Oι άνθρωποι σχηματίzουν πλούσιες, ψευδείς αναμνήσεις για γεγονότα που δεν έζησαν ποτέ.
Θεωρείται ότι οι αναμνήσεις αποτελούν ένα ξεκάθαρο αφήγημα για το ποιοι είναι οι άνθρωποι. Ισχυρά στοιχεία δείχνουν ότι στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο πολύπλοκες, υποκείμενες σε αλλαγές και συχνά απλά αναξιόπιστες.
Οι αναμνήσεις παρελθοντικών γεγονότων μπορούν να ανακατασκευαστούν καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν ή καθώς αλλάζει η κοσμοθεωρία τους. Συχνά ανακαλούν λανθασμένα γεγονότα της παιδικής ηλικίας.
Μέσω αποτελεσματικών υποδείξεων και άλλων μεθόδων, έχει αποδειχθεί ότι μπορούν ακόμη και να δημιουργήσουν νέες πλαστές αναμνήσεις.
Τι προκαλεί μια ψευδή ανάμνηση;
Η ανθρώπινη μνήμη είναι εύπλαστη και εύκολα χειραγωγήσιμη. Μια διαστρεβλωμένη μνήμη ή η εισαγωγή μεταγενέστερων, ψευδών πληροφοριών μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ανακαλούμε γεγονότα που βιώσαμε από πρώτο χέρι.
Οι υπάρχουσες γνώσεις ενός ατόμου μπορούν να εμποδίσουν και να παρεμποδίσουν τη δική του μνήμη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια νεοσχηματισμένη, συναρμολογημένη ανάμνηση που δεν αντικατοπτρίζει με ακρίβεια την πραγματικότητα. Υπό ορισμένες συνθήκες, ένα άτομο μπορεί να πιστέψει ότι ένα γεγονός που δεν συνέβη ποτέ, πράγματι συνέβη.
Με απατά η μνήμη μου;
Οι ανακτηθείσες αναμνήσεις μας μπορεί να είναι γνήσιες ή ψευδείς ή ένας συνδυασμός των δύο. Επομένως, είναι θεμιτό να αμφισβητήσετε πόσα από αυτά που θυμάστε είναι πραγματικά και πόσα αποτελούν εσφαλμένη αντίληψη.
Πώς μπορώ να αναγνωρίσω μια ψευδή ανάμνηση;
Χωρίς υλικές αποδείξεις, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν μια ανάμνηση είναι πραγματική ή φανταστική. Ακόμη και αν νιώθετε μεγάλη πεποίθηση ότι μια ανάμνηση είναι αληθινή, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η ανάμνηση να είναι εσφαλμένη, κατά λίγο ή πολύ.
Μπορώ να απαλλαγώ από αυτές;
Ακριβώς όπως μια ανάμνηση μπορεί να μετατραπεί σε ψευδή, είναι δυνατό να συμβεί και το αντίθετο. Αν επανέλθετε στην ανάμνηση και σκεφτείτε προσεκτικά τις λεπτομέρειές της, μπορεί να μπορέσετε να αναδημιουργήσετε το γεγονός με την πάροδο του χρόνου. Μέσω μιας τέτοιας διαδικασίας, αναδρομολογείτε την ψευδή ανάμνηση σε αληθινή.
Δηλαδή θυμάμαι πράγματα που δεν συνέβησαν ποτέ;
Με ελλιπείς πληροφορίες, ο εγκέφαλος προσπαθεί να συμπληρώσει τα κενά. Αν δείτε τη φωτογραφία ενός ατόμου που δεν έχετε συναντήσει ποτέ, για παράδειγμα, και οι κοινοί σας φίλοι έχουν μοιραστεί περιγραφικές λεπτομέρειες σχετικά με το χρόνο που περάσατε με το άτομο, μπορεί να αρχίσετε να πιστεύετε ότι το έχετε πράγματι συναντήσει.
Γιατί οι αναμνήσεις αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου;
Η ψυχολόγος Elizabeth Loftus του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας σημειώνει ότι όλοι εξωραΐζουν ή συμπληρώνουν τις αναμνήσεις τους κατά τη διάρκεια της ανάκλησης ή της εξιστόρησης. Με την πάροδο του χρόνου αυτές οι αλλαγές, ακριβείς ή όχι, γίνονται μέρος της μνήμης στο μυαλό.
Η Loftus προειδοποιεί ότι η ανθρώπινη μνήμη δεν είναι μια συσκευή καταγραφής, αλλά μοιάζει περισσότερο με μια σελίδα Wikipedia. Εσείς μπορείτε να την αλλάξετε, αλλά μπορούν και οι άλλοι να την αλλάξουν.
Τι είναι η κρυπτομνησία;
Η κρυπτομνησία συμβαίνει όταν μια ξεχασμένη ανάμνηση επιστρέφει χωρίς να αναγνωρίζεται ως τέτοια από το υποκείμενο. Πρόκειται για μια προκατάληψη της μνήμης, σύμφωνα με την οποία ένα άτομο μπορεί να ανακαλέσει ψευδώς τη δημιουργία μιας σκέψης, μιας ιδέας, μιας μελωδίας, ενός ονόματος ή ενός αστείου .
Ο γνωστικός μηχανισμός της ακούσιας αντιγραφής κάνει τους ανθρώπους να βιώνουν μια ανάμνηση σαν να ήταν μια νέα έμπνευση, χωρίς να επιδίδονται σκόπιμα σε λογοκλοπή.
