες επιθυμίες’, έχει κολλήσει σε έναν καταναλωτικό μονοπάτι και προσπαθεί να συσσωρεύσει όσο περισσότερο πλούτο μπορεί, είναι αναληθής”, αναφέρει η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Sustainability. “Η πίστη σε αυτήν την αρχή είχε επίσης τρομερές συνέπειες στην ‘υγεία’ του πλανήτη. Η προσπάθεια για συνεχή αύξηση του ατομικού πλούτου και η επιδίωξη ατέρμονης οικονομικής ανάπτυξης έχει βαρύ κόστος. Όσο ο πλούτος αυξάνεται τόσο αυξάνεται και η χρήση των πόρων και η ρύπανση”.
Ο δρ Πολ Μπέιν, ο επικεφαλής ερευνητής στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μπαθ, είπε ότι παρότι τα εκατομμύρια που αναφέρονται στις τυπικές απαντήσεις ακούγονται σαν πάρα πολλά χρήματα, στην πραγματικότητα “όταν θεωρηθεί ότι αντιπροσωπεύουν τον ιδανικό πλούτο ενός ατόμου στο σύνολό της ζωής του, τότε είναι σχετικά μετριοπαθές ποσό.
“Η ιδεολογία των απεριόριστων επιθυμιών όταν απεικονίζεται ως ανθρώπινη φύση, μπορεί να προκαλέσει κοινωνική πίεση στους ανθρώπους να αγοράσουν περισσότερα από όσα πραγματικά θέλουν”, είπε. “Η ανακάλυψη ότι οι ιδανικές ζωές των περισσότερων ανθρώπων χρειάζονται στην πραγματικότητα αρκετά μετριοπαθείς πόρους θα μπορούσε να διευκολύνει κοινωνικά τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται με τρόπους που είναι πιο ευθυγραμμισμένοι με αυτό που τους κάνει πραγματικά ευτυχισμένους και να υποστηρίξουν αυτές τις πολιτικές που θα βοηθήσουν στην προστασία του πλανήτη”.
Η δρ Ρενάτα Μποντζιόρνο, συν-συγγραφέας της έκθεσης και κοινωνική ψυχολόγος στα Πανεπιστήμια του Μπαθ Σπα και του Έξετερ, δήλωσε σχετικά: “Τα ευρήματα είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι η άποψη της πλειοψηφίας δεν αντανακλάται απαραίτητα και σε αυτές τις πολιτικές που επιτρέπουν τη συσσώρευση υπερβολικού πλούτου από μικρό αριθμό ατόμων.
Αν όλο και περισσότεροι άνθρωποι παλεύουν για να αποκτήσουν έναν περιορισμένο πλούτο, τότε οι πολιτικές που υποστηρίζουν τις πιο περιορισμένες επιθυμίες των ανθρώπων, όπως είναι ο φόρος περιουσίας για τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών βιωσιμότητας, μπορεί να είναι πιο δημοφιλείς από ό,τι συνήθως παρουσιάζεται”.
Ένας αυξανόμενος συνασπισμός πολιτικών και διαμορφωτών της κοινής γνώμης ζητά την καθιέρωση φόρων περιουσίας σε όλο τον κόσμο για να συμβάλει στην κάλυψη του τεράστιου χάσματος μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων ανθρώπων στην κοινωνία.
Ο Ρόουαν Ουίλιαμς, πρώην αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ, κάλεσε την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να επιβάλει φόρο περιουσίας στους πάρα πολύ πλούσιους για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της “σπειροειδούς ανισότητας”, η οποία είπε ότι “βλάπτει το συλλογικό μας ηθικό και την εμπιστοσύνη”.
“Ένας φόρος περιουσίας σαν αυτόν που υποστηρίζουμε αναγνωρίζει ότι οι εξαιρετικά δυσανάλογα μεγάλες αμοιβές για έναν πολύ μικρό αριθμό πολιτών δεν θα δημιουργήσουν μια συνεκτική και δίκαιη εθνική κοινότητα”.
Ο Ουίλιαμς συνέχισε λέγοντας στους “super-rich” ότι δεν πρέπει να βλέπουν την επιστροφή χρημάτων στην κοινωνία ως μία φορολογική επιβάρυνση αλλά ως “μια ευκαιρία να οικοδομηθεί μια σταθερή, βιώσιμη οικονομία που λειτουργεί για όλους”.
Τα κυβερνητικά στοιχεία δείχνουν ότι το πλουσιότερο 1% των νοικοκυριών στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει το καθένα από τουλάχιστον 3,6 εκατομμύρια λίρες. Στο άλλο άκρο της κλίμακας, το φτωχότερο 10% των νοικοκυριών έχει 15.400 λίρες ή λιγότερες, με σχεδόν τα μισά νοικοκυριά να επιβαρύνονται με περισσότερα χρέη από όσα έχουν σε περιουσιακά στοιχεία, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία.
Ένας φόρος περιουσίας στους πλουσιότερους ανθρώπους, δηλαδή στο 1% της χώρας θα μπορούσε να αποφέρει τουλάχιστον 70 δισ. λίρες ετησίως, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Γκρίνουιτς. Αυτό θα ισοδυναμούσε με το 8% της τρέχουσας συνολικής φορολογίας και θα επηρέαζε σχεδόν 250.000 νοικοκυριά.
Η Επιτροπή Φορολογίας Περιουσίας που ιδρύθηκε το 2020 για να εξετάσει το κόστος και τα οφέλη από την επιβολή φόρου περιουσίας, συνέστησε εφάπαξ φόρο 1% σε νοικοκυριά με περισσότερα από 1 εκατ. λίρες. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της, ο φόρος θα αποφέρει 260 δισεκατομμύρια λίρες -πολύ περισσότερα από όσα χρειάζονται για να καλυφθούν οι δαπάνες κοινωνικής περίθαλψης.
