Πέφτετε από μεγάλο ύψος ή σας καταδιώκουν κάθε βράδυ στον ύπνο σας; Μια καθηγήτρια ψυχολογίας εξηγεί γιατί μπορεί να επαναλαμβάνεται το ίδιο κακό όνειρο
Τι μπορεί να σημαίνει ένα επαναλαμβανόμενο, κακό συνήθως, όνειρο, στο οποίο κάτι κακό συμβαίνει, κάποιος μας καταδιώκει ή γινόμαστε πρωταγωνιστές στις πλέον ντροπιαστικές καταστάσεις; Γιατί επανέρχεται ξανά και ξανά ο εφιάλτης που μας κάνει να πεταγόμαστε κάθιδροι στον ύπνο μας;
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα θα ενδιέφεραν μάλλον αρκετούς· το 50-75% των ενηλίκων έχει τουλάχιστον μία εμπειρία επαναλαμβανόμενων ονείρων, σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα στο Dreaming της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, το μοναδικό έγκριτο περιοδικό για τα ενύπνια. Πότε όμως ένα όνειρο θεωρείται επαναλαμβανόμενο;
«Δεν υπάρχει καθορισμένη συχνότητα· αν κάποιος αντιλαμβάνεται ότι βλέπει συνεχώς το ίδιο ή παρόμοιο όνειρο, μπορεί να χαρακτηριστεί ως τέτοιο» εξηγεί η Paula Freedman, Δρ Ψυχολογίας, προσθέτοντας ότι μπορεί το όνειρο να επανέρχεται με παραλλαγές σε όσα διαδραματίζονται αλλά κοινή θεματική. Έτσι εξηγείται γιατί τα συνεχόμενα όνειρα σχετικά με το σχολείο δεν περιλαμβάνουν απαραιτήτως την επιστροφή στο σχολείο, αλλά τη γενική ιδέα που μπορεί να περιλαμβάνει την αποφοίτηση ή κατατακτήριες εξετάσεις σε μεγάλη ηλικία,
Στην προαναφερθείσα μελέτη, για δύο στους τρεις περίπου συμμετέχοντες τα όνειρα που επέστρεφαν σχετίζονταν με αρνητικές καταστάσεις όπως μια μεγάλη αποτυχία ή καταδίωξη και μόλις το ένα τέταρτο ανέφερε ευχάριστα όνειρα με αλληλεπιδράσεις φιλικού, κοινωνικού ή σεξουαλικού χαρακτήρα. Πράγματι, σημειώνει η ειδικός, αν και δεν υπάρχει ενιαίο μοτίβο, στην πλειοψηφία τους πρόκειται για εφιάλτες που περιλαμβάνουν επιπροσθέτως μια απότομη και επικίνδυνη πτώση, αμήχανες περιστάσεις όπως η γύμνια σε έναν δημόσιο δρόμο, την απώλεια αγαπημένων προσώπων ή ακόμα και τον θάνατο του ατόμου που βλέπει το όνειρο.
Τι τα προκαλεί
Συναισθηματικές ή άλλες υποθέσεις που έμειναν στη μέση, άλυτα προβλήματα όπως οικονομικές υποχρεώσεις, ενοχές, ανησυχίες, τραυματικά γεγονότα όπως αυτοκινητικά ατυχήματα, φυσικές καταστροφές και εμπειρίες κακοποίησης μπορεί να πυροδοτούν το φαινόμενο, εξηγεί η Δρ Freedman.
Τα αίτια πάλι μπορεί να μην κρύβονται τόσο βαθιά, να είναι απλώς το περιεχόμενο μιας εκπομπής που παρακολουθούμε τακτικά πριν τον ύπνο, είτε συζητήσεις και δραστηριότητες που επαναλαμβάνουμε καθημερινά. Μπορεί ακόμα να είναι αποτέλεσμα εμμονής με μια κατάσταση ή πρόσωπο είτε, αντιθέτως, της προσπάθειάς μας να τα αποφύγουμε.
Τι σημαίνουν
Αν και υπάρχουν πολλές σχολές ερμηνείας των ονείρων, για τη Δρ Freedman δεν υπάρχει κάποιο σύστημα με καθολική εφαρμογή. «Στην καλύτερη περίπτωση, μπορούμε να υποθέσουμε τι σημαίνει ένα συγκεκριμένο όνειρο ή η επανάληψή του, και αν η ερμηνεία μπορεί να έχει βοηθήσει εκείνον που το είδε, αυτό είναι υπέροχο» σημειώνει. Θα πρέπει να μελετηθούν οι λεπτομέρειες του ονείρου αλλά και το περικείμενο, τι συμβαίνει στη ζωή εκείνου που το είδε. «Θα μπορούσε να είναι το σήμα ενός ατόμου ότι ήρθε η ώρα να επεξεργαστεί ένα τραύμα ή μια κατάσταση που το κρατάει πίσω».
Μπορεί πάλι να μην σημαίνουν τίποτα, να οφείλονται σε κάτι που ακούσαμε ή είδαμε στην τηλεόραση και να μην κρύβουν κάποια μεγάλη αλήθεια.
Πώς τα αποφεύγουμε
Για τις περιπτώσεις που τα επαναλαμβανόμενα όνειρα γίνονται πηγή δυσφορίας και υποδεικνύουν την ύπαρξη ζητημάτων που αποφεύγεται η επίλυσή τους την ημέρα, ενδεχομένως να χρειάζεται η βοήθεια από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας, σημειώνει η Δρ Freedman.
Χρήσιμη θα ήταν και η τήρηση ενός ημερολογίου ονείρων, ώστε η καταγραφή να επιτρέπει τον έλεγχο της συχνότητας ονείρων που μοιάζουν και τη μελέτη του περιεχομένου και των λεπτομερειών τους για να ανευρεθούν οι πιθανοί λόγοι που τα προκαλούν.
Τέλος, η φαντασία μπορεί να είναι σύμμαχος· αν ένα δυσάρεστο όνειρο μας χάλασε τον ύπνο, μπορούμε να ολοκληρώσουμε την ιστορία με τη δική μας χαρούμενη κατάληξη, ώστε να επιστρέψουμε στην αγκαλιά του Μορφέα.
